-
2.
uświadomić sobie istnienie lub wagę czegoś -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Działalność intelektualna człowieka
nazwy działań intelektualnych człowieka -
- dojrzeć różnicę, szansę, wagę czegoś; w kimś opiekuna, przyjaciela
-
Pogłębiwszy znajomość, dojrzał w nim prawego obywatela i zasłużonego generała.
źródło: KWSJP: Marek Ruszczyc: Potomkowie generała, 1985
Galicja zdobyła możliwości autonomicznego rozwoju politycznego. J. Szujski i jemu podobni dojrzeli w tym szansę na poszerzenie praw politycznych narodu polskiego w państwie austriackim.
źródło: KWSJP: Józef Szocki: Domowy świat książek. Wybrane księgozbiory polskie w XIX wieku, 2000
Pewna Orawianka, po latach spędzonych za wielką wodą, przyznała, że dopiero z oddalenia dojrzała wagę tradycji i kultury.
źródło: NKJP: (ASZ): „Babia Góra” za wielką wodą, Dziennik Polski, 2000-12-05
Teraz i ślepy dojrzy, że wojna jest silniejsza od człowieka, silniejsza od wszystkich ludzi i ich pragnień. […] Wojna wszystkich dosięgnie, nikogo nie oszczędzi.
źródło: KWSJP: Rudolf Jasik: Martwi nie śpiewają, 1961
Był już człowiekiem nie pierwszej młodości, a przecież dopiero jego niezwykły towarzysz sprawił, że po raz pierwszy dojrzał, czym jest śmierć.
źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dojrzę
dojrzymy
2 os. dojrzysz
dojrzycie
3 os. dojrzy
dojrzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dojrzałem
+(e)m dojrzał
dojrzałam
+(e)m dojrzała
dojrzałom
+(e)m dojrzało
dojrzeliśmy
+(e)śmy dojrzeli
dojrzałyśmy
+(e)śmy dojrzały
2 os. dojrzałeś
+(e)ś dojrzał
dojrzałaś
+(e)ś dojrzała
dojrzałoś
+(e)ś dojrzało
dojrzeliście
+(e)ście dojrzeli
dojrzałyście
+(e)ście dojrzały
3 os. dojrzał
dojrzała
dojrzało
dojrzeli
dojrzały
bezosobnik: dojrzano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dojrzyjmy
2 os. dojrzyj
dojrzyjcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dojrzałbym
bym dojrzał
dojrzałabym
bym dojrzała
dojrzałobym
bym dojrzało
dojrzelibyśmy
byśmy dojrzeli
dojrzałybyśmy
byśmy dojrzały
2 os. dojrzałbyś
byś dojrzał
dojrzałabyś
byś dojrzała
dojrzałobyś
byś dojrzało
dojrzelibyście
byście dojrzeli
dojrzałybyście
byście dojrzały
3 os. dojrzałby
by dojrzał
dojrzałaby
by dojrzała
dojrzałoby
by dojrzało
dojrzeliby
by dojrzeli
dojrzałyby
by dojrzały
bezosobnik: dojrzano by
bezokolicznik: dojrzeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dojrzawszy
gerundium: dojrzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dojrzenie
dojrzenia
D. dojrzenia
dojrzeń
C. dojrzeniu
dojrzeniom
B. dojrzenie
dojrzenia
N. dojrzeniem
dojrzeniami
Ms. dojrzeniu
dojrzeniach
W. dojrzenie
dojrzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: dojrzany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dojrzany
dojrzany
dojrzany
dojrzane
dojrzana
D. dojrzanego
dojrzanego
dojrzanego
dojrzanego
dojrzanej
C. dojrzanemu
dojrzanemu
dojrzanemu
dojrzanemu
dojrzanej
B. dojrzanego
dojrzanego
dojrzany
dojrzane
dojrzaną
N. dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
dojrzaną
Ms. dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
dojrzanej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dojrzani
dojrzani
dojrzane
dojrzane
D. dojrzanych
dojrzanych
dojrzanych
dojrzanych
C. dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
dojrzanym
B. dojrzanych
dojrzanych
dojrzanych
dojrzane
N. dojrzanymi
dojrzanymi
dojrzanymi
dojrzanymi
Ms. dojrzanych
dojrzanych
dojrzanych
dojrzanych
-
Rz osobowy + dojrzeć + KOGO/CO + (w KIM/CZYM)Rz osobowy + dojrzeć + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE -
psł. *dozьrěti 'dostrzec, zobaczyć'