dojrzeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

4.

ukształtować się pod względem społecznym, intelektualnym lub emocjonalnym i stać się gotowym do podjęcia jakichś działań

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Bieg życia

dorastanie i dojrzałość

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

dorosnąć

społeczeństwo dojrzało
dojrzeć do jakiejś decyzji, do macierzyństwa, do roli ojca, do roli społecznej, do rozrachunku z przeszłością, do założenia rodziny, do zmian
dojrzeć emocjonalnie, intelektualnie, psychicznie, społecznie, uczuciowo

	Starałam się być twórcza w macierzyństwie, pracy nauczycielskiej. Do innych twórczych ról dojrzałam późno. źródło: NKJP: Tygodnik Ciechanowski: Nie czuję się urodzoną pisarką, 2004-11-19
	Wtedy była kimś innym. Kompletnym dzieckiem, przestraszonym i zagubionym. Przez te ostatnie tygodnie Zuzanna dojrzała, zupełnie jakby przybyło jej kilka lat. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy, 1991
	Niewykluczone, że ten jej zawód, literatki, dość znanej, ale tylko niezłej, przeszkadzał w zmianie oceny, kiedy nastąpił jej zryw w latach 1974-1980. Nie byłoby chyba słuszne twierdzić, że dojrzała późno, raczej że dojrzewała powoli. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: „Jakiegoż to gościa mieliśmy”, Tygodnik Powszechny, 1994, nr 51
	Wiele wskazuje, że samorządowcy dojrzeli do drugiego etapu rewolucji ustrojowej i są świadomi jej pożytków. źródło: KWSJP: Jerzy Sławomir Mac, Dorota Macieja: Rzeczpospolita powiatowa, 1998
	Nie chciała mieć z nim dzieci, bo uważała, że jest wiecznym chłopcem i nigdy nie dojrzeje do takiej odpowiedzialności. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dojrzałem +(e)m dojrzał	dojrzałam +(e)m dojrzała	dojrzałom +(e)m dojrzało	dojrzeliśmy +(e)śmy dojrzeli	dojrzałyśmy +(e)śmy dojrzały
2 os.	dojrzałeś +(e)ś dojrzał	dojrzałaś +(e)ś dojrzała	dojrzałoś +(e)ś dojrzało	dojrzeliście +(e)ście dojrzeli	dojrzałyście +(e)ście dojrzały
3 os.	dojrzał	dojrzała	dojrzało	dojrzeli	dojrzały

bezosobnik: dojrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dojrzejmy
2 os.	dojrzej	dojrzejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dojrzałbym bym dojrzał	dojrzałabym bym dojrzała	dojrzałobym bym dojrzało	dojrzelibyśmy byśmy dojrzeli	dojrzałybyśmy byśmy dojrzały
2 os.	dojrzałbyś byś dojrzał	dojrzałabyś byś dojrzała	dojrzałobyś byś dojrzało	dojrzelibyście byście dojrzeli	dojrzałybyście byście dojrzały
3 os.	dojrzałby by dojrzał	dojrzałaby by dojrzała	dojrzałoby by dojrzało	dojrzeliby by dojrzeli	dojrzałyby by dojrzały

bezosobnik: dojrzano by

bezokolicznik: dojrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dojrzawszy

gerundium: dojrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: dojrzewać

Rz _osobowy

+

dojrzeć

+

do CZEGO

psł. *dozьrěti 'osiągnąć końcowy stan rozwoju'