wielmożny

  • taki, który zajmuje wysoką pozycję w hierarchii społecznej lub do którego mówiący odnosi się z szacunkiem
  • Współcześnie używane głównie w zwrotach grzecznościowych.

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Zasady współżycia społecznego

    zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

    • wielmożny dziedzic, generał, pan; wielmożna pani, panienka; wielmożni państwo
    • jaśnie wielmożny
  • Spojrzeliśmy po sobie z burmistrzem, wielmożnym Marcinem z Pertuis, bowiem nie zwykła to była rzecz, by chłopek prosty dostojników jak równy im przestrzegał i nakłaniał.

    źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003

    - Więc nie panujesz nad sytuacją.
    - Nikt już nie panuje, wielmożny panie baronie.

    źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005

    Wielmożna pani ze dworu, a fatygowała się do nas, biednych ludzi...

    źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

    - Dopraszam się łaski wielmożnej panienki, skaleczyłem nogę i nie mogę iść dalej.

    źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

    Wielmożnych Państwa, którzy nie lubują [się] w balowej atmosferze zapraszamy na noworoczny koncert organowy.

    źródło: NKJP: Agnieszka Nabzdyk Kris: W dawnym Poznaniu, Gazeta Poznańska, 2001-12-29

  • część mowy: przymiotnik


    Stopień równy

    liczba pojedyncza
    m1 m2 m3 n1, n2 ż
    M. wielmożny
    wielmożny
    wielmożny
    wielmożne
    wielmożna
    D. wielmożnego
    wielmożnego
    wielmożnego
    wielmożnego
    wielmożnej
    C. wielmożnemu
    wielmożnemu
    wielmożnemu
    wielmożnemu
    wielmożnej
    B. wielmożnego
    wielmożnego
    wielmożny
    wielmożne
    wielmożną
    N. wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożną
    Ms. wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnej
    W. wielmożny
    wielmożny
    wielmożny
    wielmożne
    wielmożna
    liczba mnoga
    p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
    M. wielmożni
    wielmożni
    wielmożne
    wielmożne
    D. wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożnych
    C. wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    wielmożnym
    B. wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożne
    N. wielmożnymi
    wielmożnymi
    wielmożnymi
    wielmożnymi
    Ms. wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożnych
    wielmożnych
    W. wielmożni
    wielmożni
    wielmożne
    wielmożne
  • Zob. wiele I
    Zob. możny

CHRONOLOGIZACJA:
XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 20.01.2020