proboszcz

  • ksiądz, który jest zwierzchnikiem parafii
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Religia – kościół

    osoby związane z religią i kościołem

  • synonimy:  pleban
    hiperonimy:  ksiądz
    • były, dotychczasowy, kolejny, nowy, obecny, ostatni, ówczesny, poprzedni; długoletni, wieloletni; miejscowy; młody; wiejski; łopuszański, proszowicki, salwatorski, zakopiański...; polski; nasz; emerytowany, zmarły proboszcz; proboszcz generalny; wawelski
    • proboszcz (krzeszowickiej, lipnickiej, proszowickiej...; katolickiej, rzymskokatolickiej; miejscowej) parafii; Łopanowa, Sobolowa, Sieniawy....
    • proboszcz w jakiejś parafii, z jakiegoś kościoła; z Bukowiny, z Jordanowa, z Ochotnicy...
    • proboszcz i biskup, proboszcz i dziekan, proboszcz i katecheta, proboszcz i księża, proboszcz i kustosz, proboszcz i parafianie, proboszcz i wikariusze, proboszcz i wikary, proboszcz i wójt; plebania i proboszcz
    • ksiądz, ojciec proboszcz
    • funkcja, godność, urząd; obowiązki, pomoc; apel, stanowisko, udział; śmierć proboszcza;
    • pod przewodnictwem; z inicjatywy proboszcza
    • list do proboszcza; zaświadczenie od proboszcza; wizyta u proboszcza
    • nominacja na proboszcza
    • konflikt, kontakt, rozmowa, spotkanie, współpraca z proboszczem
    • proboszcz celebrował, koncelebrował, odprawił, poprowadził, sprawował mszę; przewodniczył mszy; wygłosił homilię, kazanie; dokonał poświęcenia czegoś, pobłogosławił, poświęcił coś
    • należeć; pójść, zwrócić się do proboszcza
    • dziękować proboszczowi
    • być, zostać proboszczem;
    • mianowany proboszczem
    • rozmawiać, porozmawiać, skontaktować się, spotkać się / spotykać się, z proboszczem
    • wraz, wspólnie z proboszczem
  • Funkcję proboszcza parafii p.w. Przemienienia Pańskiego w Brzozowie i kustosza kolegiaty objął ksiądz Jan Strojek, były sekretarz osobisty ks. arcybiskupa Józefa Michalika, metropolity przemyskiego [...].

    źródło: NKJP: (ST): Ksiądz infułat na emeryturze, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2001-08-14

    Staraniem księdza Sebastiana Piskorskiego, miejscowego proboszcza i prof. Krakowskiej Akademii, kościółek otoczono murem z posągami (niektóre pochodzą z Wawelu) i bramkami.

    źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

    Ksiądz proboszcz mieszkał samotnie na plebanii przylegającej bezpośrednio do kościoła.

    źródło: NKJP: Jan Paulas, Cezary Sękalski: Oni nas stworzyli, 2002

    Mszę św. koncelebrowali proboszczowie dębickich parafii.

    źródło: NKJP: (AJ): Rocznica rozstrzelania, Dziennik Polski -- Podkarpacie, 2001-02-03

    Oczyściłeś się i znów zacząłeś grzeszyć, tak? A do kościoła chociaż chodzisz? Bo jakoś cię nie widzę. - Przez ostatnie dwa lata w szpitalu leżałem, księże proboszczu, to jak było chodzić?

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. proboszcz
    proboszczowie
    ndepr
    proboszcze
    depr
    D. proboszcza
    proboszczów
    C. proboszczowi
    proboszczom
    B. proboszcza
    proboszczów
    N. proboszczem
    proboszczami
    Ms. proboszczu
    proboszczach
    W. proboszczu
    proboszczowie
    ndepr
    proboszcze
    depr
  • st.czes. probošt

    z st.-w.-niem. probost

    Źródłem formy staro-wysoko-niemieckiej jest łac. śred. propositus, praepositus 'przełożony, proboszcz' < łac. praepositus 'przełożony' (urzeczownikowiony imiesłów bierny od łac. praepōnō 'umieszczam (coś) na przodzie, stawiam (kogoś) na czele' (Bor).

CHRONOLOGIZACJA:
1401, SStp
Data ostatniej modyfikacji: 11.04.2024