trefić - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

daw. układać włosy w staranną fryzurę, najczęściej w postaci loków lub fal

Warianty

rzadziej trefnić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Pielęgnacja ciała

czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

trefić loki, pukle; włosy; perukę
trefić w loki, w pukle
bogato, kunsztownie, misternie, pięknie, starannie trefione (włosy)

Cytaty

W końcu XVII w. także panny (szlachcianki i mieszczanki) zaczęły włosy trefić w pukle sięgające do ramion [...].

źródło: NKJP: Urszula Augustyniak, Historia Polski 1572-1795 2008

Po krótkim namyśle zrezygnował z trefienia włosów. Kazał je tylko uczesać i związać wstążką.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód. Kroniki Drugiego Kręgu, 2003

- Nie uczynię tego, co mi radzicie - oznajmił stanowczo, potrząsając złotą, cudnie trefioną grzywą.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	trefię	trefimy
2 os.	trefisz	treficie
3 os.	trefi	trefią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	trefiłem +(e)m trefił	trefiłam +(e)m trefiła	trefiłom +(e)m trefiło	trefiliśmy +(e)śmy trefili	trefiłyśmy +(e)śmy trefiły
2 os.	trefiłeś +(e)ś trefił	trefiłaś +(e)ś trefiła	trefiłoś +(e)ś trefiło	trefiliście +(e)ście trefili	trefiłyście +(e)ście trefiły
3 os.	trefił	trefiła	trefiło	trefili	trefiły

bezosobnik: trefiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę trefił będę trefić	będę trefiła będę trefić	będę trefiło będę trefić	będziemy trefili będziemy trefić	będziemy trefiły będziemy trefić
2 os.	będziesz trefił będziesz trefić	będziesz trefiła będziesz trefić	będziesz trefiło będziesz trefić	będziecie trefili będziecie trefić	będziecie trefiły będziecie trefić
3 os.	będzie trefił będzie trefić	będzie trefiła będzie trefić	będzie trefiło będzie trefić	będą trefili będą trefić	będą trefiły będą trefić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		trefmy
2 os.	tref	trefcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	trefiłbym bym trefił	trefiłabym bym trefiła	trefiłobym bym trefiło	trefilibyśmy byśmy trefili	trefiłybyśmy byśmy trefiły
2 os.	trefiłbyś byś trefił	trefiłabyś byś trefiła	trefiłobyś byś trefiło	trefilibyście byście trefili	trefiłybyście byście trefiły
3 os.	trefiłby by trefił	trefiłaby by trefiła	trefiłoby by trefiło	trefiliby by trefili	trefiłyby by trefiły

bezosobnik: trefiono by

bezokolicznik: trefić

imiesłów przysłówkowy współczesny:

trefiąc

gerundium: trefienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	trefienie	trefienia
D.	trefienia	trefień
C.	trefieniu	trefieniom
B.	trefienie	trefienia
N.	trefieniem	trefieniami
Ms.	trefieniu	trefieniach
W.	trefienie	trefienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: trefiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	trefiący	trefiący	trefiący	trefiące	trefiąca
D.	trefiącego	trefiącego	trefiącego	trefiącego	trefiącej
C.	trefiącemu	trefiącemu	trefiącemu	trefiącemu	trefiącej
B.	trefiącego	trefiącego	trefiący	trefiące	trefiącą
N.	trefiącym	trefiącym	trefiącym	trefiącym	trefiącą
Ms.	trefiącym	trefiącym	trefiącym	trefiącym	trefiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	trefiący	trefiący	trefiące	trefiące
D.	trefiących	trefiących	trefiących	trefiących
C.	trefiącym	trefiącym	trefiącym	trefiącym
B.	trefiących	trefiących	trefiących	trefiące
N.	trefiącymi	trefiącymi	trefiącymi	trefiącymi
Ms.	trefiących	trefiących	trefiących	trefiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: trefiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	trefiony	trefiony	trefiony	trefione	trefiona
D.	trefionego	trefionego	trefionego	trefionego	trefionej
C.	trefionemu	trefionemu	trefionemu	trefionemu	trefionej
B.	trefionego	trefionego	trefiony	trefione	trefioną
N.	trefionym	trefionym	trefionym	trefionym	trefioną
Ms.	trefionym	trefionym	trefionym	trefionym	trefionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	trefieni	trefieni	trefione	trefione
D.	trefionych	trefionych	trefionych	trefionych
C.	trefionym	trefionym	trefionym	trefionym
B.	trefionych	trefionych	trefionych	trefione
N.	trefionymi	trefionymi	trefionymi	trefionymi
Ms.	trefionych	trefionych	trefionych	trefionych

Składnia

+

trefić

+

[CO]

Pochodzenie

śr.-w.-niem. treffen 'dosięgnąć, trafić, spotkać'

Do polskiego przejęte w postaci trafić (zob) z śr.-niem.# dialektów wschodnich, postać trefić może pod wpływem czeskim i/lub niemieckim, możliwe też oddziaływanie rozwoju ra- > re- w dialektach (Bor.).