zgilotynować

  • Definicja
    ściąć komuś głowę gilotyną
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Prawo i łamanie prawa

    więzienie i kara


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

  • Połączenia
    • zgilotynować króla; głowę
    • zgilotynować kogoś podczas rewolucji
    • zgilotynować kogoś w więzieniu
    • zostać zgilotynowanym
  • Cytaty

    Żyrondystów zgilotynowali dantoniści, a ich z kolei ludzie Robespierre’a.

    źródło: NKJP: Prawo historii, Polityka, 2006-10-07

    Wuj Roman trafił do kaźni przy ul. Młyńskiej, gdzie został zgilotynowany.

    źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok: wspomnienia przyrodnika, 2008

    We Francji ostatniego skazańca zgilotynowano w 1977 roku, a w 1981 roku zniesiono karę śmierci.

    źródło: NKJP: Teresa Semik: Zabił? To go zabijmy!, Dziennik Zachodni, 2001-02-02

    [...] czekały ich egzekucje: poprzez rozstrzelanie, powieszenie, zgilotynowanie oraz - co stanowiło o lokalnej specyfice - zrzucenie do szybu kopalnianego.

    źródło: NKJP: Internet
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zgilotynuję
    		 zgilotynujemy
    2 os. zgilotynujesz
    		 zgilotynujecie
    3 os. zgilotynuje
    		 zgilotynują

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zgilotynowałem
    +(e)m zgilotynował
    		 zgilotynowałam
    +(e)m zgilotynowała
    		 zgilotynowałom
    +(e)m zgilotynowało
    		 zgilotynowaliśmy
    +(e)śmy zgilotynowali
    		 zgilotynowałyśmy
    +(e)śmy zgilotynowały
    2 os. zgilotynowałeś
    +(e)ś zgilotynował
    		 zgilotynowałaś
    +(e)ś zgilotynowała
    		 zgilotynowałoś
    +(e)ś zgilotynowało
    		 zgilotynowaliście
    +(e)ście zgilotynowali
    		 zgilotynowałyście
    +(e)ście zgilotynowały
    3 os. zgilotynował
    		 zgilotynowała
    		 zgilotynowało
    		 zgilotynowali
    		 zgilotynowały

    bezosobnik: zgilotynowano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zgilotynujmy
    2 os. zgilotynuj
    		 zgilotynujcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zgilotynowałbym
    bym zgilotynował
    		 zgilotynowałabym
    bym zgilotynowała
    		 zgilotynowałobym
    bym zgilotynowało
    		 zgilotynowalibyśmy
    byśmy zgilotynowali
    		 zgilotynowałybyśmy
    byśmy zgilotynowały
    2 os. zgilotynowałbyś
    byś zgilotynował
    		 zgilotynowałabyś
    byś zgilotynowała
    		 zgilotynowałobyś
    byś zgilotynowało
    		 zgilotynowalibyście
    byście zgilotynowali
    		 zgilotynowałybyście
    byście zgilotynowały
    3 os. zgilotynowałby
    by zgilotynował
    		 zgilotynowałaby
    by zgilotynowała
    		 zgilotynowałoby
    by zgilotynowało
    		 zgilotynowaliby
    by zgilotynowali
    		 zgilotynowałyby
    by zgilotynowały

    bezosobnik: zgilotynowano by

    bezokolicznik: zgilotynować

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: zgilotynowawszy

    gerundium: zgilotynowanie

    imiesłów przymiotnikowy bierny: zgilotynowany

    odpowiednik aspektowy: gilotynować

    Inne uwagi

    Zwykle imb

  • Składnia
    bez ograniczeń + zgilotynować +
    KOGO
  • Pochodzenie

    Od: gilotynować; zob. gilotyna

CHRONOLOGIZACJA:
1927, SJPWar
1847, "Biblioteka Naukowego Zakładu imienia Ossolińskich", t. II, 1847.
Pierwsze odnotowane użycia mają charakter metaforyczny, por.: 1. "Bo jakiż oni słuszny powód znajdą do zgilotynowania téj głoski w innych odmianach, kiedy w tych zatrzymują?" ("Biblioteka Naukowego Zakładu imienia Ossolińskich", t. II, 1847); 2. "Lekkomyślność jego zgilotynowano razem z arystokracyą jeszcze w 1793 roku" ("Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi", t. IV, 1857).
CHRONOLOGIZACJA POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2016