UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

piesek

Chronologizacja

SStp: psek, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pies

1. mały pies

Definicja

mały pies - zwierzę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pies

Połączenia

  • maleńki, mały; pokojowy; śliczny piesek
  • piesek rasy jakieś
  • piesek na smyczy
  • pieski i kotki
  • mama; właściciel pieska
  • piesek biega
  • kupić, oddać, znaleźć pieska
  • bawić się z pieskiem

Cytaty

Rozczulają nas tylko małe pieski, kotki i pszczółki, słowem wszystko to, o czym wiemy, że w razie czego damy sobie z tym radę. Wszystko, co słabsze.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965 , 1997

– I tak wszyscy się tam wcześniej czy później spotkamy – mruczał pod nosem, głaszcząc przysypiającego mu na kolanach pieska rasy pekińskiej z zadartym noskiem i czerwoną kokardką na głowie.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Na ów mostek weszła jakaś dama z drobnym pieskiem na smyczy. Piesek trzymał w mordzie torebkę swojej pani.

źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006

Polski komar tak ma się do egipskiego namoos, jak mały pokojowy piesek do rozjuszonego brytana łańcuchowego.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1993

Po domu i wielkim obejściu biegają trzy pieski rzadkiej rasy jack russel terrier: Pinto, Era i Jupka.

źródło: NKJP: Agnieszka Szpila: Na czarnkowskim rynku, Trybuna Śląska, 2003-04-26

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. piesek
pieski
D. pieska
piesków
C. pieskowi
pieskom
B. pieska
pieski
N. pieskiem
pieskami
Ms. piesku
pieskach
W. piesku
pieski

2. o lubianym psie

Definicja

pot. 
pies, w stosunku do którego człowiek odczuwa sympatię

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta domowe i hodowlane

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pies

Połączenia

  • śliczny; biedny; dobry, fajny, kochany, ukochany, sympatyczny piesek
  • pieski ze schroniska
  • pieski i kotki
  • właściciel pieska
  • spacer, spacerek z pieskiem
  • piesek szczeka, ujada
  • tresować; kupić, oddać, znaleźć pieska
  • chodź piesku

Cytaty

— Zwierzęta są naszymi przyjaciółmi i trzeba się nimi opiekować. Jesteśmy odpowiedzialni za pieska i kotka, który mieszka w naszym domu — recytowały chórem dzieci.

źródło: NKJP: (ar): Przedszkolaki dla schroniska, Gazeta Krakowska, 2004-10-19

Teraz piję kawkę, za chwilę pójdę na spacerek z pieskiem.
Potem zakupy i obiad.

źródło: NKJP: Co dzis porabiasz???, www.forumowisko.pl

Zaraz będziecie jadły, moje kochane pieski. Ewka wyjęła mięso. Położyła je na desce i kroiła kuchennym nożem. Jeden z psów podszedł do niej i oparł się przednimi łapami o blat.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Cztery sympatyczne pieski ze schroniska dla bezdomnych zwierząt w Legnicy czekały wczoraj w Rynku na właścicieli.

źródło: NKJP: (MAM): A pies czeka, Gazeta Wrocławska, 2003-10-07

Z dnia na dzień na jej podwórku przybywało bezpańskich zwierzaków, które ludzie podrzucali artystce. – A ja nie mam serca, żeby zostawić biednego pieska czy kotka na ulicy.

źródło: NKJP: Robert Migdał/ama: Mata Hari znad Wisły, Dziennik Zachodni, 2007-01-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. piesek
pieski
D. pieska
piesków
C. pieskowi
pieskom
B. pieska
pieski
N. pieskiem
pieskami
Ms. piesku
pieskach
W. piesku
pieski

3. o człowieku

Definicja

pot.  pejorat. 
człowiek, który zachowuje się w służalczy sposób wobec osoby, od której jest zależny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  fagas, lokaj, pachołek, sługa, sługus, służalec

Cytaty

Najlepsze podziękowania od Pani pieska, za co, wiadomo, ser i tak dalej. Jestem coraz bardziej i bardziej pod Pani pantofelkiem.

źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Śmierć czeskiego psa, 2009

Napisz chociaż, czy wiesz, na czyich usługach jesteś pieskiem, [...].

źródło: NKJP: Re: Grupy moderowane, Usenet -- pl.sci.filozofia, 2007-11-05

Ja nie chcę, aby dziennikarze znów obrośli jedwabną sierścią pokojowych piesków z salonów władzy.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Notował Pina: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1993-11-10

Że co? Że dawni inteligenci nie godzili się na podobne traktowanie? Czasy się zmieniły, skończyło się cackanie z salonowymi pieskami, mającymi niejedno na sumieniu.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Inteligentna bezradność, Polityka, nr 2689, 2009-01-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. piesek
pieski
D. pieska
piesków
C. pieskowi
pieskom
B. pieska
pieski
N. pieskiem
pieskami
Ms. piesku
pieskach
W. piesku
pieski

Frazeologizmy

francuski piesek
piesek preriowy
piesek stepowy
piesek salonowy
piesek preriowy
piesek stepowy
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj