Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. milczeć
1. brak rozmów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | cisza I |
Połączenia
- absolutne, całkowite, ciężkie, głębokie, głuche, grobowe, ogólne, podniosłe, ponure, posępne, przygnębiające, uparte, uroczyste, wielkie, zupełne; chwilowe, krótkie, długie, długotrwałe; irytujące, kłopotliwe, niezręczne, przykre, uciążliwe, wrogie, wstydliwe, wymowne, wyniosłe, złowrogie milczenie; milczenie pełne czegoś
- milczenie i skupienie, milczenie i spokój, milczenie i zaduma
- chwila, minuta; mur milczenia
- milczenie ciąży; panuje, przeciągało się, przedłuża się, trwa; nastało, zaległo, zapadło, zapanowało
- nakazać; przerwać, zachować milczenie
- pokryć, zbyć coś milczeniem
- czekać, iść, jeść, patrzeć, pracować, przyglądać się, siedzieć, słuchać, stać, trwać, wysłuchać; pogrążyć się w milczeniu
Cytaty
|
Zapanowało milczenie pełne nieufnych spojrzeń. źródło: NKJP: Paweł Huelle: Weiser Dawidek, 1987 |
|
|
Zapadło długie milczenie, a napięcie w klasie sięgnęło zenitu. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2003 |
|
|
Trzeba coś zrobić, coś powiedzieć. Czymś przerwać ciężkie milczenie. źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997 |
|
|
Przytuliłem się do ojca, zachowując stosownie do powagi chwili uroczyste milczenie. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
|
Jadł w milczeniu truskawkowe konfitury i ukradkiem spoglądał na ścienny zegar. źródło: KWSJP: Aleksander Minkowski: Czterdziestu na górze, 1961 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | milczenie |
milczenia |
|
| D. | milczenia |
milczeń |
|
| C. | milczeniu |
milczeniom |
|
| B. | milczenie |
milczenia |
|
| N. | milczeniem |
milczeniami |
|
| Ms. | milczeniu |
milczeniach |
|
| W. | milczenie |
milczenia |
2. brak reakcji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- całkowite, głębokie, konsekwentne, uparte; chwilowe, długie, długotrwałe, wieloletnie; dyplomatyczne, dyskretne, haniebne, tchórzliwe, znaczące, żenujące milczenie
- milczenie i bierność, milczenie i dezinformacja
- czas, lata milczenia
- milczenie panuje, trwa
- przełamać, przerwać, zachować milczenie
Cytaty
|
Panuje głębokie milczenie w prasie brytyjskiej. Z gazet tych wygląda tak, jakby w Warszawie nic się nie działo. źródło: WKJP: Włodzimierz Kowalski: Zakręt '44, 1985 |
|
|
Bardzo dużo już powiedziano, ale przez kilkadziesiąt lat trwało milczenie w tej sprawie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 27.09.1996 |
|
|
Najnowsza historia Łemków - to lata tragedii, milczenia, półprawd. źródło: NKJP: (leś): Kwestia „mrówek”, Dziennik Polski, 2002-03-15 |
|
|
Dzięki policyjnej akcji uświadamiającej udało się przełamać milczenie wokół problemu narkomanii. źródło: NKJP: Henryk Malanowski: Ratujmy własne dzieci, Detektyw, 1999, nr 5 |
|
|
Akcja USA uzyskała pełne poparcie Wielkiej Brytanii i Niemiec. Francja była niezadowolona, inne państwa europejskie zachowały nierzadko znaczące milczenie. źródło: NKJP: Juana Martinez; Robert Sołtyk: W Europie są chrześcijańscy demokraci, dlaczego by nie mogli istnieć demokraci islamscy?, Gazeta Wyborcza, 1996-11-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | milczenie |
milczenia |
|
| D. | milczenia |
milczeń |
|
| C. | milczeniu |
milczeniom |
|
| B. | milczenie |
milczenia |
|
| N. | milczeniem |
milczeniami |
|
| Ms. | milczeniu |
milczeniach |
|
| W. | milczenie |
milczenia |