UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

osobowy

Chronologizacja

1838, Bańk

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	osobowy	osobowy	osobowy	osobowe	osobowa
D.	osobowego	osobowego	osobowego	osobowego	osobowej
C.	osobowemu	osobowemu	osobowemu	osobowemu	osobowej
B.	osobowego	osobowego	osobowy	osobowe	osobową
N.	osobowym	osobowym	osobowym	osobowym	osobową
Ms.	osobowym	osobowym	osobowym	osobowym	osobowej
W.	osobowy	osobowy	osobowy	osobowe	osobowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	osobowi	osobowi	osobowe	osobowe
D.	osobowych	osobowych	osobowych	osobowych
C.	osobowym	osobowym	osobowym	osobowym
B.	osobowych	osobowych	osobowych	osobowe
N.	osobowymi	osobowymi	osobowymi	osobowymi
Ms.	osobowych	osobowych	osobowych	osobowych
W.	osobowi	osobowi	osobowe	osobowe

Pochodzenie

Zob. osoba

1. związany z osobą - konkretnym człowiekiem

Definicja

związany z osobą - konkretnym człowiekiem

Cytaty

1.a rozwój

Definicja

wynikający z bycia osobą i charakterystyczny dla niej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

byt, rozwój osobowy; dojrzałość, godność, więź osobowa; cechy osobowe

Cytaty

Ten cytat z notatki sporządzonej przez wybitnego znawcę Tatr dobrze oddaje nie tylko cechy osobowe samego W. Cywińskiego (poczucie humoru, autoironia), ale także atmosferę panującą w Pogotowiu [...]

źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach : wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979

Tożsamość ta to zdolność do życia w prawdzie i miłości; więcej nawet -to potrzeba prawdy i miłości jako wymiaru życia osobowego.

źródło: NKJP: Józef Augustyn: Wychowanie seksualne w rodzinie i w szkole, 2008

Jan Paweł II wielokrotnie podkreślał, że człowiek posiada niezbywalną godność osobową i trzeba go szanować, niezależnie od kondycji jego ducha czy ciała.

źródło: NKJP: (SZel, Monk): Po śmierci naucza, Dziennik Polski, 2005-06-04

1.b kwestionariusz

Definicja

służący do gromadzenia danych o jakiejś osobie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

formularz, kwestionariusz osobowy; karta, kartoteka, teczka osobowa

Cytaty

Nie był członkiem NSDAP, ale też w jego kartotece osobowej nie znaleziono śladu związania z organizacjami politycznymi.

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

Dostaję do wypełnienia akta osobowe, które zapewne po to włożone są do koperty, aby nikt nie widział, z czym wychodzę.

źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002

W sierpniu br. weszło w życie równie wyczekiwane rozporządzenie ministra kultury, określające maksymalną wysokość opłat za sporządzanie odpisów lub kopie dokumentacji osobowej lub płacowej.

źródło: NKJP: Ryszarda Socha: Wyzerowani, uziemieni, Polityka, 2003-10-18

1.c stan

Definicja

dotyczący osób związanych z jakąś instytucją

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

dział, stan osobowy; wymiana osobowa; koszty, wydatki osobowe

Cytaty

	W usługach aż 70 proc. stanowią koszty osobowe. Każdy niepotrzebnie zatrudniony człowiek już decyduje o kondycji całej firmy. źródło: NKJP: Mariusz Janicki: Wolny najmita, Polityka, 2001-03-24
	Działy osobowe są winowajcami wielu zagubień i przetrzymywań świadectw, dokumentów, opóźnionych opinii, słowem wszystkiego, co sprawia, że ludzie nie mogą szybciej podjąć innej pracy. źródło: NKJP: Andrzej Kantowicz: Sprawa, Kultura, nr 6, 1978
	Zwiększenie stanów osobowych w miejskich komisariatach odbędzie się przez przesunięcia niektórych osób z komendy powiatowej. źródło: NKJP: Rafał Krysztof: Mniej w komendzie, więcej w komisariatach, Gazeta Wrocławska, nr 21, 1999
	Najważniejszą sprawą będzie uzupełnienie składu osobowego zarządu klubu oraz wybór nowego prezesa. źródło: NKJP: (rawit): Kto na prezesa?, Dziennik Łódzki, 2003-04-26

1.d rzeczownik

Definicja

jęz.

odnoszący się do człowieka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

rzeczownik osobowy; nazwa osobowa

Cytaty

W pozostałych dwu wariantach – aniołowie i anioły – do takich alternacji nie dochodzi, są więc one łatwiejsze, ekonomiczniejsze. W pierwszym z nich mamy końcówkę „-owie” w innych rzeczownikach twardotematowych osobowych bądź wyłączną ( ministrowie , Arabowie , Etruskowie ), bądź fakultatywną ( profesorowie albo profesorzy , geologowie albo geolodzy , Norwegowie albo Norwedzy ).

źródło: NKJP: Jan Miodek: Anieli, Aniołowie, Anioły, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-06-23

W Rzymie Felix było częstym przydomkiem, dawano go zwykle wyzwoleńcom, którzy rzeczywiście stawali się szczęśliwymi. Człowieka od cech duchowych nazywa się we wszystkich kulturach i narodach, por. choćby polskie nazwy osobowe Szczodry, Chrobry.

źródło: NKJP: Edward Breza, Felicjan, Felicyta, Dziennik Tczewski, 1999-09-03

2. związany z osobą - kategorią gramatyczną

Definicja

jęz.

związany z osobą - kategorią gramatyczną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język

Połączenia

forma, końcówka osobowa

Cytaty

Tymczasem, zdaniem prokuratora, wycięto niektóre czasowniki oraz zwroty, aby oskarżony nie mógł się domyślić po końcówkach osobowych, jakiej płci jest świadek, kim jest z zawodu i gdzie mieszka.

źródło: NKJP: Oskarżony w kajdankach, Dziennik Polski, 2000-08-24

Łącznikiem może być forma osobowa niesamodzielnego być, stać się, zostać, czasem też spójka to .

źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996

3. pojazd

Definicja

związany z przewozem ludzi, a nie towarów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport

Relacje znaczeniowe

antonimy:

ciężarowy, towarowy

Połączenia

dźwig, pojazd, samochód, wagon; ford, polonez osobowy; taksówka, winda; stacja osobowa; auto osobowe

Cytaty

	Przez budowane na skrzyżowaniu ulic Harcerskiej i Żwakowskiej rondo mogą na razie przejeżdżać tylko autobusy. Nie wszyscy kierowcy aut osobowych przestrzegają jednak zakazu. źródło: NKJP: (IC): Rondo tylko dla autobusów, Trybuna Śląska, 2001-08-22
	Szybko posuwa się do przodu budowa szybu, w którym dźwig osobowy będzie zainstalowany. źródło: NKJP: (pp): Winda do przychodni w marcu, Gazeta Goleniowska, 2008-01-15
	Samochód marki żuk ustawił się przy osi jezdni i chciał skręcić przy drugim zjeździe do stacji CPN. Na jego tył najechał ze znaczną prędkością osobowy ford escort. źródło: NKJP: Tragedie na „siódemce”, Dziennik Polski, 1999-10-09
	Obok wind osobowych biegła oddzielona ścianą klatka schodowa na wysokość pięciu pięter jako wyjście zapasowe na wypadek pożaru. źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005

Frazeologizmy

osobowy fundusz płac
pociąg osobowy
zaimek osobowy

Data ostatniej modyfikacji: 25.10.2014