Chronologizacja
Pochodzenie
Od: gwarowego gapa 'wrona' (Bańk)
1. człowiek niezaradny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Relacje znaczeniowe
Cytaty
|
[...] oboje to z gruntu poczciwe, nieco naiwne gapy, gubiące się czasem w wielkim świecie, nieraz popadające w kłopoty. źródło: NKJP: Tytus, Romek i A’Tomek: Bawiąc, uczyć. Ucząc – nie nudzić, Esensja nr 06, 2009-08-21 |
|
|
[...] szkoda, że chłopcy takie gapy. Co za głupota, żeby na imprezie gadać o komputerach. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003 |
|
|
Facet najpierw obejrzał mnie, chcąc pewnie stwierdzić, czy rzeczywiście mogę być taką gapą, za jaką się podaję. źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą. Dziennik lesbijki, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gapa |
gapowie gapy |
ndepr |
| gapy |
depr | ||
| D. | gapy |
gapów gap |
|
| C. | gapie |
gapom |
|
| B. | gapę |
gapów gapy |
|
| N. | gapą |
gapami |
|
| Ms. | gapie |
gapach |
|
| W. | gapo |
gapowie gapy |
ndepr |
| gapy |
depr |
Inne uwagi
Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm gap, B. lm gapy. Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B lm gapów lub r. ż, D. lm gap, B. lm gapy
2. człowiek nieuważny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Połączenia
- straszna (straszny) gapa
Cytaty
|
Dopiero kiedy szedł przez hall, zauważył, że ta smarkata gapa nie zabrała swojego świadectwa. Zwinięte w trąbkę, leżało wciąż na parapecie. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993 |
|
|
Koleżanka się pomyliła. Lista zawierała osoby, które zaliczyły całość, jedną z części, albo żadnej. Koleżanka, straszna gapa, źle odczytała rubryki. źródło: NKJP: Zgadywanie utworów, Gazeta Krakowska, 2005-12-30 |
|
|
Owszem, gapa z Ciebie, że nie zauważyłeś rowerzysty, ale wszyscy jesteśmy ludźmi i nieszczęścia po nas chodzą. źródło: Internet: autowcentrum.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gapa |
gapowie gapy |
ndepr |
| gapy |
depr | ||
| D. | gapy |
gapów gap |
|
| C. | gapie |
gapom |
|
| B. | gapę |
gapów gapy |
|
| N. | gapą |
gapami |
|
| Ms. | gapie |
gapach |
|
| W. | gapo |
gapowie gapy |
ndepr |
| gapy |
depr |
Inne uwagi
Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm gap, B. lm gapy. Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B lm gapów lub r. ż, D. lm gap, B. lm gapy
3. ptak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
Cytaty
|
Za oknem krzyczą gawrony. Pełno ich, obsiadły drzewa, gapy. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Miraż miłości, miraż śmierci, 2001 |
|
|
Jako dziecko znałem te ptaki jako gapy – tak mówiła o nich moja babcia i mama i wielu innych ludzi. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gapa |
gapy |
|
| D. | gapy |
gap |
|
| C. | gapie |
gapom |
|
| B. | gapę |
gapy |
|
| N. | gapą |
gapami |
|
| Ms. | gapie |
gapach |
|
| W. | gapo |
gapy |
4. odznaka
Definicja
Noty o użyciu
Zwykle używane w odniesieniu do takich oznak używanych przez Niemców w okresie II wojny światowej.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | odznaka |
Połączenia
- hitlerowska, niemiecka gapa
Cytaty
|
[...] chodził z opaską „Hilfs Polizei” na rękawie marynarki, na której widniała niemiecka gapa. źródło: NKJP: Andrzej Michalczyk: Ten naród kameleonów, Gazeta Wyborcza, 1993-11-30 |
|
|
Na dworcu, obok wszechobecnej hitlerowskiej gapy i flag, wszędzie widniały czarno-zielone afisze z napisem: „Psst! Der Feind hört mit!” - Wróg podsłuchuje [...]. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008 |
|
|
Aktor, naturszczyk jak wszyscy inni w Kłykowych filmach, ma na sobie fastrygowany grubą nitką mundur z hitlerowską gapą wymalowaną białą farbą. źródło: NKJP: Andrzej Bęben: Cała wieś kręci z Kłykiem, Trybuna Śląska, 2001-07-27 |
|
|
Gdy dobiegli, pomiędzy szczątkami zauważyli dwa ciała oraz zakrwawiony Polski mundur lotniczy z charakterystyczną gapą pilota. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gapa |
gapy |
|
| D. | gapy |
gap |
|
| C. | gapie |
gapom |
|
| B. | gapę |
gapy |
|
| N. | gapą |
gapami |
|
| Ms. | gapie |
gapach |
|
| W. | gapo |
gapy |