Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *rěčь [< *rēk-ĭ-] 'mówienie, mowa; słowo, wyraz ’ > ‘treść, przedmiot mówienia’ > ‘przedmiot nazwany, rzecz'
1. przedmiot materialny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przedmiot |
Połączenia
- świat rzeczy
- przywiązanie do rzeczy
Cytaty
|
W drzwiach, między lodówką a kuchenką leży staruszka. W kałuży krwi. Rozwiane siwe włosy, ręce skrępowane sznurkiem, zakneblowane usta. Skurczona, w pidżamie i kamizelce... Wokół rozrzucone rzeczy. źródło: NKJP: Gazeta Lubuska, 2005 |
|
|
Słony posiadał tylko jedno lustro. Nie większe niż książka, za to nie metalowe, lecz szklane, pokryte z tyłu warstewką srebra. Droga rzecz. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
|
Bogactwo samo w sobie nie jest złe, tym co niszczy ludzi to przywiązanie do rzeczy, ale to działa na wielu subtelnych poziomach. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rzecz |
rzeczy |
|
| D. | rzeczy |
rzeczy |
|
| C. | rzeczy |
rzeczom |
|
| B. | rzecz |
rzeczy |
|
| N. | rzeczą |
rzeczami |
|
| Ms. | rzeczy |
rzeczach |
|
| W. | rzeczy |
rzeczy |
2. sprawa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- rzecz niebywała, niesłychana, ważna, najważniejsza, trudna, straszna, normalna; niestworzone rzeczy; ostatnia, pierwsza rzecz
- dużo, kilka rzeczy
- rzeczy mają się jakoś
Cytaty
|
On, Manahem sprzedawał życie Pawła za trzysta talentów. Udało się. I sprzedałby je raz jeszcze, gdyby mu dano więcej... Tak, to było ohydne. Pieniądz jednak stał się rzeczą najważniejszą... źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949 |
|
|
- Okazuje się, że śmierć to nie wszystko, są rzeczy gorsze - powiedziała. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010 |
|
|
I wtedy zaszła rzecz najdziwniejsza, niewytłumaczalna, mająca odmienić jego życie, jego losy i jego samego. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
|
Mamo, nic złego mnie nie spotyka... Same dobre rzeczy. Mam wspaniałą córkę, najlepszą mamę pod słońcem, cudownego ojca, kochanych przyjaciół... źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie Odcinek 251, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rzecz |
rzeczy |
|
| D. | rzeczy |
rzeczy |
|
| C. | rzeczy |
rzeczom |
|
| B. | rzecz |
rzeczy |
|
| N. | rzeczą |
rzeczami |
|
| Ms. | rzeczy |
rzeczach |
|
| W. | rzeczy |
rzeczy |
3. gustu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- rzecz gustu, wiary, zdrowego rozsądku
Cytaty
|
Dzisiaj kolekcja łowiecka w Konopiszte jest być może największa na świecie i, prawdę mówiąc, robi dosyć upiorne wrażenie. Ale wszystko jest rzeczą gustu. źródło: NKJP: Czechy: 13 miejsc, nie licząc Pragi, które warto zobaczyć, Polityka, 2007-07-14 |
|
|
Niecodziennie w tym kontekście zabrzmi zapewne myśl Akwinaty, według którego wiara jest aktem rozumu dokonanym pod naciskiem woli, i że podstawy poglądu na świat muszą być rzeczą wiary , nie rozumu. źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rzecz |
rzeczy |
|
| D. | rzeczy |
rzeczy |
|
| C. | rzeczy |
rzeczom |
|
| B. | rzecz |
rzeczy |
|
| N. | rzeczą |
rzeczami |
|
| Ms. | rzeczy |
rzeczach |
|
| W. | rzeczy |
rzeczy |
Inne uwagi
Tylko lp
4. książka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka
Cytaty
|
- Wiesz, Julek, przeczytałem ostatnio ciekawą rzecz, która niebawem ma się ukazać w Czytelniku. Napisała ją młoda pisarka, Maria Nurowska... źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006 |
|
|
Powiedziała, że Filip zmuszał ją do czytania Myśli, uczył ją tego, co sam umiał. Czytała rzeczy, których nie było w programie szkoły klasztornej, Pascala jakoś tam dziwnie pominięto. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rzecz |
rzeczy |
|
| D. | rzeczy |
rzeczy |
|
| C. | rzeczy |
rzeczom |
|
| B. | rzecz |
rzeczy |
|
| N. | rzeczą |
rzeczami |
|
| Ms. | rzeczy |
rzeczach |
|
| W. | rzeczy |
rzeczy |
5. opowiedziana historia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
Połączenia
- rzecz dzieje się, odbywa się, rozgrywa się
Cytaty
|
- Rzecz rozgrywa się współcześnie w USA. Przez ekran przewinie się wiele postaci znanych z prasy czy lekcji najnowszej historii - mówi Trzos-Rastawiecki. źródło: NKJP: Maja Gawrońska, Bond z nutą Soplicy, Ozon , 2005 |
|
|
Drugi wątek jest współczesny: rzecz dzieje się głównie w Warszawie, w środowisku inteligenckim, dwaj główni bohaterowie zaangażowani są w przygotowywanie jednego z odcinków Telewizyjnego Tygodnika Tajemnic - programu emitowanego przez komercyjną telewizję [...] źródło: NKJP: Jarosław Klejnocki, Prąd i wiry, Polityka, 2003-09-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rzecz |
rzeczy |
|
| D. | rzeczy |
rzeczy |
|
| C. | rzeczy |
rzeczom |
|
| B. | rzecz |
rzeczy |
|
| N. | rzeczą |
rzeczami |
|
| Ms. | rzeczy |
rzeczach |
|
| W. | rzeczy |
rzeczy |