Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. zmysł
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | uprzytamniać, uświadamiać |
Połączenia
- uzmysławiać czytelnikom, słuchaczom, sobie
- uzmysławiać powagę sytuacji, niebezpieczeństwo, upływ czasu, siłę czegoś
- uzmysławiać sobie ze wzruszeniem, ze zdziwieniem, ze zgrozą
- uzmysławiać sobie jasno
Cytaty
Miłosz jako twórca był coraz bardziej samotny i miał tego świadomość. Nie zawsze sobie to uzmysławiamy. źródło: NKJP: Katarzyna Janowska: Poezja jak świat, Polityka, 2004-08-21 |
|
„Przyczajony tygrys…” to [...] jeden z tych filmów, które uzmysławiają widzowi w pełni magiczną potęgę kina, w którym wszystko jest możliwe. źródło: NKJP: Retrotetrycy, 2001, Esensja, 2007, nr 6 |
|
Grupka Polaków w milczeniu spoglądała na zrąb górski. Ze wzruszeniem uzmysławiali sobie, że to właśnie ich rodak pierwszy zbadał te góry. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
Reżyser uzmysławia nam, nie krytykując jednocześnie tego zjawiska, że w naszych czasach wszystko stało się estetyką. Nawet wojna. źródło: NKJP: Anna Nowacka-Isaksson: Trele morele ze Sztokholmu, Cosmopolitan, 1999, nr 4 |
|
Ostatnio wiele mówi się o ekologii, o powrocie do natury. Uzmysławiamy sobie, jak wielkim zagrożeniem staje się dla nas cywilizacja. źródło: NKJP: Głodówka na zdrowie, Dziennik Polski, 2000-11-14 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uzmysławiam |
uzmysławiamy |
|||
2 os. |
uzmysławiasz |
uzmysławiacie |
|||
3 os. |
uzmysławia |
uzmysławiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uzmysławiałem +(e)m uzmysławiał |
uzmysławiałam +(e)m uzmysławiała |
uzmysławiałom +(e)m uzmysławiało |
uzmysławialiśmy +(e)śmy uzmysławiali |
uzmysławiałyśmy +(e)śmy uzmysławiały |
2 os. |
uzmysławiałeś +(e)ś uzmysławiał |
uzmysławiałaś +(e)ś uzmysławiała |
uzmysławiałoś +(e)ś uzmysławiało |
uzmysławialiście +(e)ście uzmysławiali |
uzmysławiałyście +(e)ście uzmysławiały |
3 os. |
uzmysławiał |
uzmysławiała |
uzmysławiało |
uzmysławiali |
uzmysławiały |
bezosobnik: uzmysławiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę uzmysławiał będę uzmysławiać |
będę uzmysławiała będę uzmysławiać |
będę uzmysławiało będę uzmysławiać |
będziemy uzmysławiali będziemy uzmysławiać |
będziemy uzmysławiały będziemy uzmysławiać |
2 os. |
będziesz uzmysławiał będziesz uzmysławiać |
będziesz uzmysławiała będziesz uzmysławiać |
będziesz uzmysławiało będziesz uzmysławiać |
będziecie uzmysławiali będziecie uzmysławiać |
będziecie uzmysławiały będziecie uzmysławiać |
3 os. |
będzie uzmysławiał będzie uzmysławiać |
będzie uzmysławiała będzie uzmysławiać |
będzie uzmysławiało będzie uzmysławiać |
będą uzmysławiali będą uzmysławiać |
będą uzmysławiały będą uzmysławiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uzmysławiajmy |
|
2 os. |
uzmysławiaj |
uzmysławiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uzmysławiałbym bym uzmysławiał |
uzmysławiałabym bym uzmysławiała |
uzmysławiałobym bym uzmysławiało |
uzmysławialibyśmy byśmy uzmysławiali |
uzmysławiałybyśmy byśmy uzmysławiały |
2 os. |
uzmysławiałbyś byś uzmysławiał |
uzmysławiałabyś byś uzmysławiała |
uzmysławiałobyś byś uzmysławiało |
uzmysławialibyście byście uzmysławiali |
uzmysławiałybyście byście uzmysławiały |
3 os. |
uzmysławiałby by uzmysławiał |
uzmysławiałaby by uzmysławiała |
uzmysławiałoby by uzmysławiało |
uzmysławialiby by uzmysławiali |
uzmysławiałyby by uzmysławiały |
bezosobnik: uzmysławiano by
bezokolicznik: uzmysławiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
uzmysławiając
gerundium: uzmysławianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uzmysławianie |
uzmysławiania |
D. | uzmysławiania |
uzmysławiań |
C. | uzmysławianiu |
uzmysławianiom |
B. | uzmysławianie |
uzmysławiania |
N. | uzmysławianiem |
uzmysławianiami |
Ms. | uzmysławianiu |
uzmysławianiach |
W. | uzmysławianie |
uzmysławiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uzmysławiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uzmysławiający |
uzmysławiający |
uzmysławiający |
uzmysławiające |
uzmysławiająca |
D. | uzmysławiającego |
uzmysławiającego |
uzmysławiającego |
uzmysławiającego |
uzmysławiającej |
C. | uzmysławiającemu |
uzmysławiającemu |
uzmysławiającemu |
uzmysławiającemu |
uzmysławiającej |
B. | uzmysławiającego |
uzmysławiającego |
uzmysławiający |
uzmysławiające |
uzmysławiającą |
N. | uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającą |
Ms. | uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uzmysławiający |
uzmysławiający |
uzmysławiające |
uzmysławiające |
D. | uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiających |
C. | uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
uzmysławiającym |
B. | uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiające |
N. | uzmysławiającymi |
uzmysławiającymi |
uzmysławiającymi |
uzmysławiającymi |
Ms. | uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiających |
uzmysławiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uzmysławiany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uzmysławiany |
uzmysławiany |
uzmysławiany |
uzmysławiane |
uzmysławiana |
D. | uzmysławianego |
uzmysławianego |
uzmysławianego |
uzmysławianego |
uzmysławianej |
C. | uzmysławianemu |
uzmysławianemu |
uzmysławianemu |
uzmysławianemu |
uzmysławianej |
B. | uzmysławianego |
uzmysławianego |
uzmysławiany |
uzmysławiane |
uzmysławianą |
N. | uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianą |
Ms. | uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uzmysławiani |
uzmysławiani |
uzmysławiane |
uzmysławiane |
D. | uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławianych |
C. | uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
uzmysławianym |
B. | uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławiane |
N. | uzmysławianymi |
uzmysławianymi |
uzmysławianymi |
uzmysławianymi |
Ms. | uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławianych |
uzmysławianych |
odpowiednik aspektowy: uzmysłowić
Składnia
+ | uzmysławiać | + |
(KOMU) +
CO
|
|
+ | uzmysławiać | + |
(KOMU) +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|