Chronologizacja
W postaci: biada
Pochodzenie
psł. *běda
1.a brak pieniędzy
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w postaci bida ; wariant ten ma przeważnie charakter potoczny, ale jest także używany w celu podkreślenia nacechowania ekspresywnego wypowiedzi lub w stylizacji gwarowej.
Warianty
- rzadziej pot. bida
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | niedostatek, ubóstwo | |
| antonimy: | bogactwo, dobrobyt |
Połączenia
- autentyczna, głęboka, ogromna, prawdziwa, przerażająca, skrajna, straszliwa, straszna, totalna, wielka bieda; zwykła bieda; chłopska, ludzka, wiejska bieda; galicyjska (polska, rosyjska...) bieda; dzisiejsza, nowa, obecna, powojenna, przedwojenna bieda; ogólna, ogólnie panująca, powszechna, wszechobecna bieda; cudza, własna, wspólna bieda
- bieda ludzi, mieszkańców, społeczeństwa
- bieda wśród dzieci
- bieda w gminie, w powiecie, w Polsce, w kraju; bieda w rodzinach, w społeczeństwie; bieda w oświacie, w rolnictwie; bieda na świecie, na terenie czegoś, na wsi
- bieda i beznadzieja, bieda i bezrobocie, bieda i bogactwo, bieda i brak opieki, bieda i brak perspektyw, bieda i głód, bieda i krzywda, bieda i nędza, bieda i niedostatek, bieda i nieszczęście, bieda i patologie, bieda i samotność, bieda i ubóstwo, bieda i zacofanie
- przeciwdziałanie, zapobieganie biedzie
- zagrożenie biedą
- lekarstwo na biedę, narzekanie na biedę, sposób na biedę, wrażliwość na biedę
- walka z biedą
- bieda panuje gdzieś; jest problemem; ma swoje źródła w czymś, wynika z czegoś; jest czynnikiem, powoduje coś, sprawia (że), ma wpływ na coś; doskwiera komuś, dotyka kogoś, przyciska kogoś; bieda zagląda dokądś; popycha do kradzieży (do występku...)
- zaznać biedy, zakosztować biedy
- przeciwdziałać, zapobiegać biedzie
- zagrożony biedą
- doprowadzić do biedy; brać się z biedy; wydobyć się z biedy, wyrwać się z biedy, wyjść z biedy
- skazać na biedę
- wychować/wychowywać się w biedzie; żyć w biedzie
Cytaty
|
Dotychczasowe liczenie na ewentualne wsparcie ze strony rodziców czy innych bliskich krewnych, staje się nierealne – oni sami borykają się z biedą, wywołaną także przez bezrobocie, którego skutków doświadczają na sobie. źródło: NKJP: Małgorzata Duda: Problematyka bezrobocia i jej społeczno-duchowych skutków w świetle katolickiej nauki społecznej |
|
|
Recesja w gospodarce nie jest już bajką o żelaznym wilku, bieda dotyka coraz szersze kręgi społeczeństwa. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2001-10-31 - Podkarpacie - Mrówczy płacz |
|
|
W tym polskim raju była na ogół bieda, chłopi, bywało, dzielili zapałkę na czworo, robotnicy strajkowali i krwawili na bruku, lecz byli u siebie. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
|
|
Moja matka nigdy nie widziała morza. Nigdy nigdzie nie była. Wszystko, czego się w życiu dorobiła, to dwie szafy, stół i cztery krzesła. Ta ciągła bida. To ciągłe życie na kolanach. źródło: NKJP: Marek Miller: Pierwszy milion czyli Cłopcy z Mielczarskiego, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieda |
biedy |
|
| D. | biedy |
bied |
|
| C. | biedzie |
biedom |
|
| B. | biedę |
biedy |
|
| N. | biedą |
biedami |
|
| Ms. | biedzie |
biedach |
|
| W. | biedo |
biedy |
Inne uwagi
Zwykle lp
1.b ludzie
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w postaci bida ; wariant ten ma przeważnie charakter potoczny, ale jest także używany w celu podkreślenia nacechowania ekspresywnego wypowiedzi lub w stylizacji gwarowej.
Warianty
- rzadziej pot. bida
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | biedota |
Połączenia
- dobry, odpowiedni dla biedy
Cytaty
|
Bieda mieszka przede wszystkim wokół PGR-ów, które zatrudniają teraz mniej ludzi, chociaż prawie wszystkie, z wyjątkiem dwóch, udało się uratować i przekazać w czyjeś ręce. I w gminach na południowym zachodzie. źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka, Gazeta Wyborcza, 1994-06-10 |
|
|
[...] ja te kobiety rozumiem[...] Bogate nie przychodzą do Ligi. Nie umie powiedzieć, czemu tak jest. Sama bieda przychodzi. Tysiąc osiemset pensji... Dwa pięćset... źródło: NKJP: Anna Strońska: Pełnia życia, Polityka, 1980 |
|
|
Brak szacunku dla człowieka, to jest charakterystyczne dla biedy. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Nikt nie wierzy, że się nie obłowili, poza tym zadzierają nosa, jakby nie byli z tej samej bidy, co wszyscy. źródło: NKJP: Rafał A Ziemkiewicz: Żywina, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieda |
biedy |
|
| D. | biedy |
bied |
|
| C. | biedzie |
biedom |
|
| B. | biedę |
biedy |
|
| N. | biedą |
biedami |
|
| Ms. | biedzie |
biedach |
|
| W. | biedo |
biedy |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. kłopot
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w postaci bida ; wariant ten ma przeważnie charakter potoczny, ale jest także używany w celu podkreślenia nacechowania ekspresywnego wypowiedzi lub w stylizacji gwarowej.
Warianty
- rzadziej pot. bida
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kłopot |
Połączenia
- cała bieda
- bieda jest z kimś, z czymś, polega na czymś
- napytać, narobić biedy
- mieć biedę z kimś, z czymś
- wygrzebać się, wyjść, wyrwać się z biedy
- wpakować się w biedę
- opuszczać kogoś, pomagać komuś, zostawić kogoś w biedzie
Cytaty
|
Wśród tych wszystkich wspaniałych zamierzeń znalazł się również plan psychiatrycznego wsparcia dla placówek, które powinny powstać. Takich jak np. ośrodek dla dzieci uzależnionych od narkotyków. Dla dzieci maltretowanych. Dla wykorzystywanych seksualnie. Dla terapeutycznych rodzin zastępczych. Dla tych wszystkich bied, które zagrażają rodzinie, a które niesie współczesność. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2000-02-04 - Magazyn - Rezonans pustki |
|
|
Oczywiście bieda zaczyna się wtedy, gdy media stają się tak potężne, że przygłuszają za pomocą bardzo hałaśliwej reklamy to, co oryginalne. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2002-03-01 - Magazyn - Zawierzyć kulturze |
|
|
Ogólnie jest bida z kulturą i kondycją muzyki alternatywnej... źródło: NKJP: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bieda |
biedy |
|
| D. | biedy |
bied |
|
| C. | biedzie |
biedom |
|
| B. | biedę |
biedy |
|
| N. | biedą |
biedami |
|
| Ms. | biedzie |
biedach |
|
| W. | biedo |
biedy |