UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

tam II

I

Chronologizacja

Zob. tam II.

Pochodzenie

Por. tam I

1. Ja tam ją lubię

Definicja

nadawca wskazuje na to, o kim/czym można powiedzieć to, co się mówi, co pozostaje w kontraście z innymi obiektami, o których sądzi, że tego powiedzieć nie można

Kategoria znaczeniowa

wykładnik wyróżnienia

Cytaty

Mnie tam się Rosjanki podobają.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Ich sąsiad Czesław Ćwik wszystko to obserwuje i cieszy się w duchu, że sam ma już 73 lata, a dzieci w mieście się urządziły i w zagranicznych firmach pracują. Jemu tam wszystko jedno, czy Polska wejdzie w końcu do Unii Europejskiej, czy nie.

źródło: NKJP: Anna Fostakowska: Zamiast do Unii, my na odstrzał idziem: Gazeta Wyborcza, 1998-04-17

Ja tam jej nie wierzę, że niby zakażenie w szpitalu, musiało zrobić co gorszego, jakieś szkaradztwa, skoro się tego nabawiło.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

Składnia

_ tam
Rz lub Zaimek - wyznaczający obiekt
szyk: stała postpozycja względem wyrażenia wyróżnionego za pomocą akcentu

2. jakiś tam

Definicja

pot. 
nadawca mówi, że w danej wypowiedzi nie będzie wskazywał dokładnie tego, czego dotyczy to, o czym mowa, gdyż nie jest to potrzebne w odniesieniu do tego, o czym mowa

Kategoria znaczeniowa

wyrażenie epistemiczne

Cytaty

A więc „Zabójstwo jakiegoś tam Raphaela Thomae powieszonego w łaźni za nogi dwa dni przed Wigilią w roku 1685”.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Coś tam się ruszyło w Trzynastce, więc musiałam przerwać.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Kogoś tam znalazły, miały jakieś „chody”. Nie pytałem kogo, po co.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Wystarczy powyższy skrót. Konspekt iluś tam miesięcy losu.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977

- Przecież chyba są jakieś metody. Tyle o tym mówili w serwisach, coś też gdzieś tam czytałem - bąkał bez przekonania Irek, jakby chodziło o kogoś innego.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

Składnia

_ tam
z wyrażeniami nieokreślonymi typu ktoś, gdzieś, kiedyś, jakoś
szyk: stała postpozycja

3. żaden tam złodziej

Definicja

pot. 
nadawca mówi, że to, co zostało powiedziane lub co mogłoby być przez kogoś innego powiedziane o tym, o czym mowa, musi być odrzucone jako nieadekwatne

Kategoria znaczeniowa

wykładnik odrzucenia

Cytaty

BARTODZIEJ - Mówisz o polityce?
ANATOL - O żadnej tam polityce. Ja się pytam, jak długo trwało, zanim ci się udało.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1 (Miłość na Krymie 1993, Wdowy 1992, Portret 1987, Kontrakt 1986), 1986

- A co, „Juma”? - zapytał znudzony.
- Jaka tam „Juma”! - żachnęła się Trawka. - Impra w limuzynie!

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

O dziadku Konstantym z opowieści mamy pamiętam to tylko, że zwracał się do niej, kiedy była narzeczoną jego syna, słowami: „Bacz, panna Jadwiga”, podobnie jak do księcia Lubomirskiego: „Bacz, książę”, nie żadne tam „proszę księcia pana”, czy „jaśnie książę raczy zważyć”, tylko lakoniczne „Bacz książę”, jak na zdeklasowanego, ale dumnego „karmazyna” przystało.

źródło: NKJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994

- Ty jak zawsze wcześnie, co? [...]
- Prawie siódma rano, gdzie tam wcześnie.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie Łąki, 2000

- No to co robimy? Jaśniej już jest?
- A skąd tam jaśniej!! Przecież ciągle tak samo. Ciemno...

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

Składnia

_ tam _, _
Pozycja I: zaimkowe wyrażenie negujące typu żaden, jaki, gdzie
Pozycja II: wyrażenie odrzucane
Pozycja III: wyrażenie konkurujące z wyrażeniem odrzucanym
ograniczenia zakresu użycia:
nie w Zdpyt
szyk: stała postpozycja względem wyrażenia zaimkowego, stała antepozycja względem wyrażenia odrzucanego;
zmienna pozycja względem pozostałej części zdania

Frazeologizmy

co komuś tam
czy _ to tam
czy jak komuś tam
dziś tu, jutro tam
dzisiaj tu, jutro tam
gdzie tam
gdzie komuś/czemuś do kogoś/czegoś
gdzie tam komuś/czemuś do kogoś/czegoś
gdzież tam
kto _ tam wie
kto tam?
niech komuś będzie
niech komuś tam
niech tam
niech komuś będzie
niech komuś tam
niech tam
oj tam
takie tam
tam, gdzie król piechotą chodzi
tam, gdzie król piechotą chadza
tu i ówdzie
to tu, to tam
tam i sam
tam i siam
tu i tam
tam i z powrotem
tu i ówdzie
to tu, to tam
tam i sam
tam i siam
tu i tam
tu i ówdzie
to tu, to tam
tam i sam
tam i siam
tu i tam

Przysłowia

Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle
Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą

Gdzie dwóch Polaków, tam trzy różne poglądy
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy poglądy

Gdzie dwóch Polaków, tam trzy różne poglądy
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy poglądy
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy różne poglądy
Gdzie dwóch Polaków, tam trzy poglądy
Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj