Chronologizacja
1. człowiek
Definicja
Pochodzenie
Zob. niszczyć
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | destruktor, dewastator |
Połączenia
- największy niszczyciel
Cytaty
|
- Kamera zawsze studzi zapał niszczycieli. A w przypadku aktów wandalizmu zarejestrowany przez nią obraz będzie mogła wykorzystać policja. źródło: NKJP: (MM): Parkowego i kamer, Dziennik Polski, 2008-11-27 |
|
|
Pijany młodzieniec drewnianą pałką rozbił szyby w tym pojeździe. O incydencie zaalarmowano policję. Szybko przyjechał radiowóz, a funkcjonariusze ujęli niszczyciela. źródło: NKJP: (sś): Kronika kryminalna, Gazeta Krakowska, 2006-01-12 |
|
|
Chyba ustanowię nagrodę pieniężną za złapanie niszczycieli mienia miejskiego. Jeśli nie złapie ich policja, to może mieszkańcy przypilnują – mówi stanowczo prezydent Raciborza. źródło: NKJP: (ma.w): Za wandali płacimy wszyscy, Nowiny Raciborskie nr 48, 2008-11-25 |
|
|
Na niszczycieli i złodziei nie ma sposobu. Nie brak wśród nich turystów, którzy niszczą ogrodzenia studni, aby wywieźć z Gdańska... pamiątkę. Większość szkód wandale czynią nocą. źródło: NKJP: hb: Neptun pięknieje, Wieczór Trójmiasta, 1999-04-06 |
|
|
Od trzech miesięcy dwaj łódzcy strażnicy miejscy patrolują też łódzkie parki na rowerach. Płoszą niszczycieli ławek i gałęzi, ścigają właścicieli psów bez kagańca po parku i złodziei drogich sadzonek. źródło: NKJP: Maria Sondej, Wioletta Gnacikowska: Ciche i sprawne patrole łódzkiej Straży Miejskiej, Gazeta Wyborcza, 1995-07-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | niszczyciel |
niszczyciele |
ndepr |
| niszczyciele |
depr | ||
| D. | niszczyciela |
niszczycieli |
|
| C. | niszczycielowi |
niszczycielom |
|
| B. | niszczyciela |
niszczycieli |
|
| N. | niszczycielem |
niszczycielami |
|
| Ms. | niszczycielu |
niszczycielach |
|
| W. | niszczycielu |
niszczyciele |
ndepr |
| niszczyciele |
depr |
Składnia
|
+ | niszczyciel | + |
(CZEGO)
|
2. zwierzę
Definicja
Pochodzenie
Zob. niszczyć
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | szkodnik |
Cytaty
|
Niszczycielem drzew jest niewielki motyl, o rozpiętości skrzydeł ok. 1 cm, który składa jaja na liściach kasztanowca białego. źródło: NKJP: dag: Kasztany po zastrzykach, Dziennik Łódzki, 2003-05-21 |
|
|
Patrzę na drzewa obolałe, z ranami, odarta kora, drzewa chore, kalekie. Dzieło jeleni, niszczycieli lasów. Zgryzają boczne gałązki, szczytowe, pałują pnie - zdzierają korę, najwięcej cierpią jodły. źródło: NKJP: (e): Jelenie grasują, Gazeta Krakowska, 2004-04-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | niszczyciel |
niszczyciele |
|
| D. | niszczyciela |
niszczycieli |
|
| C. | niszczycielowi |
niszczycielom |
|
| B. | niszczyciela |
niszczyciele |
|
| N. | niszczycielem |
niszczycielami |
|
| Ms. | niszczycielu |
niszczycielach |
|
| W. | niszczycielu |
niszczyciele |
Składnia
|
|
+ | niszczyciel | + |
CZEGO
|
3. zjawisko
Definicja
Pochodzenie
Zob. niszczyć
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska
Cytaty
|
– Wilgoć to prawdziwy niszczyciel murów – podkreśla Lidia Luchetr-Krupińska, kustosz zamkowego muzeum. źródło: NKJP: (ANS): Zamkowi na ratunek, Gazeta Krakowska, 2005-12-23 |
|
|
Za głównych niszczycieli ozonu uznano przed laty freony - szeroko wykorzystywane chlorofluorowęglowodory, co doprowadziło do wycofania tych substancji z użycia w większości krajów rozwiniętych. źródło: NKJP: Andrzej Pieńkowski: Łatanie kwasem, wypalanie solą, Wiedza i Życie, nr 4, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | niszczyciel |
niszczyciele |
|
| D. | niszczyciela |
niszczycieli |
|
| C. | niszczycielowi |
niszczycielom |
|
| B. | niszczyciel |
niszczyciele |
|
| N. | niszczycielem |
niszczycielami |
|
| Ms. | niszczycielu |
niszczycielach |
|
| W. | niszczycielu |
niszczyciele |
4. okręt
Definicja
Pochodzenie
Kalka ang. destroyer; zob. niszczyć
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | okręt |
Połączenia
- brytyjski niszczyciel; amerykańskie, polskie, niemieckie niszczyciele: niszczyciel rakietowy
- flotylla niszczycieli
- załoga niszczyciela
Cytaty
|
Stopień podporucznika marynarki uzyskał w 1977 r. po studiach w WSMW. Służbę rozpoczął na niszczycielu rakietowym ORP „Warszawa”. źródło: NKJP: (MSki): Awans admirałów, Dziennik Bałtycki, 1999-08-13 |
|
|
ORP „Błyskawica”, jeden z najsłynniejszych polskich niszczycieli, została zbudowana w latach 1935-1936 w Wielkiej Brytanii. źródło: NKJP: (l): Legendarny niszczyciel, Wieczór Wybrzeża, 2005-05-07 |
|
|
Najcięższe walki toczyły się na wiosnę 1940 roku, kiedy 10 niemieckich niszczycieli wpłynęło do portu i zatopiło przestarzałe norweskie okręty. źródło: NKJP: Polski cmentarz w norweskim Narwiku, Trybuna Śląska, 2002-11-02 |
|
|
W maju 1941 r. niszczyciel „Piorun” wziął udział w bitwie morskiej na Atlantyku z potężnym pancernikiem niemieckim „Bismarck”. źródło: NKJP: Eugeniusz Duraczyński: Rząd polski na uchodźstwie1939-1345: organizacja, personalia, polityka, 1993 |
|
|
Pod koniec wojny wprowadzono do produkcji rewolucyjne konstrukcje, które były przeskokiem w lata 60. Na uwagę zasługuje np. szybszy od niszczyciela okręt podwodny typu XXI. źródło: NKJP: Tajemnice bez cenzury, Dziennik Polski, 2001-03-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | niszczyciel |
niszczyciele |
|
| D. | niszczyciela |
niszczycieli |
|
| C. | niszczycielowi |
niszczycielom |
|
| B. | niszczyciel |
niszczyciele |
|
| N. | niszczycielem |
niszczycielami |
|
| Ms. | niszczycielu |
niszczycielach |
|
| W. | niszczycielu |
niszczyciele |