Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | czort |
czorci czorty |
ndepr |
| czorty |
depr | ||
| D. | czorta |
czortów |
|
| C. | czortowi czortu |
czortom |
|
| B. | czorta |
czortów czorty |
|
| N. | czortem |
czortami |
|
| Ms. | czorcie |
czortach |
|
| W. | czorcie |
czorci czorty |
ndepr |
| czorty |
depr |
Pochodzenie
ros. čort
Regionalizm wschodni, od XIX w. wypiera rodzime czart.
1. zły duch
Definicja
Warianty
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Cytaty
|
Pewnie żyłby jeszcze dłużej, ale czort go podkusił i zachciało mu się dosiąść konia. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978 |
|
|
- Ty, a ja spotkałem kogoś, chyba czorta. - Gdzie? - Godzinę temu, w rowie leżał. Kiedy podszedłem, to brzęknął tak jak dzwon [...] i buchnął ogniem. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
|
- Aż mnie licho bierze, gdy pomyślę, że przez wiele miesięcy leżały sobie te kości spokojnie na drzewie, a właśnie dzisiaj musiały zlecieć nam na łepetyny - zżymał się Nowicki. - Chyba jakiś czort nasłał tę burzę! źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965 |
2. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | diabeł |
Cytaty
|
- Pan nie wie, kim jest Rykow, kapitanie. [...] Pan nie wie, jaki to zdolny czort... źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009 |
|
|
Zresztą Kazik przy Bogusławie wydaje się aniołem, z każdym kolejnym pokoleniem zło we krwi się rozwadniało. Z tamtego to dopiero był istny czort. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Skarb w glinianym naczyniu, 2008 |
|
|
„Turlajgroszek” to okrutna opowieść o losach małego chłopca, którego rodzice oddają wędrownemu handlarzowi, czortowi, który go uczy kraść, kłamać i każe sponiewierać krzyż. źródło: NKJP: Anna Bikont: Rozmowa, Gazeta Wyborcza, 1994-06-03 |
|
|
Nu, to teraz wal z moździerza, niech giną czorty przeklęte. źródło: NKJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974 |