UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nadobny

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nadobny
nadobny
nadobny
nadobne
nadobna
D. nadobnego
nadobnego
nadobnego
nadobnego
nadobnej
C. nadobnemu
nadobnemu
nadobnemu
nadobnemu
nadobnej
B. nadobnego
nadobnego
nadobny
nadobne
nadobną
N. nadobnym
nadobnym
nadobnym
nadobnym
nadobną
Ms. nadobnym
nadobnym
nadobnym
nadobnym
nadobnej
W. nadobny
nadobny
nadobny
nadobne
nadobna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadobni
nadobni
nadobne
nadobne
D. nadobnych
nadobnych
nadobnych
nadobnych
C. nadobnym
nadobnym
nadobnym
nadobnym
B. nadobnych
nadobnych
nadobnych
nadobne
N. nadobnymi
nadobnymi
nadobnymi
nadobnymi
Ms. nadobnych
nadobnych
nadobnych
nadobnych
W. nadobni
nadobni
nadobne
nadobne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nadobniejszy
nadobniejszy
nadobniejszy
nadobniejsze
nadobniejsza
D. nadobniejszego
nadobniejszego
nadobniejszego
nadobniejszego
nadobniejszej
C. nadobniejszemu
nadobniejszemu
nadobniejszemu
nadobniejszemu
nadobniejszej
B. nadobniejszego
nadobniejszego
nadobniejszy
nadobniejsze
nadobniejszą
N. nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszą
Ms. nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszej
W. nadobniejszy
nadobniejszy
nadobniejszy
nadobniejsze
nadobniejsza
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadobniejsi
nadobniejsi
nadobniejsze
nadobniejsze
D. nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejszych
C. nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
nadobniejszym
B. nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejsze
N. nadobniejszymi
nadobniejszymi
nadobniejszymi
nadobniejszymi
Ms. nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejszych
nadobniejszych
W. nadobniejsi
nadobniejsi
nadobniejsze
nadobniejsze

Pochodzenie

psł. *na době 'odpowiednio, stosownie, tak, jak trzeba, jak potrzeba, w porę'

Słowiańskie *nadobьnъ ‘taki, jak potrzeba, jak należy, odpowiedni, stosowny, potrzebny, kształtny’ to przymiotnik od *nadoba ‘coś stosownego, odpowiedniego do czegoś, zwłaszcza stosowne narzędzie, naczynie, sprzęt’, w dawnym pol. (od XVI w. nadoba ‘naczynie’, później ‘piękno, uroda’ (Bor.).

Definicja

daw. 
bardzo ładny lub przyjemny

Noty o użyciu

Występuje jako składnik terminów biologicznych, np. czapla nadobna, poinsecja nadobna.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  piękny, powabny

Cytaty

Dzięki dynastii saskiej wyniesiony został pewien ród polski, a właściwie jego piękna przedstawicielka - Franciszka Krasińska. Otóż ta nadobna białogłowa, urodzona w 1742 r., została żoną Karola - syna Augusta III Sasa.

źródło: NKJP: Adam Trzciński: Do bardzo interesującej rozmowy o Sasach i Sarmatach przeprowadzonej przez Pawła Wrońskiego z prof. Józefem ..., Gazeta Wyborcza, 1996-08-30

- Może to jedynie niestrawność - rzuciłem lekko, z upodobaniem przypatrując się nadobnemu liczku chłopięcia i sięgając po maskę z ptasim dziobem.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

[...] Ulbricht nie przestał szukać posagu, który uczyniłby go bardziej nadobnym w oczach wschodnich i zachodnich Niemców.

źródło: NKJP: POSAG DLA ULBRICHTA, Kultura nr 7-8, 1964

Frazeologizmy

ktoś odpłaca pięknym za nadobne
ktoś odpowiada pięknym za nadobne
ktoś odpłaca się pięknym za nadobne komuś
ktoś odpłacił pięknym za nadobne
ktoś odpłacił się pięknym za nadobne komuś
ktoś odpowiedział pięknym za nadobne
Data ostatniej modyfikacji: 17.10.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj