urzeczowiać się

urzeczawiać się

  • książk.  zmieniać się z żywej istoty lub abstraktu w rzecz
    • urzeczawiać się
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    nazwy działań intelektualnych człowieka

  • synonimy:  reifikować się
  • Życie, gdy staje się zwykłym tylko przedmiotem refleksji, urzeczowia się, przekształca się w temat lub w problem.

    źródło: Marian Nowak: Między wiedzą naukową a mądrością w pedagogice – w obszarze filozofii wychowania, Studia Paedagogica Ignatiana, nr,19, 2019 (researchgate.net)

    Leśmian pisze o nicości i nieistnieniu w taki sposób, że pojęcia, którymi się posługuje, materializują się, urzeczowiają się, przestają być pojęciami abstrakcyjnymi, a nabierają pod jego piórem baśniowej plastyki i obrazowości.

    źródło: Marta Rynduch: Język i wyobraźnia w poezji Bolesława Leśmiana, 2012-12-20 (hamlet.edu.pl)

    Oba znaczenia można rozumieć łącznie — wówczas wątek utworu urzeczawia się, sam staje się swoim przedmiotem.

    źródło: KWJP: Piotr Matywiecki: Twarz Tuwima, 2015

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. urzeczowiam się
    urzeczowiamy się
    2 os. urzeczowiasz się
    urzeczowiacie się
    3 os. urzeczowia się
    urzeczowiają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. urzeczowiałem się
    +(e)m się urzeczowiał
    urzeczowiałam się
    +(e)m się urzeczowiała
    urzeczowiałom się
    +(e)m się urzeczowiało
    urzeczowialiśmy się
    +(e)śmy się urzeczowiali
    urzeczowiałyśmy się
    +(e)śmy się urzeczowiały
    2 os. urzeczowiałeś się
    +(e)ś się urzeczowiał
    urzeczowiałaś się
    +(e)ś się urzeczowiała
    urzeczowiałoś się
    +(e)ś się urzeczowiało
    urzeczowialiście się
    +(e)ście się urzeczowiali
    urzeczowiałyście się
    +(e)ście się urzeczowiały
    3 os. urzeczowiał się
    urzeczowiała się
    urzeczowiało się
    urzeczowiali się
    urzeczowiały się

    bezosobnik: urzeczowiano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się urzeczowiał
    będę się urzeczowiać
    będę się urzeczowiała
    będę się urzeczowiać
    będę się urzeczowiało
    będę się urzeczowiać
    będziemy się urzeczowiali
    będziemy się urzeczowiać
    będziemy się urzeczowiały
    będziemy się urzeczowiać
    2 os. będziesz się urzeczowiał
    będziesz się urzeczowiać
    będziesz się urzeczowiała
    będziesz się urzeczowiać
    będziesz się urzeczowiało
    będziesz się urzeczowiać
    będziecie się urzeczowiali
    będziecie się urzeczowiać
    będziecie się urzeczowiały
    będziecie się urzeczowiać
    3 os. będzie się urzeczowiał
    będzie się urzeczowiać
    będzie się urzeczowiała
    będzie się urzeczowiać
    będzie się urzeczowiało
    będzie się urzeczowiać
    będą się urzeczowiali
    będą się urzeczowiać
    będą się urzeczowiały
    będą się urzeczowiać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. urzeczowiajmy się
    2 os. urzeczowiaj się
    urzeczowiajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. urzeczowiałbym się
    bym się urzeczowiał
    urzeczowiałabym się
    bym się urzeczowiała
    urzeczowiałobym się
    bym się urzeczowiało
    urzeczowialibyśmy się
    byśmy się urzeczowiali
    urzeczowiałybyśmy się
    byśmy się urzeczowiały
    2 os. urzeczowiałbyś się
    byś się urzeczowiał
    urzeczowiałabyś się
    byś się urzeczowiała
    urzeczowiałobyś się
    byś się urzeczowiało
    urzeczowialibyście się
    byście się urzeczowiali
    urzeczowiałybyście się
    byście się urzeczowiały
    3 os. urzeczowiałby się
    by się urzeczowiał
    urzeczowiałaby się
    by się urzeczowiała
    urzeczowiałoby się
    by się urzeczowiało
    urzeczowialiby się
    by się urzeczowiali
    urzeczowiałyby się
    by się urzeczowiały

    bezosobnik: urzeczowiano by się

    bezokolicznik: urzeczowiać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny:

    urzeczowiając się

    gerundium: urzeczowianie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: urzeczowiający się

    odpowiednik aspektowy: urzeczowić się

  • Zob. rzecz

CHRONOLOGIZACJA:
1899, Robotnik, nr 1, polona.pl
Data ostatniej modyfikacji: 11.03.2025