sprzeniewierzać się

  • książk.  postępować niezgodnie z czyjąś wolą albo jakimiś zasadami
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  przeniewierzyć się
    • sprzeniewierzać się Bogu, ideałom, powołaniu, tradycji, wierze, zasadom
  • [...] zakaz zepchnie ich w sytuację, w której będą musieli sprzeniewierzać się podstawowym kanonom etycznym swojego zawodu.

    źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Proza życia poczętego, Polityka, 2007-03-31

    [...] wielu sprzeniewierzało się Kościołowi tylko dlatego, żeby uchodzić za bardzo oświeconych.

    źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

    Zrozumiał, iż sprzeniewierzając się żonie, sprzeniewierza się jedynej prawdziwej miłości swego życia, a zatem sprzeniewierza się samemu sobie.

    źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Gabriel Garcia Marquez, czyli życie magiczne, Gazeta Wyborcza, 1996-10-18

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. sprzeniewierzam się
    sprzeniewierzamy się
    2 os. sprzeniewierzasz się
    sprzeniewierzacie się
    3 os. sprzeniewierza się
    sprzeniewierzają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sprzeniewierzałem się
    +(e)m się sprzeniewierzał
    sprzeniewierzałam się
    +(e)m się sprzeniewierzała
    sprzeniewierzałom się
    +(e)m się sprzeniewierzało
    sprzeniewierzaliśmy się
    +(e)śmy się sprzeniewierzali
    sprzeniewierzałyśmy się
    +(e)śmy się sprzeniewierzały
    2 os. sprzeniewierzałeś się
    +(e)ś się sprzeniewierzał
    sprzeniewierzałaś się
    +(e)ś się sprzeniewierzała
    sprzeniewierzałoś się
    +(e)ś się sprzeniewierzało
    sprzeniewierzaliście się
    +(e)ście się sprzeniewierzali
    sprzeniewierzałyście się
    +(e)ście się sprzeniewierzały
    3 os. sprzeniewierzał się
    sprzeniewierzała się
    sprzeniewierzało się
    sprzeniewierzali się
    sprzeniewierzały się

    bezosobnik: sprzeniewierzano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się sprzeniewierzał
    będę się sprzeniewierzać
    będę się sprzeniewierzała
    będę się sprzeniewierzać
    będę się sprzeniewierzało
    będę się sprzeniewierzać
    będziemy się sprzeniewierzali
    będziemy się sprzeniewierzać
    będziemy się sprzeniewierzały
    będziemy się sprzeniewierzać
    2 os. będziesz się sprzeniewierzał
    będziesz się sprzeniewierzać
    będziesz się sprzeniewierzała
    będziesz się sprzeniewierzać
    będziesz się sprzeniewierzało
    będziesz się sprzeniewierzać
    będziecie się sprzeniewierzali
    będziecie się sprzeniewierzać
    będziecie się sprzeniewierzały
    będziecie się sprzeniewierzać
    3 os. będzie się sprzeniewierzał
    będzie się sprzeniewierzać
    będzie się sprzeniewierzała
    będzie się sprzeniewierzać
    będzie się sprzeniewierzało
    będzie się sprzeniewierzać
    będą się sprzeniewierzali
    będą się sprzeniewierzać
    będą się sprzeniewierzały
    będą się sprzeniewierzać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. sprzeniewierzajmy się
    2 os. sprzeniewierzaj się
    sprzeniewierzajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. sprzeniewierzałbym się
    bym się sprzeniewierzał
    sprzeniewierzałabym się
    bym się sprzeniewierzała
    sprzeniewierzałobym się
    bym się sprzeniewierzało
    sprzeniewierzalibyśmy się
    byśmy się sprzeniewierzali
    sprzeniewierzałybyśmy się
    byśmy się sprzeniewierzały
    2 os. sprzeniewierzałbyś się
    byś się sprzeniewierzał
    sprzeniewierzałabyś się
    byś się sprzeniewierzała
    sprzeniewierzałobyś się
    byś się sprzeniewierzało
    sprzeniewierzalibyście się
    byście się sprzeniewierzali
    sprzeniewierzałybyście się
    byście się sprzeniewierzały
    3 os. sprzeniewierzałby się
    by się sprzeniewierzał
    sprzeniewierzałaby się
    by się sprzeniewierzała
    sprzeniewierzałoby się
    by się sprzeniewierzało
    sprzeniewierzaliby się
    by się sprzeniewierzali
    sprzeniewierzałyby się
    by się sprzeniewierzały

    bezosobnik: sprzeniewierzano by się

    bezokolicznik: sprzeniewierzać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: sprzeniewierzając się

    gerundium: sprzeniewierzanie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: sprzeniewierzający się

    odpowiednik aspektowy: sprzeniewierzyć się

  • bez ograniczeń + sprzeniewierzać się +
    KOM/CZEMU
CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2025