wykupić się

  • uwolnić się od jakiejś niekorzystnej sytuacji, płacąc lub dając coś komuś, kto tę sytuację spowodował
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Zasady współżycia społecznego

    stosunki, grupy i organizacje społeczne


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    zwyczaje i obyczaje


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Finanse

    czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

    • biskup, dziadek wykupił się
    • wykupić się oficerowi, oprawcom
    • wykupić się pieniędzmi, datkiem, fantem, wódką
    • wykupić się od służby (w wojsku), od śmierci
    • wykupić się z aresztu, z niewoli, z obowiązku służby wojskowej, z rąk piratów, zabójców...
  • Przy wigilijnym stole niezmiennie opowiada się historię, jak to dziadek wykupił się oficerowi Wehrmachtu cenną sztabką.

    źródło: NKJP: Paweł Filus: Na błysk, Polityka, 2006-01-14

    Z łatwością mógł wykupić się z niewoli i wrócić do ojczyzny, ale nie chciał zostawiać rodziny.

    źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Rowerem przez Azję, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-11-27

    W ręce gestapo wydawano Żydów niezamożnych, nie będących w stanie wykupić się z rąk oprawców.

    źródło: NKJP: Polacy i ich odpowiedzialność za zagładę Żydów, forum.historia.org.pl, 2008-11-03

    Policjanci krakowscy i małopolscy zgodnie odpowiadają, iż nie mieli dotąd zgłoszeń od mieszkańców, którym przeszkadzają zwyczaje radosnego trąbienia na cześć nowożeńców, ani też w sprawie „bram”, na których przejeżdżający muszą wykupić się datkiem lub fantem.

    źródło: NKJP: NKJP: (MM): Radosne trąbienie, Dziennik Polski, 2000-09-25

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wykupię się
    wykupimy się
    2 os. wykupisz się
    wykupicie się
    3 os. wykupi się
    wykupią się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wykupiłem się
    +(e)m się wykupił
    wykupiłam się
    +(e)m się wykupiła
    wykupiłom się
    +(e)m się wykupiło
    wykupiliśmy się
    +(e)śmy się wykupili
    wykupiłyśmy się
    +(e)śmy się wykupiły
    2 os. wykupiłeś się
    +(e)ś się wykupił
    wykupiłaś się
    +(e)ś się wykupiła
    wykupiłoś się
    +(e)ś się wykupiło
    wykupiliście się
    +(e)ście się wykupili
    wykupiłyście się
    +(e)ście się wykupiły
    3 os. wykupił się
    wykupiła się
    wykupiło się
    wykupili się
    wykupiły się

    bezosobnik: wykupiono się

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wykupmy się
    2 os. wykup się
    wykupcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wykupiłbym się
    bym się wykupił
    wykupiłabym się
    bym się wykupiła
    wykupiłobym się
    bym się wykupiło
    wykupilibyśmy się
    byśmy się wykupili
    wykupiłybyśmy się
    byśmy się wykupiły
    2 os. wykupiłbyś się
    byś się wykupił
    wykupiłabyś się
    byś się wykupiła
    wykupiłobyś się
    byś się wykupiło
    wykupilibyście się
    byście się wykupili
    wykupiłybyście się
    byście się wykupiły
    3 os. wykupiłby się
    by się wykupił
    wykupiłaby się
    by się wykupiła
    wykupiłoby się
    by się wykupiło
    wykupiliby się
    by się wykupili
    wykupiłyby się
    by się wykupiły

    bezosobnik: wykupiono by się

    bezokolicznik: wykupić się

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: wykupiwszy się

    gerundium: wykupienie się

    odpowiednik aspektowy: wykupywać się

  • Rzosobowy + wykupić się +
    z CZEGO
    Rzosobowy + wykupić się +
    od CZEGO
  • Zob.  kupić 

CHRONOLOGIZACJA:
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 22.11.2011