zacząć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

znaleźć się w stanie takim, że robi się coś, czego się jeszcze przed chwilą nie robiło, i robić to dalej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości czasu

upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

jąć
rozpocząć
wszcząć

Połączenia

zacząć budowę, działalność; debatę, dyskusję; grę, koncert
zacząć przechadzać się, protestować, śpiewać, szukać, wrzeszczeć

Cytaty

Tymczasem mamusia zaczęła czegoś gwałtownie szukać w torebce. - Czekaj, czekaj - powiedziała do tatusia - chcę ci jeszcze coś pokazać!

źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1959

Koła samolotu uderzyły o beton lotniska, ludzie zaczęli klaskać, a ona była tak wyczerpana, że ledwie mogła podnieść się z fotela.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

Siedziała w kuchence i chociaż był już wieczór, ciągle jeszcze nie wiedziała, w jaki sposób zacząć rozmowę z ojcem, który mógł się zjawić lada chwila.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zacznę	zaczniemy
2 os.	zaczniesz	zaczniecie
3 os.	zacznie	zaczną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zacząłem +(e)m zaczął	zaczęłam +(e)m zaczęła	zaczęłom +(e)m zaczęło	zaczęliśmy +(e)śmy zaczęli	zaczęłyśmy +(e)śmy zaczęły
2 os.	zacząłeś +(e)ś zaczął	zaczęłaś +(e)ś zaczęła	zaczęłoś +(e)ś zaczęło	zaczęliście +(e)ście zaczęli	zaczęłyście +(e)ście zaczęły
3 os.	zaczął	zaczęła	zaczęło	zaczęli	zaczęły

bezosobnik: zaczęto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zacznijmy
2 os.	zacznij	zacznijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zacząłbym bym zaczął	zaczęłabym bym zaczęła	zaczęłobym bym zaczęło	zaczęlibyśmy byśmy zaczęli	zaczęłybyśmy byśmy zaczęły
2 os.	zacząłbyś byś zaczął	zaczęłabyś byś zaczęła	zaczęłobyś byś zaczęło	zaczęlibyście byście zaczęli	zaczęłybyście byście zaczęły
3 os.	zacząłby by zaczął	zaczęłaby by zaczęła	zaczęłoby by zaczęło	zaczęliby by zaczęli	zaczęłyby by zaczęły

bezosobnik: zaczęto by

bezokolicznik: zacząć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zacząwszy

gerundium: zaczęcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zaczęcie	zaczęcia
D.	zaczęcia	zaczęć
C.	zaczęciu	zaczęciom
B.	zaczęcie	zaczęcia
N.	zaczęciem	zaczęciami
Ms.	zaczęciu	zaczęciach
W.	zaczęcie	zaczęcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaczęty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zaczęty	zaczęty	zaczęty	zaczęte	zaczęta
D.	zaczętego	zaczętego	zaczętego	zaczętego	zaczętej
C.	zaczętemu	zaczętemu	zaczętemu	zaczętemu	zaczętej
B.	zaczętego	zaczętego	zaczęty	zaczęte	zaczętą
N.	zaczętym	zaczętym	zaczętym	zaczętym	zaczętą
Ms.	zaczętym	zaczętym	zaczętym	zaczętym	zaczętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zaczęci	zaczęci	zaczęte	zaczęte
D.	zaczętych	zaczętych	zaczętych	zaczętych
C.	zaczętym	zaczętym	zaczętym	zaczętym
B.	zaczętych	zaczętych	zaczętych	zaczęte
N.	zaczętymi	zaczętymi	zaczętymi	zaczętymi
Ms.	zaczętych	zaczętych	zaczętych	zaczętych

odpowiednik aspektowy: zaczynać

Składnia

	+	zacząć	+	BEZOKOLICZNIK
	+	zacząć	+	CO

Pochodzenie

psł. *začęti, *začьnǫ 'zacząć, zapoczątkować'

z psł. *čęti, *čьnǫ 'zacząć, rozpocząć'