uprzedzić się - Wielki słownik języka polskiego PAN

przybrać niechętną postawę wobec kogoś lub czegoś bez racjonalnych powodów

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Aczkolwiek przyznam, że nierzadko na pierwszy rzut oka potrafię się uprzedzić do człowieka - coś „nie tak” w jego postawie, wyrazie twarzy, drobny szczegół; wraz z bliższym poznaniem okazuje się, że zazwyczaj słusznie.

źródło: NKJP: Internet, www.forumowisko.pl, 2008-10-26

W PRL-u Polacy zdążyli się uprzedzić do okien drewnianych. Były one wtedy krzywe, nieszczelne, nie domykały się (lub z trudem otwierały), lakier łuszczył się niemal zaraz po nałożeniu.

źródło: NKJP: (AB): Jakie okna, Dziennik Polski, 2000-10-27

Kiedy moja żona była dzieckiem, rodzice straszyli ją gdy była niegrzeczna, że przyjdzie kominiarz i ja zabierze. Niezbyt, jak widać, podziałały na nią te groźby i nie uprzedziła się do kominiarzy. Najlepszym tego dowodem jest to, że wyszła za mnie za mąż! - śmieje się.

źródło: NKJP: Ewa Halewska: Złap guzik na szczęście!, Nowiny Raciborskie, 2003-02-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę się	uprzedzimy się
2 os.	uprzedzisz się	uprzedzicie się
3 os.	uprzedzi się	uprzedzą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem się +(e)m się uprzedził	uprzedziłam się +(e)m się uprzedziła	uprzedziłom się +(e)m się uprzedziło	uprzedziliśmy się +(e)śmy się uprzedzili	uprzedziłyśmy się +(e)śmy się uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś się +(e)ś się uprzedził	uprzedziłaś się +(e)ś się uprzedziła	uprzedziłoś się +(e)ś się uprzedziło	uprzedziliście się +(e)ście się uprzedzili	uprzedziłyście się +(e)ście się uprzedziły
3 os.	uprzedził się	uprzedziła się	uprzedziło się	uprzedzili się	uprzedziły się

bezosobnik: uprzedzono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy się
2 os.	uprzedź się	uprzedźcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym się bym się uprzedził	uprzedziłabym się bym się uprzedziła	uprzedziłobym się bym się uprzedziło	uprzedzilibyśmy się byśmy się uprzedzili	uprzedziłybyśmy się byśmy się uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś się byś się uprzedził	uprzedziłabyś się byś się uprzedziła	uprzedziłobyś się byś się uprzedziło	uprzedzilibyście się byście się uprzedzili	uprzedziłybyście się byście się uprzedziły
3 os.	uprzedziłby się by się uprzedził	uprzedziłaby się by się uprzedziła	uprzedziłoby się by się uprzedziło	uprzedziliby się by się uprzedzili	uprzedziłyby się by się uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by się

bezokolicznik: uprzedzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy się

gerundium: uprzedzenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie się	uprzedzenia się
D.	uprzedzenia się	uprzedzeń się
C.	uprzedzeniu się	uprzedzeniom się
B.	uprzedzenie się	uprzedzenia się
N.	uprzedzeniem się	uprzedzeniami się
Ms.	uprzedzeniu się	uprzedzeniach się
W.	uprzedzenie się	uprzedzenia się

odpowiednik aspektowy: uprzedzać się

Składnia

Rz_osobowy

+

uprzedzić się

+

do KOGO/CZEGO

Pochodzenie

Zob. uprzedzić