uświadamiać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

orientować się, jaka jest sytuacja lub jakie mogą być czegoś konsekwencje, albo powodować, że ktoś się orientuje

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

ktoś zdaje sobie sprawę
uprzytamniać
uzmysławiać

uświadamiać czytelnikom, ludziom, sobie, widzom
uświadamiać bezsens czegoś, braki, nieprzydatność, potrzebę, sens czegoś, zagrożenie
uświadamiać sobie z niepokojem, z przerażeniem, z ulgą, ze zdziwieniem
uświadamiać sobie nagle

	Irena umarła i wszystko, co z nią się wiązało, zginęło bezpowrotnie. Anna uświadamiała sobie nieodwracalność, nieubłaganą nieodwracalność tej przedwczesnej, okrutnej śmierci. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966
	Twój widok uświadamia mu chyba stratę, jaką poniósł. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008
	Garard ledwo sobie uświadamiał, że od lat pobudką jego działań była rywalizacja z Jastrzębiem i krążącymi o nim legendami. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Nie bez powodu organizatorzy wykorzystali symbolikę trójkąta, uświadamiając nam, użytkownikom, że wystarczy jeden niesprawny element układu kierowniczego, a zagrożone jest nasze bezpieczeństwo. źródło: NKJP: PRO: Wiosenne porządki, Gazeta Poznańska, 2004-04-21
	Kiernacki, w porę uświadamiając sobie, na co się zanosi, zdołał [...] zapobiec wystrzałowi. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uświadamiałem +(e)m uświadamiał	uświadamiałam +(e)m uświadamiała	uświadamiałom +(e)m uświadamiało	uświadamialiśmy +(e)śmy uświadamiali	uświadamiałyśmy +(e)śmy uświadamiały
2 os.	uświadamiałeś +(e)ś uświadamiał	uświadamiałaś +(e)ś uświadamiała	uświadamiałoś +(e)ś uświadamiało	uświadamialiście +(e)ście uświadamiali	uświadamiałyście +(e)ście uświadamiały
3 os.	uświadamiał	uświadamiała	uświadamiało	uświadamiali	uświadamiały

bezosobnik: uświadamiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uświadamiał będę uświadamiać	będę uświadamiała będę uświadamiać	będę uświadamiało będę uświadamiać	będziemy uświadamiali będziemy uświadamiać	będziemy uświadamiały będziemy uświadamiać
2 os.	będziesz uświadamiał będziesz uświadamiać	będziesz uświadamiała będziesz uświadamiać	będziesz uświadamiało będziesz uświadamiać	będziecie uświadamiali będziecie uświadamiać	będziecie uświadamiały będziecie uświadamiać
3 os.	będzie uświadamiał będzie uświadamiać	będzie uświadamiała będzie uświadamiać	będzie uświadamiało będzie uświadamiać	będą uświadamiali będą uświadamiać	będą uświadamiały będą uświadamiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uświadamiajmy
2 os.	uświadamiaj	uświadamiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uświadamiałbym bym uświadamiał	uświadamiałabym bym uświadamiała	uświadamiałobym bym uświadamiało	uświadamialibyśmy byśmy uświadamiali	uświadamiałybyśmy byśmy uświadamiały
2 os.	uświadamiałbyś byś uświadamiał	uświadamiałabyś byś uświadamiała	uświadamiałobyś byś uświadamiało	uświadamialibyście byście uświadamiali	uświadamiałybyście byście uświadamiały
3 os.	uświadamiałby by uświadamiał	uświadamiałaby by uświadamiała	uświadamiałoby by uświadamiało	uświadamialiby by uświadamiali	uświadamiałyby by uświadamiały

bezosobnik: uświadamiano by

bezokolicznik: uświadamiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: uświadamiając

gerundium: uświadamianie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: uświadamiający

imiesłów przymiotnikowy bierny: uświadamiany

odpowiednik aspektowy: uświadomić

Rz_osobowy	+	uświadamiać	+	KOMU + CO
Rz_osobowy	+	uświadamiać	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Zob. świadomy