serwilizm
-
książk. pejorat. uległość wobec kogoś mającego władzę lub wpływy połączona z działaniami w celu zadowolenia go, wynikająca głównie z chęci uzyskania korzyści dla siebie
-
Ms. lp wymawiany: [serwiliźmie] lub [serwilizmie].
-
[serwilism] lub [serwilizm]
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie -
synonimy: lokajstwo
serwilistyczność
służalczość
służalstwo
-
- narodowy, państwowy; germański; promoskiewski; duchowy; świadomy; bezwzględny, zwykły; całkowity; jawny; lizusowski; niewolniczy; naiwny; lepki; nadmierny; wyjątkowy; ponury serwilizm
- serwilizm historyków, intelektualistów, minister, prezesa, publicystów; (rządzącej,...) elity; większości
- serwilizm wobec kogoś/czegoś; wśród artystów
- serwilizm i przytakiwanie;; uległość i serwilizm
- zjawisko; postawa; objawy; atmosfera; demonstracja; skaza; krytyka serwilizmu
- skłonności do serwilizmu
- wyznawać; zarzucać komuś serwilizm
- splamić się; trącić serwilizmem
- przejść na serwilizm
- pogodzić się; rozliczenie z serwilizmem
- graniczący z serwilizmem
- upodlenie w serwilizmie
-
Od kiedy to czarodzieje z Nilfgaardu przestali wyznawać ślepe posłuszeństwo i niewolniczy serwilizm wobec cesarskiej władzy?
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
[...] Byli dobrze ubrani i odżywieni, zadowoleni z życia i kilkunastu tysięcy złotych za talent i serwilizm [...].
źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992
Młodszy z nich reprezentował postawę pełną uległości i serwilizmu, starszy - buntowniczą i agresywną.
źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994
[...] Zacząłem z lizusowskim serwilizmem zapewniać, że przez całe życie naśladowałem starych, że starałem się żyć jak oni: wedle nakazów Bożych [...].
źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Moje pierwsze samobójstwo i dziewięć innych opowieści, 2006
Czy mądrość epok nie wyraża się każdorazowo w oportunizmie, cynizmie i serwilizmie większości?
źródło: NKJP: Jacek Bocheński: Tyberiusz Cezar, 2009
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. serwilizm
serwilizmy
D. serwilizmu
serwilizmów
C. serwilizmowi
serwilizmom
B. serwilizm
serwilizmy
N. serwilizmem
serwilizmami
Ms. serwilizmie
serwilizmach
W. serwilizmie
serwilizmy
Inne uwagi
Zwykle lp
-
+ serwilizm + (wobec KOGO) -
internac.
ang. servilism
fr. servilisme
ros. servilízm
z łac. servīlis 'niewolniczy'