zrzec się

zrzeknąć się

  • dobrowolnie zrezygnować z czegoś, co danej osobie przysługuje
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  zbyć się
    hiperonimy:  zrezygnować
    • radny zrzekł się czegoś
    • zrzec się funkcji, godności, korony, stanowiska, tronu, urzędu, władzy; immunitetu, mandatu; obywatelstwa, praw, uprawnień; dziedziczenia, reparacji, roszczeń
    • zrzec się dobrowolnie, niezwłocznie
  • Również w innych krajach europejskich uznano, że bez zgody twórców kolorowanie filmów czarno-białych jest niedopuszczalne. Wyjątek stanowi tu Wielka Brytania, gdzie autor może zrzec się na rzecz producenta swych praw, a wówczas to on decyduje o koloryzacji.

    źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Kargul jedzie do Hollywood, Polityka, nr 2278, 2000-12-30

    Po śmierci ojca, prawem spadkowym, gospodarstwo zostało podzielone między córkę, żonę oraz siostrzeńca, przy czym córka i siostrzeniec zrzekli się spadku na korzyść matki pani Janiny.

    źródło: NKJP: Wiktor Kalita: Czyj dom?, Gazeta Wrocławska, 2002-12-17

    Deklaruje, że gdyby go wybrali, to zrzecze się swoich diet, bo na to idą społeczne pieniądze.

    źródło: NKJP: Jolanta Koral: O 18 mandatów ubiega się 53 kandydatów na radnych, Gazeta Wyborcza, 1994-06-15

    Jeżeli nie chcesz tego dziecka, to je donoś, a po porodzie zrzecz się praw rodzicielskich, przez to nie będziesz miała problemu i nie zabijesz dziecka.

    źródło: NKJP: Internet

    Z kolei spośród trafionych i pomówionych na tej liście tylko jeden poseł zrzekł się mandatu, a dwóch zaskarżyło MSW w obronie swego dobrego imienia.

    źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Nowe czasy, nowe obyczaje, Gazeta Wyborcza, 1993-02-20

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zrzeknę się
    kwestion. zrzekę się
    zrzekniemy się
    kwestion. zrzeczemy się
    2 os. zrzekniesz się
    kwestion. zrzeczesz się
    zrzekniecie się
    kwestion. zrzeczecie się
    3 os. zrzeknie się
    kwestion. zrzecze się
    zrzekną się
    kwestion. zrzeką się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zrzekłem się
    +(e)m się zrzekł
    zrzekłam się
    +(e)m się zrzekła
    +(e)m się zrzekło
    zrzekliśmy się
    +(e)śmy się zrzekli
    zrzekłyśmy się
    +(e)śmy się zrzekły
    2 os. zrzekłeś się
    +(e)ś się zrzekł
    zrzekłaś się
    +(e)ś się zrzekła
    zrzekłoś się
    +(e)ś się zrzekło
    zrzekliście się
    +(e)ście się zrzekli
    zrzekłyście się
    +(e)ście się zrzekły
    3 os. zrzekł się
    zrzekła się
    zrzekło się
    zrzekli się
    zrzekły się

    bezosobnik: zrzeknięto się
    kwestion. zrzeczono się

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zrzeknijmy się
    kwestion. zrzeczmy się
    2 os. zrzeknij się
    kwestion. zrzecz się
    zrzeknijcie się
    kwestion. zrzeczcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zrzekłbym się
    bym się zrzekł
    zrzekłabym się
    bym się zrzekła
    zrzekłobym się
    bym się zrzekło
    zrzeklibyśmy się
    byśmy się zrzekli
    zrzekłybyśmy się
    byśmy się zrzekły
    2 os. zrzekłbyś się
    byś się zrzekł
    zrzekłabyś się
    byś się zrzekła
    zrzekłobyś się
    byś się zrzekło
    zrzeklibyście się
    byście się zrzekli
    zrzekłybyście się
    byście się zrzekły
    3 os. zrzekłby się
    by się zrzekł
    zrzekłaby się
    by się zrzekła
    zrzekłoby się
    by się zrzekło
    zrzekliby się
    by się zrzekli
    zrzekłyby się
    by się zrzekły

    bezosobnik: zrzeknięto by się
    kwestion. zrzeczono by się

    bezokolicznik: zrzec się

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: zrzekłszy się

    gerundium: zrzeknięcie się

    odpowiednik aspektowy: zrzekać się

  • bez ograniczeń + zrzec się +
    KOGO/CZEGO + (na rzecz | na korzyść KOGO/CZEGO)
  • Zob. rzec

  • Uznawane za niepoprawne: zrzec się z czego

CHRONOLOGIZACJA:
1450, SStp
Datacja przybliżona.
Data ostatniej modyfikacji: 15.02.2016