wypraszać sobie - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

stanowczo chcieć, aby coś się nie działo lub nie wydarzyło, i wyrażać z oburzeniem sprzeciw wobec danej sytuacji lub wypowiedzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nie życzyć sobie

Połączenia

wypraszać sobie jakieś insynuacje, jakieś uwagi, (głupie) żarty, (niepoważne) traktowanie kogoś/czegoś
wypraszać sobie kategorycznie

Cytaty

- Madziu, ty znowu nic nie zjadłaś. - Wypraszam sobie grymasy przy stole - gniewa się ojciec. - Co się ostatnio dzieje z tą dziewczyną? - Nic nie zjadła - powtarza mama.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

[...] wypraszam sobie, żeby ktoś oceniał mnie po wyglądzie. Liczy się to, co mam w środku, a nie to, co mam na zewnątrz.

źródło: NKJP: Internet

- Wypraszamy sobie. Jeśli chcecie rozejmu, musicie złagodzić słownictwo i zrezygnować z używania ordynarnych słów, takich jak „pijana”, „niedysponowana”, „wataha” i „przekrętasy”.

źródło: NKJP: Słownik wyrazów polskich, Polityka, 2008-11-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wypraszam sobie	wypraszamy sobie
2 os.	wypraszasz sobie	wypraszacie sobie
3 os.	wyprasza sobie	wypraszają sobie

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypraszałem sobie +(e)m sobie wypraszał	wypraszałam sobie +(e)m sobie wypraszała	wypraszałom sobie +(e)m sobie wypraszało	wypraszaliśmy sobie +(e)śmy sobie wypraszali	wypraszałyśmy sobie +(e)śmy sobie wypraszały
2 os.	wypraszałeś sobie +(e)ś sobie wypraszał	wypraszałaś sobie +(e)ś sobie wypraszała	wypraszałoś sobie +(e)ś sobie wypraszało	wypraszaliście sobie +(e)ście sobie wypraszali	wypraszałyście sobie +(e)ście sobie wypraszały
3 os.	wypraszał sobie	wypraszała sobie	wypraszało sobie	wypraszali sobie	wypraszały sobie

bezosobnik: wypraszano sobie

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę sobie wypraszał będę sobie wypraszać	będę sobie wypraszała będę sobie wypraszać	będę sobie wypraszało będę sobie wypraszać	będziemy sobie wypraszali będziemy sobie wypraszać	będziemy sobie wypraszały będziemy sobie wypraszać
2 os.	będziesz sobie wypraszał będziesz sobie wypraszać	będziesz sobie wypraszała będziesz sobie wypraszać	będziesz sobie wypraszało będziesz sobie wypraszać	będziecie sobie wypraszali będziecie sobie wypraszać	będziecie sobie wypraszały będziecie sobie wypraszać
3 os.	będzie sobie wypraszał będzie sobie wypraszać	będzie sobie wypraszała będzie sobie wypraszać	będzie sobie wypraszało będzie sobie wypraszać	będą sobie wypraszali będą sobie wypraszać	będą sobie wypraszały będą sobie wypraszać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wypraszajmy sobie
2 os.	wypraszaj sobie	wypraszajcie sobie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wypraszałbym sobie bym sobie wypraszał	wypraszałabym sobie bym sobie wypraszała	wypraszałobym sobie bym sobie wypraszało	wypraszalibyśmy sobie byśmy sobie wypraszali	wypraszałybyśmy sobie byśmy sobie wypraszały
2 os.	wypraszałbyś sobie byś sobie wypraszał	wypraszałabyś sobie byś sobie wypraszała	wypraszałobyś sobie byś sobie wypraszało	wypraszalibyście sobie byście sobie wypraszali	wypraszałybyście sobie byście sobie wypraszały
3 os.	wypraszałby sobie by sobie wypraszał	wypraszałaby sobie by sobie wypraszała	wypraszałoby sobie by sobie wypraszało	wypraszaliby sobie by sobie wypraszali	wypraszałyby sobie by sobie wypraszały

bezosobnik: wypraszano by sobie

bezokolicznik: wypraszać sobie

imiesłów przysłówkowy współczesny: wypraszając sobie

gerundium: wypraszanie sobie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wypraszanie sobie	wypraszania sobie
D.	wypraszania sobie	wypraszań sobie
C.	wypraszaniu sobie	wypraszaniom sobie
B.	wypraszanie sobie	wypraszania sobie
N.	wypraszaniem sobie	wypraszaniami sobie
Ms.	wypraszaniu sobie	wypraszaniach sobie
W.	wypraszanie sobie	wypraszania sobie

imiesłów przymiotnikowy czynny: wypraszający sobie

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wypraszający sobie	wypraszający sobie	wypraszający sobie	wypraszające sobie	wypraszająca sobie
D.	wypraszającego sobie	wypraszającego sobie	wypraszającego sobie	wypraszającego sobie	wypraszającej sobie
C.	wypraszającemu sobie	wypraszającemu sobie	wypraszającemu sobie	wypraszającemu sobie	wypraszającej sobie
B.	wypraszającego sobie	wypraszającego sobie	wypraszający sobie	wypraszające sobie	wypraszającą sobie
N.	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającą sobie
Ms.	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającej sobie

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wypraszający sobie	wypraszający sobie	wypraszające sobie	wypraszające sobie
D.	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszających sobie
C.	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie	wypraszającym sobie
B.	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszające sobie
N.	wypraszającymi sobie	wypraszającymi sobie	wypraszającymi sobie	wypraszającymi sobie
Ms.	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszających sobie	wypraszających sobie

Składnia

	+	wypraszać sobie	+	(CO)
	+	wypraszać sobie	+	(żeby ZDANIE)

Pochodzenie

Zob. prosić