poniewierać - Wielki słownik języka polskiego PAN

traktować z pogardą lub lekceważeniem

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

	Widziałam, jak jeden człowiek potrafi niszczyć drugiego, poniewierać i doprowadzić do wszystkiego, co najgorsze [...]. źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005
	Przez całe popołudnie z przykrością obserwował, jak współwięźniowie poniewierali Ariela. źródło: NKJP: Krystian Frelichowski: Czas próby (14, Akant, 2006-12
	Czyż nie robi się bowiem tak, że przepisy prawa można dowolnie poniewierać i wszystko zależy tylko od kilku przyzwoitych ludzi, którzy utrzymali się jeszcze na niektórych stanowiskach? źródło: NKJP: Zdziwienia pana K., Trybuna, 2006
	[...] zdradzał w sposobie opowiadania o jego wielkopańskich swawolach mimowolny podziw dla potęgi możnowładcy i oddanie właściwe dla wiecznie poniewieranego kundla. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Poniewieranie naszej lokalnej społeczności musi mieć jakieś konsekwencje. źródło: NKJP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poniewieram	poniewieramy
2 os.	poniewierasz	poniewieracie
3 os.	poniewiera	poniewierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poniewierałem +(e)m poniewierał	poniewierałam +(e)m poniewierała	poniewierałom +(e)m poniewierało	poniewieraliśmy +(e)śmy poniewierali	poniewierałyśmy +(e)śmy poniewierały
2 os.	poniewierałeś +(e)ś poniewierał	poniewierałaś +(e)ś poniewierała	poniewierałoś +(e)ś poniewierało	poniewieraliście +(e)ście poniewierali	poniewierałyście +(e)ście poniewierały
3 os.	poniewierał	poniewierała	poniewierało	poniewierali	poniewierały

bezosobnik: poniewierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę poniewierał będę poniewierać	będę poniewierała będę poniewierać	będę poniewierało będę poniewierać	będziemy poniewierali będziemy poniewierać	będziemy poniewierały będziemy poniewierać
2 os.	będziesz poniewierał będziesz poniewierać	będziesz poniewierała będziesz poniewierać	będziesz poniewierało będziesz poniewierać	będziecie poniewierali będziecie poniewierać	będziecie poniewierały będziecie poniewierać
3 os.	będzie poniewierał będzie poniewierać	będzie poniewierała będzie poniewierać	będzie poniewierało będzie poniewierać	będą poniewierali będą poniewierać	będą poniewierały będą poniewierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poniewierajmy
2 os.	poniewieraj	poniewierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poniewierałbym bym poniewierał	poniewierałabym bym poniewierała	poniewierałobym bym poniewierało	poniewieralibyśmy byśmy poniewierali	poniewierałybyśmy byśmy poniewierały
2 os.	poniewierałbyś byś poniewierał	poniewierałabyś byś poniewierała	poniewierałobyś byś poniewierało	poniewieralibyście byście poniewierali	poniewierałybyście byście poniewierały
3 os.	poniewierałby by poniewierał	poniewierałaby by poniewierała	poniewierałoby by poniewierało	poniewieraliby by poniewierali	poniewierałyby by poniewierały

bezosobnik: poniewierano by

bezokolicznik: poniewierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: poniewierając

gerundium: poniewieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poniewieranie	poniewierania
D.	poniewierania	poniewierań
C.	poniewieraniu	poniewieraniom
B.	poniewieranie	poniewierania
N.	poniewieraniem	poniewieraniami
Ms.	poniewieraniu	poniewieraniach
W.	poniewieranie	poniewierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: poniewierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poniewierający	poniewierający	poniewierający	poniewierające	poniewierająca
D.	poniewierającego	poniewierającego	poniewierającego	poniewierającego	poniewierającej
C.	poniewierającemu	poniewierającemu	poniewierającemu	poniewierającemu	poniewierającej
B.	poniewierającego	poniewierającego	poniewierający	poniewierające	poniewierającą
N.	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającą
Ms.	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poniewierający	poniewierający	poniewierające	poniewierające
D.	poniewierających	poniewierających	poniewierających	poniewierających
C.	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym	poniewierającym
B.	poniewierających	poniewierających	poniewierających	poniewierające
N.	poniewierającymi	poniewierającymi	poniewierającymi	poniewierającymi
Ms.	poniewierających	poniewierających	poniewierających	poniewierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: poniewierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poniewierany	poniewierany	poniewierany	poniewierane	poniewierana
D.	poniewieranego	poniewieranego	poniewieranego	poniewieranego	poniewieranej
C.	poniewieranemu	poniewieranemu	poniewieranemu	poniewieranemu	poniewieranej
B.	poniewieranego	poniewieranego	poniewierany	poniewierane	poniewieraną
N.	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym	poniewieraną
Ms.	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poniewierani	poniewierani	poniewierane	poniewierane
D.	poniewieranych	poniewieranych	poniewieranych	poniewieranych
C.	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym	poniewieranym
B.	poniewieranych	poniewieranych	poniewieranych	poniewierane
N.	poniewieranymi	poniewieranymi	poniewieranymi	poniewieranymi
Ms.	poniewieranych	poniewieranych	poniewieranych	poniewieranych

odpowiednik aspektowy: sponiewierać

Składnia

+

poniewierać

+

KOGO/CO

Pochodzenie

st.pol. niezaświadczone *nie wierać

Czasownik wyłącznie polski z przedr. po- od st.pol niezaświadczonego *nie wierać, a to od niezaświadczonego czasownika wielokrotnego *wierać, kontynuującego psł.*virati, czasownik wielokrotny od psł. *verti vъrǫ 'zamykać, zawierać', 'kryć, chować'. Pierwotne znaczenie 'nie ukrywać, nie chować czegoś, pozostawiać bez opieki, bez ładu, byle jak' (Bor.).