UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

iść

Chronologizacja

XVI w., Bańk
Od XIV w. ić.

Pochodzenie

psł. *jьti, *jьdǫ

Pierwotnie bezokolicznik miał postać ić; forma współczesna jest wtórna.

1. do domu

Definicja

przemieszczać się w jakimś kierunku za pomocą nóg, wysuwając naprzód raz jedną, raz drugą w taki sposób, że zawsze co najmniej jedna stopa dotyka ziemi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

chłopiec, dziecko, dziewczyna; grupa, tłum idzie; ludzie idą
iść korytarzem; chodnikiem, drogą, szosą, ścieżką, ulicą; brzegiem
iść do domu; do kuchni, do łazienki; do bramy, do drzwi; do kina
iść na obiad, na spacer
iść po schodach
iść w pochodzie; w kierunku czegoś; w stronę czegoś
iść do przodu, naprzód; w lewo, w prawo, prosto; prędko, szybko; wolno, powoli; ostrożnie; spokojnie; piechotą, pieszo; cicho, w milczeniu
wstawać i iść

Cytaty

	Idąc szybko pod ścianę Giewontu, doszliśmy do ratowników-górali, którzy nieśli sprzęt. Wzięliśmy od nich najpotrzebniejsze rzeczy i ruszyliśmy do Żlebu Kirkora. źródło: NKJP: Apoloniusz Rajwa: 90 urodziny Witolda Paryskiego, Tygodnik Podhalański, nr 37, 1999
	Myślał o tym idąc korytarzem domu wypoczynkowego, schludnym i czystym, o ścianach obwieszonych obrazkami, przedstawiającymi niemieckie zwycięstwa na wszystkich frontach. źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 2000
	Usłyszałem kroki gospodyni, idącej ku drzwiom... źródło: NKJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962
	- Kiedy jestem w Nowym Jorku, wstaję o 4.30 i idę popływać. źródło: NKJP: Z Esther Dyson rozmawia Dariusz Ćwiklak: Interesują mnie ludzie, Gazeta Wyborcza, 1999-05-22
	Zawodniczka nie dopuszcza jednak myśli, że nie pojedzie na olimpiadę. - To byłaby dla mnie wielka tragedia - rzuciła, idąc na badania. - Mam nadzieję, że USG niczego nie wykaże. źródło: NKJP: Rafał Musioł,Leszek Jaźwiecki: Szczyrk: Makijaż to nie wszystko, Dziennik Zachodni, 2008-07-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

	+	iść	+	DOKĄD
	+	iść	+	BEZOKOLICZNIK

2. na studia

Definicja

zaczynać pewien etap w życiu związany z miejscem, zawodem lub określonym rodzajem aktywności, o którym informuje następujący rzeczownik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia

Połączenia

iść do pracy, do szkoły; do cywila
iść na studia, na uniwersytet; na emeryturę, na rentę; na urlop, na zwolnienie; na księdza

Cytaty

	Co bym zresztą miała robić w takim Los Angeles czy Nowym Jorku? Nie mogłam iść do pracy, bo musiałam zajmować się tobą. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu , 1999
	Jak twierdzą wojskowi, dużo jest osób, które chcą iść do wojska. Zdarza się nawet, że ktoś oburzony na komisję, która stwierdziła czasową niezdolność do służby, wychodził trzaskając drzwiami. źródło: NKJP: Józef Figura: Marsz do woja, Tygodnik Podhalański, nr 42, 1996
	Tomek idzie na prawo, chce być prokuratorem. źródło: NKJP: Agnieszka Wróblewska: Na wsi matura, Gazeta Wyborcza, 1995-05-20
	Za czasów ZSRR oficerowie idący na emeryturę mogli wybierać miejsce zamieszkania. Wielu z nich zdecydowało się żyć w republikach bałtyckich, ponieważ poziom życia był tam wyższy niż w innych częściach imperium. źródło: NKJP: Bartosz Węglarczyk, Moskwa; Grzegorz Gromadzki: Przełomowy szczyt prezydentów Estonii i Rosji, Gazeta Wyborcza, 1994-07-27
	- Zastępca prokuratora rejonowego odesłał nas do innej pani, która pobieżnie zapoznawszy się przy nas ze skargą stwierdziła... że właśnie idzie na urlop i odesłała nas do kolejnej pani. źródło: NKJP: Skuteczne prawo kaduka, czyli... Lulajże prokuratorze, śpij policjancie!, Tygodnik Podhalański, nr 36, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

iść

do KOGO/CZEGO | na KOGO/CO

3. za czyjąś myślą

Definicja

w działaniu lub rozumowaniu naśladować jakąś osobę lub coś, co ktoś zrobił wcześniej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

iść za myślą, za przykładem

Cytaty

	Wiele poprawek idących w kierunku złagodzenia projektu zgłosił KPN. źródło: NKJP: Agata Nowakowska, Wojciech Załuska: Debata o aborcji, Gazeta Wyborcza, 1992-12-31
	Zresztą eksperci [...] także uważali, że żądania idą zbyt daleko. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Skakał, wił się, wymachiwał rękami i walił w niewidocznego przeciwnika pięściami. „Jak w podręczniku! Jestem pełen agresji i negatywnej energii”. Chętnie ją z siebie uwalniał, idąc za przykładem innych. źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002
	Z drugiej strony, idąca za myślą Ruskina i Morrisa moda na malowniczość nobilitowała skromne domostwa, podnosząc status cottage z wieśniaczej zagrody do siedziby średniozamożnych warstw społeczeństwa. źródło: NKJP: Katarzyna Brückman de Renstrom: Salwator, Kraków, Europa: historia i architektura osiedla (1908-2003) na tle przemian w architekturze krakowskiej i europejskiej początku XX wieku , 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

4. transport

Definicja

zmieniać położenie z jednego miejsca na inne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

wojsko idzie; towary, transporty idą; chmury idą (po niebie)
iść w morze

Cytaty

W tej chwili statek idzie na dno. Woda wyrzuca mnie i jeszcze pięciu ludzi. Wdrapujemy się na tratwę.

źródło: NKJP: (af): Relacja kapitana, Dziennik Bałtycki, 1998-07-22

Szosę wypełniał znowu tłum uchodźców, spychany na pobocze przez samochody idące ze wschodu.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Różne są także źródła i możliwości dostaw. – Rynek ropy jest bardziej otwarty. Ogromne transporty idą przecież tankowcami. Z kolei gaz jest w głównej mierze zależny od rur i nie ma dla niego dużych możliwości manewru – dodaje doc. Andrzej Froński.

źródło: NKJP: Łukasz Pałka: OPEC na bis, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-04-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

5. list

Definicja

pokonywać drogę od nadawcy do adresata

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość

Cytaty

Nic się nie stało, sprawdzam tylko, czy wiadomość idzie z mojego komputera w domu (bo z pracy mi nie chciała przejść - jak pamiętasz i przez chwilę myślałam, że to Twoja sprawka [...]).

źródło: NKJP: Internet

Gdybym wiedziała, że list będzie szedł tyle czasu, to sama zawiozłabym go do Lęborka.

źródło: NKJP: (Ale): List szedł dziewięć dni..., Dziennik Bałtycki, 2002-12-12

Wiadomo zaś, że w okresie świąteczno-noworocznym poczta jest bardzo obciążona i wszelkie przesyłki idą dłużej niż normalnie.

źródło: NKJP: Wiesław Łuczak: Już jest blisko końca, Poczta Głos Wielkopolski, 2004-12-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

6. zapach

Definicja

rozchodzić się z jakiegoś miejsca w określony sposób

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Cytaty

	Po rozmowie zazwyczaj on pierwszy zasypiał i wtedy - obojętne, czy drzwi naszej kabiny były otwarte, czy zamknięte -w uszy moje i w mózg wdzierały się odgłosy idące od maszyn statku. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dziękuję Ci, Kapitanie, 1996
	Sprzedawałem kiedyś mieszkanie na Grochowie, przychodzę z potencjalnym kupującym, a właściciele właśnie gotują bigos. Zapach idzie na całą klatkę schodową; w mieszkaniu wszystkie okna zamknięte, wytrzymać się nie da (zresztą bałagan taki, że nie ma stopy gdzie postawić). źródło: NKJP: Katarzyna Klukowska: Niełatwo być agentem, Gazeta Wyborcza, 1999-02-17
	- Te ścieki idą nie od nas, ale z domów położonych wyżej, przy ulicy. Niech z tym zrobią porządek. źródło: NKJP: Eliza Jarguz: Wara od Ikara, Dziennik Polski, 2005-04-22
	Jeszcze dziesięć dni temu harował jak wół od rana do nocy, aż krew mu szła z nosa. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Piołun i miód Kroniki Drugiego Kręgu Księga III, 2003
	- Gdy pytałem osiedlowych hydraulików, to powiedzieli, że taka woda idzie z wodociągu. źródło: Internet: gorakalwaria.net

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

Rz_nieżywotny

iść

(SKĄD) + (DOKĄD)

7. szczelina w murze

Definicja

rozciągać się w określony sposób pomiędzy jakimiś dwoma punktami w przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Cytaty

	A najwspanialszym doznaniem było posłuchać, jak lód stęka. Z głębin rozlegał się głuchy dźwięk, potem suchy trzask i na powierzchni pokazywała się rysa. Szła jak błyskawica. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010
	Aparat nigdy do końca nie wyciąga filmu z kasety, więc jeżeli rysy kończą się na ostatniej klatce to masz wysokie prawdopodobieństwo, że to aparat. Jeżeli rysy idą dalej, no to wszystko jasne. źródło: NKJP: Internet
	- Jest ślad na konstrukcji budynku. Pęknięcie idzie od środka sieni i przechodzi do górnej części kamienicy. Na razie nie można stwierdzić czy budynek osiada czy nie, będziemy to wiedzieć po wykonaniu pomiarów - mówi Adam Kęsek, inspektor nadzoru ze strony inwestora. źródło: NKJP: (RASZ): O krok od katastrofy, Dziennik Polski, 2008-06-21
	Mijamy napis idący przez środek skweru. Z bliska bardzo wysoki. Coś o dzieciach, pomóż, biednym. Bo to tydzień zdrowia czy PCK. źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Chamowo, 2010
	Ścieżka idzie tu nieco pod górkę, ale zaraz za wzniesieniem, po lewej stronie drogi widać już wysypisko znajdujące się tuż przed ogródkami działkowymi. źródło: NKJP: (Smol): Śmieci przy ogródkach, Dziennik Polski, 2005-05-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

Rz_nieżywotny

iść

KTÓRĘDY + SKĄD + DOKĄD

8. film

Definicja

być publikowanym, wyświetlanym lub w inny sposób przedstawianym odbiorcom

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Cytaty

Myśleliśmy, że może tak będzie jeszcze długo: od wielu miesięcy nie mógł już przychodzić do redakcji, ale co tydzień Tereska Żychiewiczowa przynosiła jego tekst: szedł w każdym numerze.

źródło: NKJP: Józefa Hennelowa: „Bez niego”, Z DOMU I NIE TYLKO, Tygodnik Powszechny, nr 47, 1994

Teraz film idzie w Londynie i już są u nas kopie pirackie. Wyjście jest więc tylko jedno - robić premiery natychmiast po światowych.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Ziemia obiecana znowu jest w Łodzi, Gazeta Wyborcza, 1992-01-02

Pula drewna była spora, [...] toteż ogłoszenie szło przez trzy wydania „Dziennika”.

źródło: NKJP: Jarosław Krawczyk: Nadleśnictwo na Skraju Odwiedziny, Las Polski, 2009-02-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

Rz_nieżywotny

iść

GDZIE

9. sprawnie

Definicja

odbywać się w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

robota, sprawa; gra; interes idzie
idzie dobrze, źle; łatwo, mozolnie, powoli, szybko

Cytaty

Gorzej idzie nam nauka piosenek. Jak nie możemy zapamiętać tekstu, za karę biegamy, pompujemy, robimy przysiady.

źródło: NKJP: Robert Leszczyński, Dariusz Wietecha; Spisał Mirosław Mikulski: Polacy w Legii Cudzoziemskiej, Gazeta Wyborcza, 1998-05-22

W Starych Bogaczowicach usuwanie skutków kataklizmu idzie bardzo sprawnie.

źródło: NKJP: Rafał P. Palacz: Uszkodzone mosty i drogi, zalane mieszkania i studnie, Gazeta Wrocławska, nr 17/07, 1999

Skarżą się, że interes idzie słabo - ludzie o bilety pytają, ale niewielu chce przepłacać.

źródło: NKJP: Joanna Wojciechowska: Warszawa, Gazeta Wyborcza, 1997-03-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

Rz_nieżywotny

iść

JAK

10. coś komuś

Definicja

pot.

nie sprawiać trudności

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

- Coś wam nie idzie, towarzyszu Zachedryński. Powinniście się podciągnąć ideologicznie. Chodzicie na szkolenie?

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1 (Miłość na Krymie 1993, Wdowy 1992, Portret 1987, Kontrakt 1986), 1986

Polluks położył je na desce i zaczął rozbijać kamieniem. Nie szło. Suchary nie poddawały się.

źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951

Z parterem już ruszyli w zeszłym tygodniu i nawet im to idzie. Ogólnie mogę powiedzieć, nawet że murują z dobrych materiałów.

źródło: Internet: www.forum.gazeta.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	idzie

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	szedł	szła	szło

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

iść

KOMU

11. maszyna

Definicja

działać w sposób typowy dla określonego rodzaju urządzenia lub zespołu urządzeń

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Zegarek szedł fantastycznie od lat. Oczywiście – podobnie jak z silnikiem – przedobrzyłem, odsyłając do producenta w celu wymiany baterii i oczyszczenia.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1997

- Jak zakład szedł, to młodzież zawsze brali - dodaje jego ojciec. - Nawet nie w zawodzie, ale na taśmę, na wirówkę, za palaczy, żeby tylko pracę mieli.

źródło: NKJP: Anna Łanowy: Konkurs Młoda Polska?, Gazeta Wyborcza, 1993-10-06

Jest dobrze po północy. Maszyny idą na zwolnionych obrotach.

źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

12. na makulaturę

Definicja

pot.

być wykorzystywanym w określonym celu

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

pieniądze, sumy, środki idą na coś
iść na modernizację, na remont czegoś; na fundusz jakiś; na przemiał; na cele jakieś, na potrzeby (armii, szpitala, szkolnictwa...); na biednych; na makulaturę, na złom

Cytaty

	Przedsiębiorcy duszą się od podatków, które Balladur nie dość szybko redukuje, bo pieniądze idą na niezbyt skuteczne programy socjalne i administracyjną walkę z bezrobociem. źródło: NKJP: Klęska na życzenie, Gazeta Wyborcza, 1997-06-07
	I tak jak mleczarnie nie informują mediów, że wylewają hektolitry niesprzedanego mleka i jogurtu, tak wydawcy nie pisną słowa, że wyrzucają niesprzedaną literaturę. Nie informują nawet autorów, kiedy ich książki idą na przemiał . źródło: NKJP: Ewa Likowska: Ostatnia droga, Polityka, 2006-05-27
	Dotychczas TPN argumentował że wpływy z biletów idą na remont szlaków (fakt, parę łańcuchów założono) ale kolejna podwyżka dała im już taką kasę, że trudno było utrzymać ten argument) źródło: NKJP: Internet
	Natychmiast go polubiły, może dlatego, że nie był liczykrupą; grosze, które zarabiał, szły na dom. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

iść

na CO

13. na przemian

Definicja

następować w jakiejś kolejności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Cytaty

Mają format książki, aktualność gazety i stały układ: najpierw idzie wywiad-rzeka Stanisława Zawiślińskiego, potem artykuły Jerzego Uszyńskiego i Macieja Parowskiego (ten ostatni pisany zwykle bezpośrednio i z pasją).

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Dossier Holland, Gazeta Wyborcza, 1996-01-11

Na przemian idą wielkie drzewa i głazy, które podpierają zagrożony filar.

źródło: NKJP: (AWZ): Most stoi, Gazeta Krakowska, 2001-07-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

14. w setki

Definicja

kwestion.

występować w dużej liczbie, mierzonej jednostkami, których nazwa wyrażona jest następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Cytaty

Nie pamiętam ile było ofiar, ale zdaje się, że szło w miliony.

źródło: NKJP: Odp: Moze troche OT, Usenet -- pl.sci.kosmos, 2004-01-30

Literatura różnych krajów na ten temat dałaby się już dzisiaj zebrać w całkiem poważną bibliotekę o zawartości idącej w setki tomów.

źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła : Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

iść

w CO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uważane za niepoprawne, lepiej: Literatura na ten temat liczy setki tysięcy tomów, Wydatki budżetu na ten cel osiągają wiele milionów złotych.

15. na kompromis

Definicja

w określonej sytuacji decydować się na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

iść na kompromis, na konfrontację; idę na to

Cytaty

	Posiadają wrodzone cechy przywódcze, mogą zabiegać o wysoką pozycję i zaszczyty, ale jeśli już to osiągną, powinni się zatroszczyć o swoich podwładnych. Niechętnie idą na kompromis lub uparcie odrzucają to, co jest najlepsze dla ogółu. źródło: NKJP: HOBBY, www.forumowisko.pl, 2005
	- Z płatnościami jest tak: niektóre firmy idą na ugodę i rozkładają nam należności na raty, ale są i takie firmy, które chcą w całości odzyskać pieniądze i w tym celu wybierają formę komorniczą. źródło: NKJP: (HAK): Komornik u drzwi szpitala, Gazeta Krakowska, 2002-07-25
	Wierzymy, że udzielając takiego kredytu i idąc na takie wyrzeczenia ze strony pracowników, zarząd firmy zrobi wszystko, by do czegoś takiego już w przyszłości nie dochodziło. źródło: NKJP: Rafał Baranowski: Cztery miesiące wyrzeczeń, Sztafeta nr 38/2002
	Mógłbym w zasadzie zadowolić się tym, co przekazują swoim agentom w kolorowych biuletynach zarządy poszczególnych towarzystw [...]. Ale nie idę na to . Otrzymuję obiektywne wyniki opracowane przez niezależne, zewnętrzne firmy i nie muszę zastanawiać się nad ich prawdziwością. źródło: NKJP: Sławomir Dąblewski: Drugie życie w sieci, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2005-09-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

Rz_osobowy

iść

na CO

16. towar idzie

Definicja

pot.

być wykupywanym przez klientów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Cytaty

Dawniej nie oszczędzano wozów, były różne asygnaty, odgórne rozdzielniki, słowem samochody szły.

źródło: NKJP: Andrzej Zybała: STARACHOWICE W INKUBATORZE, Gazeta Wyborcza, 1992-05-25

To się nazywa rynek. Towar idzie za tyle, za ile ludzie chcą go kupić.

źródło: NKJP: Do tych co kupują na Allegro - jak to jest?, Usenet -- pl.rec.foto, 2005-06-11

Sprzedały ponad dwie tony herbatników. Tylko słone paluszki nie szły , będą musiały je zabrać z powrotem do Polski.

źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Zielony Tydzień w Berlinie, Gazeta Wyborcza, 1993-02-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

odpowiednik aspektowy: pójść

17. o co idzie?

Definicja

używane do wskazania osoby, rzeczy lub zdarzenia, które w danej sytuacji jest najważniejsze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

chodzić, rozchodzić się

Cytaty

Wiele osób składa podpis nie mając pojęcia, o co w ogóle idzie . Ale ludzie - przecież nie bez racji - uważają, że skoro rzecz dzieje się w kruchcie, to zasługuje na poparcie.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Zgryzoty i pocieszenia..., Gazeta Wyborcza, 1997-05-02

- Aureliusz nie miał zamiaru ustąpić. Szło mu o zasadę. O sens słów, których używamy na co dzień.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004

Z drugiej strony wcale nie jestem pewien, czy w każdym wypadku goście odpytywani przed kamerami powinni zdobywać się na szczerość. Idzie mi o ich własne dobro.

źródło: NKJP: Tomasz Raczek: Pies na telewizję, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	idzie

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			szło

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			będzie szło będzie iść

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			szłoby by szło

bezokolicznik: iść

odpowiednik aspektowy: pójść

Składnia

iść

(KOMU) + o KOGO/CO

18. ku wiośnie

Definicja

używane do zakomunikowania, że stan lub sytuacja nazwana następującym rzeczownikiem niewątpliwie nastąpi i czas oczekiwania na to jest coraz krótszy

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Połączenia

wiosna, zima; burza, deszcz; ochłodzenie, odwilż; noc idzie; mrozy, przymrozki idą

Cytaty

Pełno jaskółek widzę. Idzie na deszcz, a potem wiosna ruszy jak dzika.

źródło: NKJP: Władysława : Z frontu walki z reakcją i Redakcją, www.forum.michalkiewicz.pl, 2006-08-17

O tym, że idzie jesień codziennie ostrzega nas przyroda. - Dla mnie pierwszą oznaką zbliżającej się jesieni jest to, że lecą na południe biegusy zmienne i krzywodziobe, a dzieje się to już w połowie lipca – opowiada przyrodnik Jacek Słupek - w sierpniu znikają z Radomia jerzyki, a potem z okolic miasta bociany.

źródło: NKJP: Zbigniew Bąk: Region > Właśnie nadchodzi astronomiczna jesień, Echo Dnia, 2007-09-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

Składnia

Rz_nieżywotny	+	iść	+
Ø	+	iść	+	na CO

19. się dogadać

Definicja

pot.

to, o czym mowa, jest możliwe do osiągnięcia lub wykonania

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

W związku z tym w pierwszy dzień po takiej dłuższej przerwie we wspomnianych instytucjach jest tak zimno, że nie idzie wysiedzieć, a co dopiero pracować.

źródło: NKJP: Czytelnicy: Listy, opinie, Gazeta Poznańska, 2002-01-07

Teraz on już na rencie, ale kiedyś robił przy nafcie w Libuszy i tam nawet szło zarobić, syrenką jeździł.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Opowieści galicyjskie, 1995

Wszystko ma we swoich myślach, czasem nie idzie się z nim dogadać, ale w końcu ma do tego prawo; jest przecież reżyserem! – mówi.

źródło: NKJP: Andrzej Bęben: Cała wieś kręci z Kłykiem, Trybuna Śląska, 2001-07-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
3 os.	idzie

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			szło

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			będzie szło będzie iść

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
3 os.			szłoby by szło

Składnia

iść

BEZOKOLICZNIK + (z KIM)

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za niepoprawne, lepiej: Z tym kolegą można się porozumieć.

20. lata, dni szły

Definicja

książk.

kończyć i zaczynać się jeden po drugim w nieprzerwany sposób

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Cytaty

Czas mija, dnie idą, a zmiany żadnej nie widać. Żal niewymowny życia, które marnuje się niepotrzebnie, nieużytecznie, żal sił, trawionych w ciągłym szarpaniu od zwątpienia do nadziei, żal zdrowia, żal młodości, żal wszystkiego.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Pożoga, 1996

No i tak szły lata - w szczęściu, dostatku, powodzeniu. Ale za długo przecież nie może być za dobrze; to stara prawda. Wreszcie zaczęło się coś psuć.

źródło: NKJP: (DELL): Dom pod sosną, Dziennik Polski, 2005-08-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	idę	idziemy
2 os.	idziesz	idziecie
3 os.	idzie	idą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłem +(e)m szedł	szłam +(e)m szła	szłom +(e)m szło	szliśmy +(e)śmy szli	szłyśmy +(e)śmy szły
2 os.	szedłeś +(e)ś szedł	szłaś +(e)ś szła	szłoś +(e)ś szło	szliście +(e)ście szli	szłyście +(e)ście szły
3 os.	szedł	szła	szło	szli	szły

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szedł będę iść	będę szła będę iść	będę szło będę iść	będziemy szli będziemy iść	będziemy szły będziemy iść
2 os.	będziesz szedł będziesz iść	będziesz szła będziesz iść	będziesz szło będziesz iść	będziecie szli będziecie iść	będziecie szły będziecie iść
3 os.	będzie szedł będzie iść	będzie szła będzie iść	będzie szło będzie iść	będą szli będą iść	będą szły będą iść

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		idźmy
2 os.	idź	idźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szedłbym bym szedł	szłabym bym szła	szłobym bym szło	szlibyśmy byśmy szli	szłybyśmy byśmy szły
2 os.	szedłbyś byś szedł	szłabyś byś szła	szłobyś byś szło	szlibyście byście szli	szłybyście byście szły
3 os.	szedłby by szedł	szłaby by szła	szłoby by szło	szliby by szli	szłyby by szły

bezokolicznik: iść

imiesłów przysłówkowy współczesny: idąc

imiesłów przymiotnikowy czynny: idący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	idący	idący	idący	idące	idąca
D.	idącego	idącego	idącego	idącego	idącej
C.	idącemu	idącemu	idącemu	idącemu	idącej
B.	idącego	idącego	idący	idące	idącą
N.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącą
Ms.	idącym	idącym	idącym	idącym	idącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	idący	idący	idące	idące
D.	idących	idących	idących	idących
C.	idącym	idącym	idącym	idącym
B.	idących	idących	idących	idące
N.	idącymi	idącymi	idącymi	idącymi
Ms.	idących	idących	idących	idących

Frazeologizmy

a idź
a idź ty
aż iskry lecą
aż iskry idą
bomba idzie w górę
cała para idzie w gwizdek
para idzie w gwizdek
coś idzie do głowy
coś idzie jak burza
coś idzie jak krew z nosa
coś idzie jak po grudzie
coś idzie jak z kamienia
coś idzie jak z płatka
coś idzie jak po maśle
coś idzie jak po grudzie
coś idzie jak z kamienia
coś idzie jak z płatka
coś idzie jak po maśle
coś idzie na konto kogoś
coś idzie na rachunek kogoś
coś idzie na marne
coś idzie na sztych
coś idzie pod kilof
coś idzie pod młotek
coś idzie pod nóż
coś idzie pod topór
coś idzie w diabły
coś idzie się czochrać
coś idzie się gonić
coś idzie się paść
coś idzie w cholerę
coś idzie się walić
coś idzie się jebać
coś idzie w dół
coś idzie w dym
coś idzie w górę
coś idzie w kąt
coś idzie w zapomnienie
coś idzie w niepamięć
coś idzie w nogi
coś idzie w parze
coś idzie w Polskę
coś idzie w ruch
coś idzie w świat
coś idzie między ludzi
coś idzie w zapomnienie
coś idzie w niepamięć
coś idzie z dymem
coś nie idzie do głowy komuś
coś walczy o lepsze z czymś
coś idzie o lepsze z czymś
coś wychodzi na zdrowie komuś
coś idzie na zdrowie komuś
jeśli idzie o
karta idzie komuś
komuś idzie któryś rok
ktoś chodzi spać z kurami
ktoś idzie spać z kurami
ktoś chodzi własnymi drogami
ktoś idzie swoimi ścieżkami
ktoś idzie do Canossy
ktoś idzie do gazu
ktoś idzie do lasu
ktoś idzie do łóżka
ktoś idzie do piachu
ktoś idzie do ziemi
ktoś idzie do piachu
ktoś idzie do ziemi
ktoś idzie jak burza
ktoś idzie między ludzi
ktoś idzie na całość
ktoś idzie na dno
ktoś idzie na lep czegoś
ktoś idzie na łatwiznę
ktoś idzie na noże
ktoś idzie na pasku kogoś
ktoś idzie na rękę komuś
ktoś idzie na szafot
ktoś idzie na śmierć
ktoś idzie na pewną śmierć
ktoś idzie na udry
ktoś idzie na żywioł
ktoś idzie o zakład
ktoś idzie o zakład z kimś
ktoś idzie po linii najmniejszego oporu
ktoś idzie po najmniejszej linii oporu
ktoś idzie po linii najmniejszego oporu
ktoś idzie po najmniejszej linii oporu
ktoś idzie po rozum do głowy
ktoś idzie po trupach
ktoś idzie pod kościół
ktoś idzie pod mur
ktoś idzie pod nóż
ktoś idzie prostą drogą
ktoś chodzi własnymi drogami
ktoś idzie swoimi ścieżkami
ktoś idzie swoją drogą
ktoś idzie własną drogą
ktoś idzie w czyjeś ślady
ktoś idzie śladem kogoś
ktoś idzie śladami kogoś
ktoś idzie w górę
ktoś idzie w kimono
ktoś idzie w nogę
ktoś idzie w świat
ktoś idzie w tango
ktoś idzie w zaparte
ktoś idzie swoją drogą
ktoś idzie własną drogą
ktoś idzie z duchem czasu
ktoś idzie z prądem
ktoś idzie z falą
ktoś idzie z torbami
ktoś idzie za ciosem
ktoś idzie za głosem serca
ktoś wychodzi za mąż
ktoś idzie za mąż
ktoś jedzie po całości
ktoś idzie po całości
ktoś porywa się z motyką na słońce
ktoś idzie z motyką na słońce
ktoś staje na ślubnym kobiercu
ktoś idzie do ołtarza
ktoś wychodzi za mąż
ktoś idzie za mąż
ktoś/coś idzie spać
ktoś/coś idzie w rozsypkę
ktoś/coś idzie w zawody z czymś/kimś
można wytrzymać
idzie wytrzymać
oczko leci
oczko idzie
przykład idzie z góry

Przysłowia

Idzie luty, obuj buty
Idzie luty, podkuj buty
Idzie luty, obuj buty
Kto nie idzie do przodu, ten się cofa
Nauka nie idzie w las
Na świętego Grzegorza idzie zima do morza
Na Grzegorza idzie zima do morza
Psie głosy nie idą w / pod niebiosy
Psy szczekają, karawana idzie dalej

Data ostatniej modyfikacji: 17.09.2014