Chronologizacja
Pochodzenie
Czasownik z przedrostkiem przy- od psł. *vyknǫti 'zaczynać się przyzwyczajać, nabierać przyzwyczajenia, nawyku, wprawy, uczyć się czegoś'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | oswoić się, przyswoić się, przyzwyczaić się | |
antonimy: | odwyknąć |
Połączenia
- ludzie, Polacy przywykli; oczy przywykły
- przywyknąć do sytuacji, do warunków; do pracy, do życia w luksusie; do luksusu; do samotności; do atmosfery; do języka, do kuchni; do mroku, do widoku czegoś
- przywyknąć od dzieciństwa, od dziecka
- szybko przywyknąć
- musieć, zdążyć przywyknąć
Cytaty
Polacy przywykli, że każdej uroczystości rodzinnej, koleżeńskiej, zawodowej czy jubileuszowej towarzyszy alkohol. źródło: NKJP: Jolanta Talarczyk: Wodzirej nie tańczy, Dziennik Zachodni, 2003-04-18 |
|
Przywykł do nienormowanego czasu pracy, bo nie miał innego wyjścia [...]. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009 |
|
Zanim jego oczy przywykły do mroku, letnia noc otuliła go szczelnie, zagarnęła miękko, jak nurt wody zagarnia pływaka. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962 |
|
Dziwne, że lgnęli akurat do Profesora. Może dlatego że obcy. [...] Ale to właśnie dzięki niemu przywykli również do Janka. źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010 |
|
Taka sytuacja literatury nie jest w zasadzie zupełną nowością, zwłaszcza w Polsce, gdzie od kilku pokoleń krytyka i czytelnicy przywykli oceniać literaturę z punktu widzenia użyteczności społecznej. źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przywyknę |
przywykniemy |
|||
2 os. |
przywykniesz |
przywykniecie |
|||
3 os. |
przywyknie |
przywykną |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przywykłem +(e)m przywykł |
przywykłam +(e)m przywykła |
przywykłom +(e)m przywykło |
przywykliśmy +(e)śmy przywykli |
przywykłyśmy +(e)śmy przywykły |
2 os. |
przywykłeś +(e)ś przywykł |
przywykłaś +(e)ś przywykła |
przywykłoś +(e)ś przywykło |
przywykliście +(e)ście przywykli |
przywykłyście +(e)ście przywykły |
3 os. |
przywykł |
przywykła |
przywykło |
przywykli |
przywykły |
bezosobnik: przywyknięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przywyknijmy |
|
2 os. |
przywyknij |
przywyknijcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przywykłbym bym przywykł |
przywykłabym bym przywykła |
przywykłobym bym przywykło |
przywyklibyśmy byśmy przywykli |
przywykłybyśmy byśmy przywykły |
2 os. |
przywykłbyś byś przywykł |
przywykłabyś byś przywykła |
przywykłobyś byś przywykło |
przywyklibyście byście przywykli |
przywykłybyście byście przywykły |
3 os. |
przywykłby by przywykł |
przywykłaby by przywykła |
przywykłoby by przywykło |
przywykliby by przywykli |
przywykłyby by przywykły |
bezosobnik: przywyknięto by
bezokolicznik: przywyknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
przywykłszy
gerundium: przywyknięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przywyknięcie |
przywyknięcia |
D. | przywyknięcia |
przywyknięć |
C. | przywyknięciu |
przywyknięciom |
B. | przywyknięcie |
przywyknięcia |
N. | przywyknięciem |
przywyknięciami |
Ms. | przywyknięciu |
przywyknięciach |
W. | przywyknięcie |
przywyknięcia |
odpowiednik aspektowy: przywykać
Składnia
+ | przywyknąć | + |
(do KOGO/CZEGO)
|
|
+ | przywyknąć | + |
BEZOKOLICZNIK
|
|
+ | przywyknąć | + |
(że ZDANIE)
|