odprząc - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

odwiązać konia lub inne zwierzę pociągowe od wozu, sań lub pługa

Warianty

częściej odprzęgnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyprząc
wyprzęgnąć

Cytaty

Po śniadaniu poszliśmy do bryczki. Siostrzeńcy odprzęgli konia, nałożyli siodło.

źródło: NKJP: Anna Kowalska: Dzienniki 1927-1969, 2008

Dotychczas nie zgłosił się do naczelnika gminy właściciel, nie wiadomo też w jaki sposób koń prawdopodobnie do wozu należący, odprzężony, pasł się na wałach.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-10-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odprzęgę odprzęgnę	odprzęgniemy odprzężemy
2 os.	odprzęgniesz odprzężesz	odprzęgniecie odprzężecie
3 os.	odprzęgnie odprzęże	odprzęgą odprzęgną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odprzągłem +(e)m odprzągł	odprzęgłam +(e)m odprzęgła	odprzęgłom +(e)m odprzęgło	odprzęgliśmy +(e)śmy odprzęgli	odprzęgłyśmy +(e)śmy odprzęgły
2 os.	odprzągłeś +(e)ś odprzągł	odprzęgłaś +(e)ś odprzęgła	odprzęgłoś +(e)ś odprzęgło	odprzęgliście +(e)ście odprzęgli	odprzęgłyście +(e)ście odprzęgły
3 os.	odprzągł	odprzęgła	odprzęgło	odprzęgli	odprzęgły

bezosobnik: odprzęgnięto
odprzężono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odprzążmy odprzęgnijmy
2 os.	odprząż odprzęgnij	odprzążcie odprzęgnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odprzągłbym bym odprzągł	odprzęgłabym bym odprzęgła	odprzęgłobym bym odprzęgło	odprzęglibyśmy byśmy odprzęgli	odprzęgłybyśmy byśmy odprzęgły
2 os.	odprzągłbyś byś odprzągł	odprzęgłabyś byś odprzęgła	odprzęgłobyś byś odprzęgło	odprzęglibyście byście odprzęgli	odprzęgłybyście byście odprzęgły
3 os.	odprzągłby by odprzągł	odprzęgłaby by odprzęgła	odprzęgłoby by odprzęgło	odprzęgliby by odprzęgli	odprzęgłyby by odprzęgły

bezosobnik: odprzęgnięto by
odprzężono by

bezokolicznik: odprząc
odprzęgnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

odprzągłszy

gerundium: odprzęgnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odprzęgnięcie odprzężenie	odprzęgnięcia odprzężenia
D.	odprzęgnięcia odprzężenia	odprzęgnięć odprzężeń
C.	odprzęgnięciu odprzężeniu	odprzęgnięciom odprzężeniom
B.	odprzęgnięcie odprzężenie	odprzęgnięcia odprzężenia
N.	odprzęgnięciem odprzężeniem	odprzęgnięciami odprzężeniami
Ms.	odprzęgnięciu odprzężeniu	odprzęgnięciach odprzężeniach
W.	odprzęgnięcie odprzężenie	odprzęgnięcia odprzężenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odprzęgnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odprzęgnięty odprzężony	odprzęgnięty odprzężony	odprzęgnięty odprzężony	odprzęgnięte odprzężone	odprzęgnięta odprzężona
D.	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgniętej odprzężonej
C.	odprzęgniętemu odprzężonemu	odprzęgniętemu odprzężonemu	odprzęgniętemu odprzężonemu	odprzęgniętemu odprzężonemu	odprzęgniętej odprzężonej
B.	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgniętego odprzężonego	odprzęgnięty odprzężony	odprzęgnięte odprzężone	odprzęgniętą odprzężoną
N.	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętą odprzężoną
Ms.	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętej odprzężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odprzęgnięci odprzężeni	odprzęgnięci odprzężeni	odprzęgnięte odprzężone	odprzęgnięte odprzężone
D.	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych
C.	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym	odprzęgniętym odprzężonym
B.	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgnięte odprzężone
N.	odprzęgniętymi odprzężonymi	odprzęgniętymi odprzężonymi	odprzęgniętymi odprzężonymi	odprzęgniętymi odprzężonymi
Ms.	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych	odprzęgniętych odprzężonych

odpowiednik aspektowy: odprzęgać

Składnia

+

odprząc

+

CO + (od CZEGO)

Pochodzenie

Od: psł. czas. * pręgti 'łączyć, zespalać, związywać', z przedrostkiem do- .