odprzęgać - Wielki słownik języka polskiego PAN

odwiązywać konia lub inne zwierzę pociągowe od wozu, sań lub pługa

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Świat zwierząt

hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Kiedy strażacy ogniowi znaleźli się na miejscu pożaru, odprzęgali konie, które musiały stanąć w bezpiecznym miejscu, z dala od pożaru i następnie podłączali węże do najbliższego zbiornika wodnego.

źródło: Joachim Włoczyk: Zabytkowe sikawki w Szemrowicach, „Rocznik Powiatu Oleskiego”, nr 1, 2008

To był koniec, nikt już nie myślał o obronie, tylko jak tu ocalić życie. Szlachta uciekała konno, czeladź i woźnice w pośpiechu odprzęgali żywe konie od taborów, też próbując ujść cało.

źródło: Internet: facet.onet.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odprzęgam	odprzęgamy
2 os.	odprzęgasz	odprzęgacie
3 os.	odprzęga	odprzęgają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odprzęgałem +(e)m odprzęgał	odprzęgałam +(e)m odprzęgała	odprzęgałom +(e)m odprzęgało	odprzęgaliśmy +(e)śmy odprzęgali	odprzęgałyśmy +(e)śmy odprzęgały
2 os.	odprzęgałeś +(e)ś odprzęgał	odprzęgałaś +(e)ś odprzęgała	odprzęgałoś +(e)ś odprzęgało	odprzęgaliście +(e)ście odprzęgali	odprzęgałyście +(e)ście odprzęgały
3 os.	odprzęgał	odprzęgała	odprzęgało	odprzęgali	odprzęgały

bezosobnik: odprzęgano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odprzęgał będę odprzęgać	będę odprzęgała będę odprzęgać	będę odprzęgało będę odprzęgać	będziemy odprzęgali będziemy odprzęgać	będziemy odprzęgały będziemy odprzęgać
2 os.	będziesz odprzęgał będziesz odprzęgać	będziesz odprzęgała będziesz odprzęgać	będziesz odprzęgało będziesz odprzęgać	będziecie odprzęgali będziecie odprzęgać	będziecie odprzęgały będziecie odprzęgać
3 os.	będzie odprzęgał będzie odprzęgać	będzie odprzęgała będzie odprzęgać	będzie odprzęgało będzie odprzęgać	będą odprzęgali będą odprzęgać	będą odprzęgały będą odprzęgać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odprzęgajmy
2 os.	odprzęgaj	odprzęgajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odprzęgałbym bym odprzęgał	odprzęgałabym bym odprzęgała	odprzęgałobym bym odprzęgało	odprzęgalibyśmy byśmy odprzęgali	odprzęgałybyśmy byśmy odprzęgały
2 os.	odprzęgałbyś byś odprzęgał	odprzęgałabyś byś odprzęgała	odprzęgałobyś byś odprzęgało	odprzęgalibyście byście odprzęgali	odprzęgałybyście byście odprzęgały
3 os.	odprzęgałby by odprzęgał	odprzęgałaby by odprzęgała	odprzęgałoby by odprzęgało	odprzęgaliby by odprzęgali	odprzęgałyby by odprzęgały

bezosobnik: odprzęgano by

bezokolicznik: odprzęgać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odprzęgając

gerundium: odprzęganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odprzęganie	odprzęgania
D.	odprzęgania	odprzęgań
C.	odprzęganiu	odprzęganiom
B.	odprzęganie	odprzęgania
N.	odprzęganiem	odprzęganiami
Ms.	odprzęganiu	odprzęganiach
W.	odprzęganie	odprzęgania

imiesłów przymiotnikowy czynny: odprzęgający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odprzęgający	odprzęgający	odprzęgający	odprzęgające	odprzęgająca
D.	odprzęgającego	odprzęgającego	odprzęgającego	odprzęgającego	odprzęgającej
C.	odprzęgającemu	odprzęgającemu	odprzęgającemu	odprzęgającemu	odprzęgającej
B.	odprzęgającego	odprzęgającego	odprzęgający	odprzęgające	odprzęgającą
N.	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającą
Ms.	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odprzęgający	odprzęgający	odprzęgające	odprzęgające
D.	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgających
C.	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym	odprzęgającym
B.	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgające
N.	odprzęgającymi	odprzęgającymi	odprzęgającymi	odprzęgającymi
Ms.	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgających	odprzęgających

imiesłów przymiotnikowy bierny: odprzęgany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odprzęgany	odprzęgany	odprzęgany	odprzęgane	odprzęgana
D.	odprzęganego	odprzęganego	odprzęganego	odprzęganego	odprzęganej
C.	odprzęganemu	odprzęganemu	odprzęganemu	odprzęganemu	odprzęganej
B.	odprzęganego	odprzęganego	odprzęgany	odprzęgane	odprzęganą
N.	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganą
Ms.	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odprzęgani	odprzęgani	odprzęgane	odprzęgane
D.	odprzęganych	odprzęganych	odprzęganych	odprzęganych
C.	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym	odprzęganym
B.	odprzęganych	odprzęganych	odprzęganych	odprzęgane
N.	odprzęganymi	odprzęganymi	odprzęganymi	odprzęganymi
Ms.	odprzęganych	odprzęganych	odprzęganych	odprzęganych

odpowiedniki aspektowe: odprząc , odprzęgnąć

Składnia

+

odprzęgać

+

CO + od CZEGO

Pochodzenie

Od: psł. czas. * pręgti 'łączyć, zespalać, związywać', z przedrostkiem od- .