ekskuzować się - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. usprawiedliwiać się

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

usprawiedliwiać się

[...] wpadłem na kończący się kongres i powiedziałem kard. Garronemu: „Kardynał Wojtyła czeka już trzy godziny!”. Ten jęknął Mon Dieu! I pobiegł co szybciej na portiernię, dopadł kard. Wojtyłę i zaczął się ekskuzować przed śmiejącym się już teraz z całego serca Kardynałem.

źródło: NKJP: Krzysztof Tadej: Dar świętości: nieznane i zaskakujące wspomnienia o Janie Pawle II, 2009

[...] teraz zapraszam państwa na obiad, choć ekskuzuję się, że nie będziemy sami [...].

źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1981

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany lub niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ekskuzuję się	ekskuzujemy się
2 os.	ekskuzujesz się	ekskuzujecie się
3 os.	ekskuzuje się	ekskuzują się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ekskuzowałem się +(e)m się ekskuzował	ekskuzowałam się +(e)m się ekskuzowała	ekskuzowałom się +(e)m się ekskuzowało	ekskuzowaliśmy się +(e)śmy się ekskuzowali	ekskuzowałyśmy się +(e)śmy się ekskuzowały
2 os.	ekskuzowałeś się +(e)ś się ekskuzował	ekskuzowałaś się +(e)ś się ekskuzowała	ekskuzowałoś się +(e)ś się ekskuzowało	ekskuzowaliście się +(e)ście się ekskuzowali	ekskuzowałyście się +(e)ście się ekskuzowały
3 os.	ekskuzował się	ekskuzowała się	ekskuzowało się	ekskuzowali się	ekskuzowały się

bezosobnik: ekskuzowano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się ekskuzował będę się ekskuzować	będę się ekskuzowała będę się ekskuzować	będę się ekskuzowało będę się ekskuzować	będziemy się ekskuzowali będziemy się ekskuzować	będziemy się ekskuzowały będziemy się ekskuzować
2 os.	będziesz się ekskuzował będziesz się ekskuzować	będziesz się ekskuzowała będziesz się ekskuzować	będziesz się ekskuzowało będziesz się ekskuzować	będziecie się ekskuzowali będziecie się ekskuzować	będziecie się ekskuzowały będziecie się ekskuzować
3 os.	będzie się ekskuzował będzie się ekskuzować	będzie się ekskuzowała będzie się ekskuzować	będzie się ekskuzowało będzie się ekskuzować	będą się ekskuzowali będą się ekskuzować	będą się ekskuzowały będą się ekskuzować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ekskuzujmy się
2 os.	ekskuzuj się	ekskuzujcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ekskuzowałbym się bym się ekskuzował	ekskuzowałabym się bym się ekskuzowała	ekskuzowałobym się bym się ekskuzowało	ekskuzowalibyśmy się byśmy się ekskuzowali	ekskuzowałybyśmy się byśmy się ekskuzowały
2 os.	ekskuzowałbyś się byś się ekskuzował	ekskuzowałabyś się byś się ekskuzowała	ekskuzowałobyś się byś się ekskuzowało	ekskuzowalibyście się byście się ekskuzowali	ekskuzowałybyście się byście się ekskuzowały
3 os.	ekskuzowałby się by się ekskuzował	ekskuzowałaby się by się ekskuzowała	ekskuzowałoby się by się ekskuzowało	ekskuzowaliby się by się ekskuzowali	ekskuzowałyby się by się ekskuzowały

bezosobnik: ekskuzowano by się

bezokolicznik: ekskuzować się

imiesłów przysłówkowy współczesny:

ekskuzując się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

ekskuzowawszy się

gerundium: ekskuzowanie się

rodzaj gramatyczny: dk, ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ekskuzowanie się	ekskuzowania się
D.	ekskuzowania się	ekskuzowań się
C.	ekskuzowaniu się	ekskuzowaniom się
B.	ekskuzowanie się	ekskuzowania się
N.	ekskuzowaniem się	ekskuzowaniami się
Ms.	ekskuzowaniu się	ekskuzowaniach się
W.	ekskuzowanie się	ekskuzowania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: ekskuzujący się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ekskuzujący się	ekskuzujący się	ekskuzujący się	ekskuzujące się	ekskuzująca się
D.	ekskuzującego się	ekskuzującego się	ekskuzującego się	ekskuzującego się	ekskuzującej się
C.	ekskuzującemu się	ekskuzującemu się	ekskuzującemu się	ekskuzującemu się	ekskuzującej się
B.	ekskuzującego się	ekskuzującego się	ekskuzujący się	ekskuzujące się	ekskuzującą się
N.	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującą się
Ms.	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ekskuzujący się	ekskuzujący się	ekskuzujące się	ekskuzujące się
D.	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujących się
C.	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się	ekskuzującym się
B.	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujące się
N.	ekskuzującymi się	ekskuzującymi się	ekskuzującymi się	ekskuzującymi się
Ms.	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujących się	ekskuzujących się

Składnia

	+	ekskuzować się	+	przed KIM/CZYM
	+	ekskuzować się	+	że ZDANIE

Pochodzenie

łac. excuso