jaśnieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

książk. wyróżniać się czymś w sposób pozytywny

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

hiperonimy:

wyróżniać się

jaśnieć urodą, wdziękiem; blaskiem cnót, cnotami; czystością, porządkiem; nowością; barwami, bogactwem koloru, kolorami

	Tak czy owak Komendant jaśniał jako człowiek, który naprawdę żył tylko dla Polski, choć nie we wszystkim miał rację. źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987
	Chce, aby moc Ewangelii jaśniała w życiu codziennym, aby Ewangelia była realizowana także w zwykłych warunkach właściwych światu. źródło: KWSJP: Mieczysław Gogacz: On ma wzrastać, 1962
	– Poszliśmy za tradycją bohaterów walczących “za wolność waszą i naszą”: Polski i wszystkich narodów. W naszych walkach hiszpańskich jaśniały przed nami postaci najpierw walczących w kraju, a później na obczyźnie, po stronie Komuny Paryskiej. źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998
	Szybkim krokiem przebiegniesz nie kończące się korytarze, gdzie tak bezmyślnie uszeregowane są antyczne posągi zrabowane nieomal na całym świecie, bez najmniejszej troski o wartość artystyczną lub epokę, gdzie wśród miernot jaśnieje niekiedy arcydzieło. źródło: KWSJP: Michel Butor: Przemiana, 1960
	Odnowione budynki jaśniały czystością i porządkiem, inwentarz był zadbany, sprzęt dobrze utrzymany. źródło: KWSJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	jaśniałem +(e)m jaśniał	jaśniałam +(e)m jaśniała	jaśniałom +(e)m jaśniało	jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli	jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały
2 os.	jaśniałeś +(e)ś jaśniał	jaśniałaś +(e)ś jaśniała	jaśniałoś +(e)ś jaśniało	jaśnieliście +(e)ście jaśnieli	jaśniałyście +(e)ście jaśniały
3 os.	jaśniał	jaśniała	jaśniało	jaśnieli	jaśniały

bezosobnik: jaśniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę jaśniał będę jaśnieć	będę jaśniała będę jaśnieć	będę jaśniało będę jaśnieć	będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć	będziemy jaśniały będziemy jaśnieć
2 os.	będziesz jaśniał będziesz jaśnieć	będziesz jaśniała będziesz jaśnieć	będziesz jaśniało będziesz jaśnieć	będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć	będziecie jaśniały będziecie jaśnieć
3 os.	będzie jaśniał będzie jaśnieć	będzie jaśniała będzie jaśnieć	będzie jaśniało będzie jaśnieć	będą jaśnieli będą jaśnieć	będą jaśniały będą jaśnieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		jaśniejmy
2 os.	jaśniej	jaśniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	jaśniałbym bym jaśniał	jaśniałabym bym jaśniała	jaśniałobym bym jaśniało	jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli	jaśniałybyśmy byśmy jaśniały
2 os.	jaśniałbyś byś jaśniał	jaśniałabyś byś jaśniała	jaśniałobyś byś jaśniało	jaśnielibyście byście jaśnieli	jaśniałybyście byście jaśniały
3 os.	jaśniałby by jaśniał	jaśniałaby by jaśniała	jaśniałoby by jaśniało	jaśnieliby by jaśnieli	jaśniałyby by jaśniały

bezosobnik: jaśniano by

bezokolicznik: jaśnieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: jaśniejąc

gerundium: jaśnienie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący

odpowiednik aspektowy: zajaśnieć

+

jaśnieć

+

CZYM

Zob. jasny