narzucić - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zmusić do zaakceptowania czegoś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

hiperonimy:

zmusić

rząd, ustawodawca narzucił
państwo narzuciło
komuniści narzucili
narzucić czytelnikowi, inwestorom, krajowi, ludowi, narodowi, pracownikom, rywalowi, społeczeństwu, światu
narzucić ceny, podatki; tempo; demokrację, doktrynę, dyktaturę, komunizm, konstytucję, konwencję, normy, panowanie, prawa, reformy, reżim, ustrój, władzę; bariery, cenzurę, jarzmo, limity, ograniczenia, sankcje, termin; ideologię, interpretację, rygor, wiarę; kierunek, ład, standardy, stereotypy, styl, ton, warunki; metody, schemat, układy, wymagania, wymogi, wzorce, zasady; dyktat, wolę
narzucić arbitralnie, gwałtem, jednostronnie, odgórnie, przemocą, siłą, ustawowo

	W ten sposób próbuje się nam narzucić przekonanie, że normy w dziedzinie intymnych zachowań człowieka, wynikające z prawa naturalnego, ze zdrowego instynktu, a także z kultury i dobrego obyczaju, są nieaktualne. źródło: KWSJP: Ewa Polak-Pałkiewicz: Walka o język, Niedziela, 1998, nr 24
	Rząd komunistyczny w 1951 roku narzucił rządowi w Lhasie, któremu jeszcze przewodniczył dalajlama, układ o „pokojowym wyzwoleniu Tybetu”. źródło: KWSJP: Grzegorz Jaszuński: Hongkong dla Chin?, 1997
	Od początku dystansu ostre tempo narzucili czescy biegacze. źródło: KWSJP: kor: Polsko-czeskie bieganie, Euroregio Glacensis, 2000, nr 25 (131)
	Proces powrotu do prawosławia nasilił się w II RP, w latach 30., kiedy Kościół rzymskokatolicki próbował narzucić unickim duchownym celibat. źródło: KWSJP: Piotr Pytlakowski: Łemko szuka grobów, Polityka, 2000, nr 02/07
	To niezupełnie to samo, podjął na nowo profesor, starałem się zarysować fenomenologiczny aspekt munduru, przeświadczenie moje oparte jest od dawna na osobistej obserwacji i potwierdzone przez sądy znajomych, że mundur potrafi narzucić całemu społeczeństwu określony tok postępowania, a także myślenia i odczuwania. źródło: KWSJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1979

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	narzuciłem +(e)m narzucił	narzuciłam +(e)m narzuciła	narzuciłom +(e)m narzuciło	narzuciliśmy +(e)śmy narzucili	narzuciłyśmy +(e)śmy narzuciły
2 os.	narzuciłeś +(e)ś narzucił	narzuciłaś +(e)ś narzuciła	narzuciłoś +(e)ś narzuciło	narzuciliście +(e)ście narzucili	narzuciłyście +(e)ście narzuciły
3 os.	narzucił	narzuciła	narzuciło	narzucili	narzuciły

bezosobnik: narzucono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		narzućmy
2 os.	narzuć	narzućcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	narzuciłbym bym narzucił	narzuciłabym bym narzuciła	narzuciłobym bym narzuciło	narzucilibyśmy byśmy narzucili	narzuciłybyśmy byśmy narzuciły
2 os.	narzuciłbyś byś narzucił	narzuciłabyś byś narzuciła	narzuciłobyś byś narzuciło	narzucilibyście byście narzucili	narzuciłybyście byście narzuciły
3 os.	narzuciłby by narzucił	narzuciłaby by narzuciła	narzuciłoby by narzuciło	narzuciliby by narzucili	narzuciłyby by narzuciły

bezosobnik: narzucono by

bezokolicznik: narzucić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: narzuciwszy

gerundium: narzucenie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: narzucony

odpowiednik aspektowy: narzucać

+

narzucić

+

KOMU + CO

Zob. rzucić