cieszyć

  • sprawiać przyjemność lub radość
  • Często używane metonimicznie w połączeniu z wyrazami takimi jak  oko ,  ucho ,  serce ,  zmysły .

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

    • odmiana, perspektywa wakacji, rozwiązanie, słońce, sukces, czyjeś szczęście, widok czegoś, zwycięstwo cieszy; nagrody, prezenty, wyrazy uznania cieszą kogoś
    • cieszyć oko, oczy, uszy, wzrok
    • cieszyć bardzo, niepomiernie, ogromnie
    • coś może, powinno; przestaje cieszyć
    • cieszyć i podniecać, cieszyć i smucić, cieszyć i wzruszać
  • Cieszą mnie żywiołowe reakcje publiczności.

    źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Łabędź umiera w żartach, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-11-0

    [...] nie miała żadnych wiadomości ani od Fritza, ani od chłopców. Nie umiała rozstrzygnąć, czy powinno ją to cieszyć, dając wciąż nadzieję, czy wręcz przeciwnie - może powinna już zacząć opłakiwać synów.

    źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

    Najbardziej cieszyło go, gdy mógł spędzać czas w bibliotece. Nie lubił ruchu... Nie cieszyły go kwitnące kwiaty. Wolał o nich czytać niż je oglądać.

    źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

    Cieszyło mnie, że tylu ciekawych rzeczy dowiaduję się [...] o niej.

    źródło: NKJP: Andrzej Wójckiewicz: Przebudzenie Cheopsa, czyli Jak uratować ludzi i Ziemię, 2005

    Za parę lat gdy drzewa urosną mieszkańcy Sędzinka będą cieszyli oko pięknym zagajnikiem, który być może będzie też służył jako miejsce wycieczek szkolnych i lekcji przyrody w terenie.

    źródło: NKJP: Bartosz Sobański: Będzie piękny zagajnik, Polska Głos Wielkopolski, 2004-10-26

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. cieszę
    cieszymy
    2 os. cieszysz
    cieszycie
    3 os. cieszy
    cieszą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. cieszyłem
    +(e)m cieszył
    cieszyłam
    +(e)m cieszyła
    cieszyłom
    +(e)m cieszyło
    cieszyliśmy
    +(e)śmy cieszyli
    cieszyłyśmy
    +(e)śmy cieszyły
    2 os. cieszyłeś
    +(e)ś cieszył
    cieszyłaś
    +(e)ś cieszyła
    cieszyłoś
    +(e)ś cieszyło
    cieszyliście
    +(e)ście cieszyli
    cieszyłyście
    +(e)ście cieszyły
    3 os. cieszył
    cieszyła
    cieszyło
    cieszyli
    cieszyły

    bezosobnik: cieszono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę cieszył
    będę cieszyć
    będę cieszyła
    będę cieszyć
    będę cieszyło
    będę cieszyć
    będziemy cieszyli
    będziemy cieszyć
    będziemy cieszyły
    będziemy cieszyć
    2 os. będziesz cieszył
    będziesz cieszyć
    będziesz cieszyła
    będziesz cieszyć
    będziesz cieszyło
    będziesz cieszyć
    będziecie cieszyli
    będziecie cieszyć
    będziecie cieszyły
    będziecie cieszyć
    3 os. będzie cieszył
    będzie cieszyć
    będzie cieszyła
    będzie cieszyć
    będzie cieszyło
    będzie cieszyć
    będą cieszyli
    będą cieszyć
    będą cieszyły
    będą cieszyć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. cieszmy
    2 os. ciesz
    cieszcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. cieszyłbym
    bym cieszył
    cieszyłabym
    bym cieszyła
    cieszyłobym
    bym cieszyło
    cieszylibyśmy
    byśmy cieszyli
    cieszyłybyśmy
    byśmy cieszyły
    2 os. cieszyłbyś
    byś cieszył
    cieszyłabyś
    byś cieszyła
    cieszyłobyś
    byś cieszyło
    cieszylibyście
    byście cieszyli
    cieszyłybyście
    byście cieszyły
    3 os. cieszyłby
    by cieszył
    cieszyłaby
    by cieszyła
    cieszyłoby
    by cieszyło
    cieszyliby
    by cieszyli
    cieszyłyby
    by cieszyły

    bezosobnik: cieszono by

    bezokolicznik: cieszyć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: ciesząc

    gerundium: cieszenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: cieszący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: cieszony

    odpowiednik aspektowy: ucieszyć

  • Rznieżywotny + cieszyć +
    KOGO
    (to), że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE + cieszyć +
    (KOGO)
    bez ograniczeń + cieszyć +
    CO + CZYM
  • psł. *těšiti 'uspokajać, uśmierzać'