Jak korzystać ze słownika?

czas II

I

czasownik

  • Definicja
    używane do zakomunikowania, że należy wykonać czynność opisaną następującym czasownikiem w bezokoliczniku albo w następującym zdaniu lub zasygnalizowaną następującym wyrażeniem przyimkowym
  • Kwalifikacja tematyczna

    ATEMATYCZNY

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  pora II
  • Połączenia
    • czas do domu, do szkoły
    • czas na obiad
    • czas działać, iść, odpocząć, robić coś, spać
  • Cytaty

    – Inspektorze, późno, czas spać. Jesteście zmęczeni, obywatelu. – Tak, służba. – Przygotowałem pokój numer 23 w lewym skrzydle.

    źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003

    To już wiosna, czas przegonić te chmury z twarzy, znaleźć radość w sobie i cieszyć się pięknem świata oraz ciepłem słoneczka

    źródło: NKJP: Horoskop, Czas Ostrzeszowski, 2008-04-15

    - No tak! - Kotielnikow z trudem dźwignął się zza stołu. - Czas, żeby zjeść coś gorącego. Na pewno nie jadł pan nigdy dobrej rosyjskiej gorącej zupy.

    źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

    − Ludzie odchodzą, nie czas żałować kota. Zresztą − syknął zniecierpliwiony − może jeszcze się znajdzie...

    źródło: NKJP: Barbara Kosmowska, Barbara Kosmowska, 2002

    - No, dzieci, czas do domu - powtórzyła mama Piotra, która stała obok nich - biegnijcie szybko.

    źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1959
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    czas

    Czas przeszły

    było czas

    Tryb rozkazujący

    niech będzie czas

    Tryb warunkowy

    Czas teraźniejszy

    czas by

    Czas przeszły

    byłoby czas

    bezokolicznik: być czas

  • Składnia
    Ø + czas +
    BEZOKOLICZNIK
    bez ograniczeń + czas +
    żeby ZDANIE
    Ø + czas +
    DOKĄD
  • Pochodzenie

    Zob.  czas I 

CHRONOLOGIZACJA:
XIV w., Bor
XIV w., Bańk
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY PRZYSŁOWIA POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 11.09.2014