zdumiewać się

  • książk.  odczuwać to, co człowiek zwykle czuje, kiedy widzi, że ktoś lub coś jest inne, niż się spodziewał albo wydarzyło się coś, czego się nie spodziewał
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    emocje i uczucia

  • synonimy:  dziwić się
  • Podobno Gola widział, jak pan Wcisło macał okrągłą paczkę, zdumiewając się jej kształtem i lekkością.

    źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954

    Szerokie oczytanie Irenki, również w literaturze dawniejszej, skłaniało ją niekiedy do zdumiewania się nad ich odmienną od naszej skalą wartości [...].

    źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

    Można tylko zdumiewać się, że coś podobnego może się dziać w Krakowie - historycznej i kulturalnej stolicy Polski.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.09.1998 r.

    Kiedy rozmawiam z młodymi ludźmi, to zdumiewam się, jak spontanicznie i trafnie, choć zwykle nieświadomie, oni sami demaskują ostateczne powody sięgania po alkohol.

    źródło: NKJP: Mirosława Drapacz, Krystyna Budny: „I ujrzałem bestię...” (życiorysy pisane narkotykami), Wychowawca, nr 127-128, 2003

    – Niesamowite, po przebudzeniu nie mogłem się poruszyć, a teraz odczuwam jedynie lekkie zmęczenie – Rawski zdumiewał się wydolnością własnego organizmu.

    źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zdumiewam się
    zdumiewamy się
    2 os. zdumiewasz się
    zdumiewacie się
    3 os. zdumiewa się
    zdumiewają się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zdumiewałem się
    +(e)m się zdumiewał
    zdumiewałam się
    +(e)m się zdumiewała
    zdumiewałom się
    +(e)m się zdumiewało
    zdumiewaliśmy się
    +(e)śmy się zdumiewali
    zdumiewałyśmy się
    +(e)śmy się zdumiewały
    2 os. zdumiewałeś się
    +(e)ś się zdumiewał
    zdumiewałaś się
    +(e)ś się zdumiewała
    zdumiewałoś się
    +(e)ś się zdumiewało
    zdumiewaliście się
    +(e)ście się zdumiewali
    zdumiewałyście się
    +(e)ście się zdumiewały
    3 os. zdumiewał się
    zdumiewała się
    zdumiewało się
    zdumiewali się
    zdumiewały się

    bezosobnik: zdumiewano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się zdumiewał
    będę się zdumiewać
    będę się zdumiewała
    będę się zdumiewać
    będę się zdumiewało
    będę się zdumiewać
    będziemy się zdumiewali
    będziemy się zdumiewać
    będziemy się zdumiewały
    będziemy się zdumiewać
    2 os. będziesz się zdumiewał
    będziesz się zdumiewać
    będziesz się zdumiewała
    będziesz się zdumiewać
    będziesz się zdumiewało
    będziesz się zdumiewać
    będziecie się zdumiewali
    będziecie się zdumiewać
    będziecie się zdumiewały
    będziecie się zdumiewać
    3 os. będzie się zdumiewał
    będzie się zdumiewać
    będzie się zdumiewała
    będzie się zdumiewać
    będzie się zdumiewało
    będzie się zdumiewać
    będą się zdumiewali
    będą się zdumiewać
    będą się zdumiewały
    będą się zdumiewać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. zdumiewajmy się
    2 os. zdumiewaj się
    zdumiewajcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. zdumiewałbym się
    bym się zdumiewał
    zdumiewałabym się
    bym się zdumiewała
    zdumiewałobym się
    bym się zdumiewało
    zdumiewalibyśmy się
    byśmy się zdumiewali
    zdumiewałybyśmy się
    byśmy się zdumiewały
    2 os. zdumiewałbyś się
    byś się zdumiewał
    zdumiewałabyś się
    byś się zdumiewała
    zdumiewałobyś się
    byś się zdumiewało
    zdumiewalibyście się
    byście się zdumiewali
    zdumiewałybyście się
    byście się zdumiewały
    3 os. zdumiewałby się
    by się zdumiewał
    zdumiewałaby się
    by się zdumiewała
    zdumiewałoby się
    by się zdumiewało
    zdumiewaliby się
    by się zdumiewali
    zdumiewałyby się
    by się zdumiewały

    bezosobnik: zdumiewano by się

    bezokolicznik: zdumiewać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: zdumiewając się

    gerundium: zdumiewanie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: zdumiewający się

    odpowiednik aspektowy: zdumieć się

  • bez ograniczeń + zdumiewać się +
    CZYM
    bez ograniczeń + zdumiewać się +
    nad CZYM
    bez ograniczeń + zdumiewać się +
    że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
    bez ograniczeń + zdumiewać się +
    (CZYM) + MOWA WPROST
  • Zob.  zdumieć 

CHRONOLOGIZACJA:
XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.
Data ostatniej modyfikacji: 24.06.2016