UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

piękny

Chronologizacja

XV w., Bańk
XIV w., Bor

Pochodzenie

zach. psł. *pěknъ 'pstry, barwny, kolorowy, zdobny'

Samogłoska nosowa -ę- w piękny jest wtórna

1. mężczyzna

Definicja

wywołujący przyjemność, kiedy się na niego patrzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	kraśny, śliczny
	antonimy:	brzydki

Połączenia

piękny mężczyzna, młodzieniec; śmiech; głos, wygląd; strój; przedmiot; dywan, obraz, pokój; dom, kościół, pałac, zamek; kraj; kwiat, ptak; krajobraz, widok; kolor; piękna dziewczyna, kobieta, panna, pani; córka, matka, żona; nieznajoma; para; postać; skóra, twarz; rzecz; aleja, dolina, droga, plaża; okolica, kraina; piękne dziewczę; piękne ciało, oblicze; ubranie; mieszkanie, sklepienie, wnętrze; miasto; zdjęcie; niebo, słońce; piękne nogi, oczy, piersi, włosy, zęby; konie; meble
niezwykle, szczególnie, wyjątkowo; prawdziwie piękny
piękny i silny, piękny i smukły, piękny i szczupły; piękny i młody; piękny i inteligentny, piękny i mądry, piękny i utalentowany; piękny i elegancki; piękny i bogaty; piękny i pełny czegoś; piękny i brzydki, piękny i kolorowy; piękny i nowoczesny, piękny i zabytkowy; piękny i górski, piękny i rozległy

Cytaty

	Był bardzo pięknym mężczyzną: słusznego wzrostu, miał krucze włosy i interesującą twarz o nieco melancholijnym wyrazie. Straszny dziwkarz, tęgo też pił. źródło: NKJP: Andrzej Krzywicki: Diabelski młyn, 2005
	Pragnienie szczęścia, miłości, doznań erotycznych, ale także obcowania z pięknem zyskuje w reklamie znakową postać zmysłowych, pięknych kobiet czy mężczyzn, do których dostęp umożliwia zapach reklamowanych perfum, wody po goleniu czy dokładnie goląca żyletka. źródło: NKJP: Ewa Szczęsna: Poetyka reklamy, 2001
	Lazurowe Wybrzeże to też znakomite plaże nad Morzem Śródziemnym i bajeczne Cannes, gdzie odbywa się słynny festiwal filmowy. Miłośnicy ciszy świetnie poczują się na francuskim wybrzeżu Atlantyku, gdzie mieszkańcy są bardziej wyciszeni, a widoki równie piękne. źródło: NKJP: xx: Telekomunikacja w podróży, Dziennik Zachodni, 2010-07-05
	Równie piękne niebo jak nad pustynią widziałem tylko w Tybecie, gdzie wydawało mi się, że wystarczy wyciągnąć rękę, aby sięgnąć chmur. źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna
D.	pięknego	pięknego	pięknego	pięknego	pięknej
C.	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknej
B.	pięknego	pięknego	piękny	piękne	piękną
N.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	piękną
Ms.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	pięknej
W.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękni	piękni	piękne	piękne
D.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
C.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym
B.	pięknych	pięknych	pięknych	piękne
N.	pięknymi	pięknymi	pięknymi	pięknymi
Ms.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
W.	piękni	piękni	piękne	piękne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękniejszy	piękniejszy	piękniejszy	piękniejsze	piękniejsza
D.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszej
C.	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszej
B.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszy	piękniejsze	piękniejszą
N.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszą
Ms.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękniejsi	piękniejsi	piękniejsze	piękniejsze
D.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych
C.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym
B.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejsze
N.	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi
Ms.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych

2. wiersz

Definicja

uważany za bardzo wartościowy pod jakimś względem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

piękny język, sen, wiek, sport, wiersz; okaz, prezent; dzień, poranek, wieczór; zapach; piękna chwila, idea, miłość; pogoda; praca, robota, wycieczka; książka, melodia, muzyka, polszczyzna; przeszłość, tradycja; piękne marzenie, uczucie, wspomnienie, życie; położenie

Cytaty

	Władysław pozostawił jej przecież piękny majątek w Kieleckiem, jak i udziały w kopalniach sosnowieckich, a jak się zorientowałem, to Emanuel Nobel nadal się nią interesował i opiekował. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002
	Jednak nie zmieniło to faktu, że zebrano piękną sumę 40.100,12 zł oraz 2 złote pierścionki [...]. źródło: NKJP: A.S.: Ze stadionów do Zielonki, Wieści Podwarszawskie, nr 3, 2003-01-18
	Okazało się, że była o pięć lat starsza, niż mówiła. Piękny wiek. W sumie dziewięćdziesiąt dwa lata. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006
	To, że dziś cytuję mistrza sonetu, zawdzięczam w dużym stopniu profesorowi Janowi Błońskiemu, autorowi pięknej książki o twórcy „Rytmów abo wierszy polskich”. Profesora także już z nami nie ma, ale zostawił po sobie tak dużo dobrego. źródło: NKJP: Bartosz Libuda: Gorzki tłusty czwartek, Blog Bartosza Libudy - www.cotynato.redakcja.pl , 2009-02-19
	Chłopaki z Sopotu grają piękne melodie. Dużo w nich przestrzennych gitar i głębokich, emocjonalnych tekstów. źródło: NKJP: Tomasz Dereszyński: Rewelacyjny zespół Saluminesia w Bydgoszczy!, Gazeta Pomorska, 2010-01-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna
D.	pięknego	pięknego	pięknego	pięknego	pięknej
C.	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknej
B.	pięknego	pięknego	piękny	piękne	piękną
N.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	piękną
Ms.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	pięknej
W.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękni	piękni	piękne	piękne
D.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
C.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym
B.	pięknych	pięknych	pięknych	piękne
N.	pięknymi	pięknymi	pięknymi	pięknymi
Ms.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
W.	piękni	piękni	piękne	piękne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękniejszy	piękniejszy	piękniejszy	piękniejsze	piękniejsza
D.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszej
C.	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszej
B.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszy	piękniejsze	piękniejszą
N.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszą
Ms.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękniejsi	piękniejsi	piękniejsze	piękniejsze
D.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych
C.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym
B.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejsze
N.	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi
Ms.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych

3. ironicznie

Definicja

ironicznie o czymś, co budzi niechęć mówiącego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Cytaty

No... pięknego słownictwa używasz... ładnie to tak? Widać, że niewychowany jesteś.. Znikaj stąd.. tutaj się wulgaryzmów nie używa!

źródło: NKJP: Internet

Widzę, żeście się nieźle dobrali. Piękne towarzystwo, banda opryszków!

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1947

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna
D.	pięknego	pięknego	pięknego	pięknego	pięknej
C.	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknemu	pięknej
B.	pięknego	pięknego	piękny	piękne	piękną
N.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	piękną
Ms.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym	pięknej
W.	piękny	piękny	piękny	piękne	piękna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękni	piękni	piękne	piękne
D.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
C.	pięknym	pięknym	pięknym	pięknym
B.	pięknych	pięknych	pięknych	piękne
N.	pięknymi	pięknymi	pięknymi	pięknymi
Ms.	pięknych	pięknych	pięknych	pięknych
W.	piękni	piękni	piękne	piękne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	piękniejszy	piękniejszy	piękniejszy	piękniejsze	piękniejsza
D.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszej
C.	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszemu	piękniejszej
B.	piękniejszego	piękniejszego	piękniejszy	piękniejsze	piękniejszą
N.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszą
Ms.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	piękniejsi	piękniejsi	piękniejsze	piękniejsze
D.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych
C.	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym	piękniejszym
B.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejsze
N.	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi	piękniejszymi
Ms.	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych	piękniejszych

Frazeologizmy

ktoś odpłaca pięknym za nadobne
ktoś odpowiada pięknym za nadobne
ktoś odpłaca się pięknym za nadobne komuś
ktoś odpłacił pięknym za nadobne
ktoś odpłacił się pięknym za nadobne komuś
ktoś odpowiedział pięknym za nadobne
literatura piękna
na piękne oczy
piękne słówka
piękne słowa
piękne słówka
piękne słowa
piękniejsza połowa
słaba płeć
płeć piękna
sztuki piękne

Przysłowia

Kto zjada ostatki, ten jest piękny i gładki

Nie to piękne, co piękne, ale / lecz co się komu podoba

Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2015