gderać

  • pot.  narzekać w sposób dokuczliwy i męczący słuchacza
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    zachowania emocjonalne


    CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Język

    mówienie

  • synonimy:  mantyczyć
    zrzędzić
    hiperonimy:  narzekać
    • stary gderał; babcia gderała; baba, ojciec gdera; matka, tata gderze
    • gderać na płatki; na forum
    • gderać przy śniadaniu
    • gderać za plecami
    • gderać na okrągło; nadal
    • gderać jak (stara,...) baba
    • zacząć/ zaczynać; przestać gderać
    • gderać, pyskować; gderać i straszyć; czepiać się, gderać; krytykować, gderać; marudzić, gderać; narzekać, gderać
    • gderać trochę
  • Obaj mieli wrażenie, że to niedziela rano i lada moment matka wejdzie do kuchni, zacznie gderać, że lepiej by poszli do kościoła na mszę, zamiast od rana pić.

    źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

    Wlokła się do okna i patrzyła na drogę, gderając, że spóźnia się na obiad.

    źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

    Już późno, czas spać, dobranoc, kochani - gderała stara.

    źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974

    Ja na Ciebie nie gderam.

    źródło: NKJP: Internet

    Zaczęło się od gderania na kolej, a skończyło na dziwnych wydarzeniach, jakoby całkiem prawdziwych.

    źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. gderam
    gderzę
    gderamy
    gderzemy
    2 os. gderasz
    gderzesz
    gderacie
    gderzecie
    3 os. gdera
    gderze
    gderają
    gderzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. gderałem
    +(e)m gderał
    gderałam
    +(e)m gderała
    gderałom
    +(e)m gderało
    gderaliśmy
    +(e)śmy gderali
    gderałyśmy
    +(e)śmy gderały
    2 os. gderałeś
    +(e)ś gderał
    gderałaś
    +(e)ś gderała
    gderałoś
    +(e)ś gderało
    gderaliście
    +(e)ście gderali
    gderałyście
    +(e)ście gderały
    3 os. gderał
    gderała
    gderało
    gderali
    gderały

    bezosobnik: gderano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę gderał
    będę gderać
    będę gderała
    będę gderać
    będę gderało
    będę gderać
    będziemy gderali
    będziemy gderać
    będziemy gderały
    będziemy gderać
    2 os. będziesz gderał
    będziesz gderać
    będziesz gderała
    będziesz gderać
    będziesz gderało
    będziesz gderać
    będziecie gderali
    będziecie gderać
    będziecie gderały
    będziecie gderać
    3 os. będzie gderał
    będzie gderać
    będzie gderała
    będzie gderać
    będzie gderało
    będzie gderać
    będą gderali
    będą gderać
    będą gderały
    będą gderać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. gderajmy
    gderzmy
    2 os. gderaj
    gderz
    gderajcie
    gderzcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. gderałbym
    bym gderał
    gderałabym
    bym gderała
    gderałobym
    bym gderało
    gderalibyśmy
    byśmy gderali
    gderałybyśmy
    byśmy gderały
    2 os. gderałbyś
    byś gderał
    gderałabyś
    byś gderała
    gderałobyś
    byś gderało
    gderalibyście
    byście gderali
    gderałybyście
    byście gderały
    3 os. gderałby
    by gderał
    gderałaby
    by gderała
    gderałoby
    by gderało
    gderaliby
    by gderali
    gderałyby
    by gderały

    bezosobnik: gderano by

    bezokolicznik: gderać

    imiesłów przysłówkowy współczesny:

    gderając
    gderząc

    gerundium: gderanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: gderający

  • bez ograniczeń + gderać +
    na KOGO/CO
    bez ograniczeń + gderać +
    że ZDANIE
    bez ograniczeń + gderać +
    MOWA WPROST
  • Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

CHRONOLOGIZACJA:
1808, SL
Data ostatniej modyfikacji: 30.07.2017