uprzytomniać - Wielki słownik języka polskiego PAN

powodować, żeby ktoś zaczął się orientować, jaka jest sytuacja lub jakie mogą być konsekwencje czegoś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

uświadamiać
uzmysławiać

	Olśniona feerią neonowych barw i jezdniami równymi jak stół sięgam po tekst sprzed lat. Uprzytomnia on nieprawdopodobny skok, jakiego dokonano w tym mieście. źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007
	Prace prezentowane w Sopocie [...] nie odkrywają jakiejś nieznanej twarzy artysty [...]. Uprzytomniają za to siłę oddziaływania tego malarstwa. źródło: NKJP: Jarosław Zalesiński: Dwie tajemnice, Dziennik Bałtycki, 2000-07-17
	Uprzytomnia wszystkim wokoło, że popadli w rutynę, bezmyślność, schematyczny sposób myślenia i odczuwania. źródło: NKJP: Świat umysłu, Cosmopolitan nr 09, 2000
	Zawsze jednak religia uprzytomniała ludziom, że nieopodal Kołymy jest możliwy zupełnie inny świat. źródło: NKJP: Józef Tischner: W krainie schorowanej wyobraźni, 1998
	Gdy przeciwstawię temu nasz pozbawiony wiary w Boga, rozdrobniony światopogląd, to uprzytomniam sobie, jak potężną siłą jest religia, której nie złamie nawet nieszczęśliwy przebieg wojny. źródło: NKJP: Adam Krzemiński: I stamtąd już nie wróci nikt, Polityka, 2004

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzytomniałem +(e)m uprzytomniał	uprzytomniałam +(e)m uprzytomniała	uprzytomniałom +(e)m uprzytomniało	uprzytomnialiśmy +(e)śmy uprzytomniali	uprzytomniałyśmy +(e)śmy uprzytomniały
2 os.	uprzytomniałeś +(e)ś uprzytomniał	uprzytomniałaś +(e)ś uprzytomniała	uprzytomniałoś +(e)ś uprzytomniało	uprzytomnialiście +(e)ście uprzytomniali	uprzytomniałyście +(e)ście uprzytomniały
3 os.	uprzytomniał	uprzytomniała	uprzytomniało	uprzytomniali	uprzytomniały

bezosobnik: uprzytomniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę uprzytomniał będę uprzytomniać	będę uprzytomniała będę uprzytomniać	będę uprzytomniało będę uprzytomniać	będziemy uprzytomniali będziemy uprzytomniać	będziemy uprzytomniały będziemy uprzytomniać
2 os.	będziesz uprzytomniał będziesz uprzytomniać	będziesz uprzytomniała będziesz uprzytomniać	będziesz uprzytomniało będziesz uprzytomniać	będziecie uprzytomniali będziecie uprzytomniać	będziecie uprzytomniały będziecie uprzytomniać
3 os.	będzie uprzytomniał będzie uprzytomniać	będzie uprzytomniała będzie uprzytomniać	będzie uprzytomniało będzie uprzytomniać	będą uprzytomniali będą uprzytomniać	będą uprzytomniały będą uprzytomniać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzytomniajmy
2 os.	uprzytomniaj	uprzytomniajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzytomniałbym bym uprzytomniał	uprzytomniałabym bym uprzytomniała	uprzytomniałobym bym uprzytomniało	uprzytomnialibyśmy byśmy uprzytomniali	uprzytomniałybyśmy byśmy uprzytomniały
2 os.	uprzytomniałbyś byś uprzytomniał	uprzytomniałabyś byś uprzytomniała	uprzytomniałobyś byś uprzytomniało	uprzytomnialibyście byście uprzytomniali	uprzytomniałybyście byście uprzytomniały
3 os.	uprzytomniałby by uprzytomniał	uprzytomniałaby by uprzytomniała	uprzytomniałoby by uprzytomniało	uprzytomnialiby by uprzytomniali	uprzytomniałyby by uprzytomniały

bezosobnik: uprzytomniano by

bezokolicznik: uprzytomniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: uprzytomniając

gerundium: uprzytomnianie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: uprzytomniający

odpowiednik aspektowy: uprzytomnić

	+	uprzytomniać	+	KOMU + CO
	+	uprzytomniać	+	KOMU + że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Od: przytomny