UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

placek

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

niem. Platz 'rodzaj wypieku'

1. drożdżowy

Definicja

uformowane upieczone ciasto, płaskie, słodkie z różnymi dodatkami

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ciasto

Połączenia

drożdżowy; domowy, świąteczny, weselny; pyszny; słodki placek
placek z galaretką, z kruszonką, z masą; z owocami; z truskawkami, z wiśniami; z serem
babki i placki; mazurki i placki
wierzch; kawałek, resztki placka
przepis na placek
piec, upiec; przynieść, zanieść placek

Cytaty

	Rodzinna biesiada odbyła się na wolnym powietrzu, na terenie „Pikniku” za ostrzeszowskim stadionem. [...] Na stołach znalazł się drożdżowy placek z kruszanką, kawa, herbata, napoje chłodzące i beczkowe piwo. źródło: NKJP: Wojciech Mamys: I Zjazd Rodziny Mamysów, Czas Ostrzeszowski, 2003
	Wierzch placka pokrywały wiśnie i kruszonka, a całość tworzyła niezapomnianą kompozycję woni i smaków. źródło: NKJP: Ciastka, Dziennik Polski, 2002-03-30
	Powiem Michaśce, że zemdlałaś, niech da kompotu. Trzymaj się za brzuch na wszelki wypadek. I nic nie gadaj, zostaw to mnie. Może da i kawałek placka? źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1993
	Jedyną „profesjonalną” rzeczą, zgodną z wykształceniem, jaką zrobiła, był placek ze śliwkami, który upiekła dla Ojca Świętego w tym roku, mając nadzieję, że podobnie jak podczas poprzedniej pielgrzymki wejdzie do domu. Ojciec Święty nie wszedł, więc pani Dorota zaniosła placek do kurii. źródło: NKJP: Wyjątkowy adres, Dziennik Polski, 2002-08-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	placek	placki
D.	placka	placków
C.	plackowi	plackom
B.	placek	placki
N.	plackiem	plackami
Ms.	placku	plackach
W.	placku	placki

Składnia

	+	placek	+	JAKI
	+	placek	+	z CZYM

2. ziemniaczany

Definicja

niewielki krążek usmażony z mieszaniny mąki z wodą lub masy przyrządzonej z tartych ziemniaków

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

potrawa

Połączenia

suchy; cienki, gruby; mały, duży, wielki placek; chrupiące placki; placki jęczmienne, kartoflane, kukurydziane, owsiane, pszenne, ziemniaczane
placki z mąki gryczanej/ jęczmiennej/ kukurydzianej
placki z jabłkami, z jagodami, z jarzynami, z mięsem
placek po węgiersku, po zbójnicku; placek w jakimś sosie
pierogi i placki
smażalnia placków
przepis; ciasto na placki
kiosk, kram, stoisko; półmisek, talerz z plackami
robić, smażyć, usmażyć, zrobić; zamówić; jeść, zjeść placki
pachnie plackami

Cytaty

	Niesmaczne, zimne potrawy zmuszają wielu studentów do stołowania się poza terenem kampusu w tanich jadłodajniach […]. Zamożniejsi każą sobie usmażyć rybę, oszczędni kupują […] smażony w głębokim oleju placek ze słodkich ziemniaków. źródło: NKJP: Dawid Juraszek: Przebijanie głową Muru, Polityka, 2006-12-02
	Kolacja wigilijna była oczywiście postna [...]. Na Spiszu jadano „pamułę” - zupę z suszonych owoców z mąką, kaszę z kwaśnym barszczem z grzybami, groch i placki z mąki pszennej lub żytniej. źródło: NKJP: : Święta bez choinki?, Dziennik Polski, 2008-12-24
	Taco - placek z zawiniętym w środku mięsem i jarzynami - powinien zgodnie z przepisem zawierać wołowinę [...]. źródło: NKJP: Zemsta krokodyla, Dziennik Polski, 2001-03-24
	Postanowiliśmy zakończyć naszą wyprawę obiadem w restauracji tuż obok budki z lodami. Szczególnie polecam placek po zbójnicku, na który trzeba było trochę poczekać, ale warto. źródło: NKJP: Karolina Kolczyńska: Sulejów - Bąkowa Góra - Przedbórz, Gazeta Radomszczańska, 2009-08-19
	Właścicielką okazałej kamieniczki jest pani Bogusia, znana wszystkim, którzy handlują i kupują na Maślanym Rynku właścicielka smażalni placków ziemniaczanych i ryb. Kiosk z plackami istnieje od 30 lat. źródło: NKJP: (MONK): Prywatna rewitalizacja, Dziennik Polski, 2006-05-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	placek	placki
D.	placka	placków
C.	plackowi	plackom
B.	placek	placki
N.	plackiem	plackami
Ms.	placku	plackach
W.	placku	placki

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

placek

JAKI

3. błota

Definicja

niewielki, płaski kawałek jakiejś miękkiej substancji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

kształt

Połączenia

gipsowy placek
placek błota, farb, kleju, śniegu

Cytaty

	Wybiegł za nim boy i podał mu kapelusz, którego Mock nie włożył, pozwalając mokrym plackom śniegu osiadać na wilgotnych od potu włosach. źródło: NKJP: Marek Krajwski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Przy nierównościach ścian powyżej 20 mm (pamiętając, że grubość placka gipsowego nie może przekraczać 20 mm) stosuje się podwójne placki kleju przełożone przekładką z kawałka przyciętej płyty gipsowo-kartonowej [...]. źródło: NKJP: (T): Mocne kleje, Dziennik Polski, 2001-08-14
	Widziała gdzieś kiedyś autoportret malarza - jak trzymał paletę w jednej ręce, a w drugiej ręce pędzel. Na niej były placki farb i miejsce do ich mieszania. źródło: NKJP: Antoni Jackowski: Faustyna znaczy szczęśliwa, Dziennik Polski, 2002-07-31
	Ciężkie placki błota kleiły mi się do butów [...]. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	placek	placki
D.	placka	placków
C.	plackowi	plackom
B.	placek	placki
N.	plackiem	plackami
Ms.	placku	plackach
W.	placku	placki

Składnia

	+	placek	+	JAKI
	+	placek	+	CZEGO

4. łysiny

Definicja

miejsce na jakiejś powierzchni, wyodrębniające się z jakiegoś tła

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Połączenia

duży, wielki placek czegoś; czerwone; gołe, łyse; swędzące placki czegoś
placki łysiny, gołej skóry; rdzy, trawy, wypalonej ziemi, zieleni
placek po oparzeniu, po ognisku, po skutym tynku; placki na policzkach, na rękach

Cytaty

	Zimowe słońce, przy braku pokrywy śnieżnej wysusza trawę, a w miejscach gdzie nagromadziły się opadłe liście lub przydeptany śnieg dłużej nie topniał tworzą się łyse placki. źródło: NKJP: Olawia Woźnicka: Trawnik po zimie, Dziennik Polski, 2006-04-19
	Z czerwonymi plackami na twarzy i wielkim brzuchem nie z tej bajki uciekałam - żałosna, roztrzęsiona galareta, z szóstym zmysłem wywalonym na wierzch jak jęzor z kartonu, którym karze się niegrzecznych uczniów. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006
	Krzysztof podnosi koszulkę i wskazuje palcem zagłębienie na boku, informując, że w tym miejscu miał połamane żebra. Śruby w biodrze nie da się pokazać, ale jest, tak samo jak placek po oparzeniu na brzuchu. źródło: NKJP: Miłość do kobiet wielkich, Dziennik Polski, 1998-08-14
	W lesie, obok placków po ogniskach, można również natrafić na spopielone grupki drzew. źródło: NKJP: Żyła złota, Nowiny Raciborskie, 2003-01-29
	Podejrzewam, że nikt ze służ miejskich tędy nie jeździ, bo w przeciwnym razie zauważyłby, jak bardzo balustrada mostu Grunwaldzkiego jest już zniszczona. W wielu miejscach niebieska farba się łuszczy, gdzie indziej zamiast niej są już tylko duże placki rdzy. źródło: NKJP: (WES): Z dyżuru „Kroniki”, Dziennik Polski, 2008-10-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	placek	placki
D.	placka	placków
C.	plackowi	plackom
B.	placek	placki
N.	plackiem	plackami
Ms.	placku	plackach
W.	placku	placki

Składnia

	+	placek	+	JAKI
	+	placek	+	CZEGO

Frazeologizmy

krowi placek
ktoś pada plackiem przed kimś/czymś
ktoś leży plackiem przed kimś/czymś
ktoś pada plackiem
ktoś pada plackiem przed kimś/czymś
ktoś leży plackiem przed kimś/czymś
ktoś padł plackiem
ktoś padł plackiem przed kimś/czymś
ktoś/coś leży plackiem
masz babo placek

Data ostatniej modyfikacji: 07.08.2011