urzeczowiać - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. nadawać żywej istocie lub abstraktowi takie cechy, jakie mają przedmioty istniejące materialnie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

reifikować

	Urzeczowiam drugiego człowieka i zmieniam go w „to”, kiedy tylko wykorzystuję go do swoich celów. źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007
	To myślenie przedmiotowe: wzorem Arystotelesa wyodrębniamy obiekty z całości i w ten sposób je urzeczowiamy. źródło: KWJP: Włodzimierz Zatorski, Maciej Müller: Bez cudów, Tygodnik Powszechny, 2019-04-15
	Ci ludzie dobrzy i szlachetni zapewne wcale nie zdają sobie sprawy, że swoją postawą urzeczowiają, uprzedmiotowiają tych, którzy cierpią nie z obowiązku solidarności, ale całkiem zwyczajnie i po prostu. źródło: NKJP: Dawid Warszawski: Telefantomatyka, Gazeta Wyborcza, 1997-03-21
	Człowiek żyjący w świecie rzeczy obraca się oczywiście również pośród osób, ale osoby te podporządkowuje rzeczom, sprawom i wydarzeniom. Mówimy wówczas, że urzeczawia czy też traktuje przedmiotowo osoby, które go otaczają. źródło: KWJP: Janusz Pyda: Pięć warunków przyjaźni, W Drodze, 2019-04-01

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzeczowiałem +(e)m urzeczowiał	urzeczowiałam +(e)m urzeczowiała	urzeczowiałom +(e)m urzeczowiało	urzeczowialiśmy +(e)śmy urzeczowiali	urzeczowiałyśmy +(e)śmy urzeczowiały
2 os.	urzeczowiałeś +(e)ś urzeczowiał	urzeczowiałaś +(e)ś urzeczowiała	urzeczowiałoś +(e)ś urzeczowiało	urzeczowialiście +(e)ście urzeczowiali	urzeczowiałyście +(e)ście urzeczowiały
3 os.	urzeczowiał	urzeczowiała	urzeczowiało	urzeczowiali	urzeczowiały

bezosobnik: urzeczowiano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę urzeczowiał będę urzeczowiać	będę urzeczowiała będę urzeczowiać	będę urzeczowiało będę urzeczowiać	będziemy urzeczowiali będziemy urzeczowiać	będziemy urzeczowiały będziemy urzeczowiać
2 os.	będziesz urzeczowiał będziesz urzeczowiać	będziesz urzeczowiała będziesz urzeczowiać	będziesz urzeczowiało będziesz urzeczowiać	będziecie urzeczowiali będziecie urzeczowiać	będziecie urzeczowiały będziecie urzeczowiać
3 os.	będzie urzeczowiał będzie urzeczowiać	będzie urzeczowiała będzie urzeczowiać	będzie urzeczowiało będzie urzeczowiać	będą urzeczowiali będą urzeczowiać	będą urzeczowiały będą urzeczowiać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		urzeczowiajmy
2 os.	urzeczowiaj	urzeczowiajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	urzeczowiałbym bym urzeczowiał	urzeczowiałabym bym urzeczowiała	urzeczowiałobym bym urzeczowiało	urzeczowialibyśmy byśmy urzeczowiali	urzeczowiałybyśmy byśmy urzeczowiały
2 os.	urzeczowiałbyś byś urzeczowiał	urzeczowiałabyś byś urzeczowiała	urzeczowiałobyś byś urzeczowiało	urzeczowialibyście byście urzeczowiali	urzeczowiałybyście byście urzeczowiały
3 os.	urzeczowiałby by urzeczowiał	urzeczowiałaby by urzeczowiała	urzeczowiałoby by urzeczowiało	urzeczowialiby by urzeczowiali	urzeczowiałyby by urzeczowiały

bezosobnik: urzeczowiano by

bezokolicznik: urzeczowiać

imiesłów przysłówkowy współczesny: urzeczowiając

gerundium: urzeczowianie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: urzeczowiający

imiesłów przymiotnikowy bierny: urzeczowiany

odpowiednik aspektowy: urzeczowić

+

urzeczowiać

+

KOGO/CO