narzekać - Wielki słownik języka polskiego PAN

mówić z niezadowoleniem o czymś lub kimś ocenianym przez mówiącego negatywnie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

synonimy:

sarkać
wyrzekać

chory narzeka; mieszkańcy, nauczyciele, pacjenci, pasażerowie, politycy, rodzice, rolnicy, turyści narzekają
narzekać na bóle, na brak czegoś, na ciężkie czasy, na dojazdy, na hałas, na koleje, na korki, na kuchnię, na los, na nadmiar czegoś, na niską płacę, na nudę, na pogodę, na pracę, na samotność, na wszystko, na zimno, na złe jedzenie; na dzieci, na młodzież, na pracodawców, na szefa, na urzędników, na wszystkich
bardzo, bezustannie, ciągle narzekać
(nie) lubić narzekać; starać się nie narzekać
narzekać i pomstować, narzekać i złościć się

	Restauratorzy od lat narzekają na podłą jakość mięsa, sera i innych przemysłowych półproduktów. źródło: NKJP: Paweł Wrabec: Skosztuj pamuły, Polityka, 2004-10-16
	Potem nadkomisarz [...] narzekał na zbyt ambitnych kolegów z pracy i na dorastające wnuczki. źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004
	W filmie fabularnym zadebiutował dopiero przed pięcioma laty, ale od tamtej pory nie może narzekać na brak pracy. źródło: SebastianNKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Alexis z rosyjskiej wsi, Esensja, 2009-07-02
	Właściciele firm, z którymi rozmawiam, narzekają, że wielu absolwentów zawodówek nie nadaje się do pracy. źródło: NKJP: Renata Kudeł: Ratujmy warsztaty szkolne. Muszą mieć dobry sprzęt!, Gazeta Pomorska, 2010-02-23
	Rodzice przekonali się, że dom [...] nie nadaje się do przetrwania kolejnej zimy. - Można w piecu pół lasu spalić, a i tak zimno jak w psiarni - narzekali. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	narzekałem +(e)m narzekał	narzekałam +(e)m narzekała	narzekałom +(e)m narzekało	narzekaliśmy +(e)śmy narzekali	narzekałyśmy +(e)śmy narzekały
2 os.	narzekałeś +(e)ś narzekał	narzekałaś +(e)ś narzekała	narzekałoś +(e)ś narzekało	narzekaliście +(e)ście narzekali	narzekałyście +(e)ście narzekały
3 os.	narzekał	narzekała	narzekało	narzekali	narzekały

bezosobnik: narzekano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę narzekał będę narzekać	będę narzekała będę narzekać	będę narzekało będę narzekać	będziemy narzekali będziemy narzekać	będziemy narzekały będziemy narzekać
2 os.	będziesz narzekał będziesz narzekać	będziesz narzekała będziesz narzekać	będziesz narzekało będziesz narzekać	będziecie narzekali będziecie narzekać	będziecie narzekały będziecie narzekać
3 os.	będzie narzekał będzie narzekać	będzie narzekała będzie narzekać	będzie narzekało będzie narzekać	będą narzekali będą narzekać	będą narzekały będą narzekać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		narzekajmy
2 os.	narzekaj	narzekajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	narzekałbym bym narzekał	narzekałabym bym narzekała	narzekałobym bym narzekało	narzekalibyśmy byśmy narzekali	narzekałybyśmy byśmy narzekały
2 os.	narzekałbyś byś narzekał	narzekałabyś byś narzekała	narzekałobyś byś narzekało	narzekalibyście byście narzekali	narzekałybyście byście narzekały
3 os.	narzekałby by narzekał	narzekałaby by narzekała	narzekałoby by narzekało	narzekaliby by narzekali	narzekałyby by narzekały

bezosobnik: narzekano by

bezokolicznik: narzekać

imiesłów przysłówkowy współczesny: narzekając

gerundium: narzekanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: narzekający

psł. *narěkati 'nazywać, określać, ustalać; przyrzekać; obwiniać, czynić zarzuty; opłakiwać zmarłego, biadać, lamentować'

Wyraz jest oparty na tym samym rdzeniu co czasownik rzec ; zob. rzec