niedołęga
-
pot. pejorat. osoba niezdarna i nieumiejąca sobie poradzić w różnych dziedzinach życia
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Określenia fizyczności człowieka
sprawność i wydolność organizmu -
- beznadziejny, kompletny, ostatni; stary; umysłowy, życiowy; wiejski niedołęga
- niedołęga i fajtłapa
- banda, grono niedołęgów
- uważać kogoś za niedołęgę
-
Agnus nie był w stanie przejechać nawet kilku kroków, spadał raz za razem. [...] W ten sposób ta druga część opinii Angusa, że jest skończonym fajtłapą i niedołęgą, została ugruntowana.
źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999
[...] oto mamy wujka, który postanawia ożenić swojego siostrzeńca, życiowego niedołęgę, niezdolnego do podjęcia jakiejkolwiek decyzji.
źródło: NKJP: Panny za kawalerów, Dziennik Polski, 2008-04-0
Zujew musiał zostać dyrektorem, bo był niedołęgą (o tym Stołypin wprost powiedział Kurłowowi, używając oczywiście eufemizmu i mówiąc o „niedostatecznej energii”), co gwarantowało Kurłowowi możliwości zdecydowanej ingerencji w sprawy departamentu.
źródło: NKJP: Ludwik Bazylow: Ostatnie lata Rosji Carskiej. Rządy Stołypina, 2008
Żadni porządni organizatorzy imprez nie opóźnialiby o godzinę startu eliminacyjnego do biegu na czterysta metrów tylko dlatego, że grono niedołęgów i darmozjadów nie dostarczyło w porę na bieżnię najlepszego w świecie biegacza na tym dystansie [...].
źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998
[...] dzień przed przekłuciem troszkę mnie ściskało w żołądku, bałam się, [...] że będzie bolało, będzie ropieć, no i że przekłuje mi to jakaś niedołęga.
źródło: NKJP: Internet
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. niedołęga
niedołędzy
niedołęgi
ndepr niedołęgi
depr D. niedołęgi
niedołęgów
niedołęg
C. niedołędze
niedołęgom
B. niedołęgę
niedołęgów
niedołęgi
N. niedołęgą
niedołęgami
Ms. niedołędze
niedołęgach
W. niedołęgo
niedołędzy
niedołęgi
ndepr niedołęgi
depr -
psł. *nedolǫga 'niedawanie sobie z czymś rady, niesprawność, niezaradność; człowiek niesprawny, niezaradny, niezdolny do wykonywania czegoś'
Forma prasłowiańska jest derywatem z przeczeniem *ne- od psł. *dolǫga 'dawanie sobie z czymś radę, sprawność, zaradność; człowiek sprawny, zaradny, zdolny do wykonywania czegoś'; psł. *dolǫga to derywat od psł. *dolati 'dawać sobie radę z kimś, z czymś, pokonywać kogoś, przezwyciężać coś' z przyrostkiem *-ǫga; zob. podołać