Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *bornь 'spór, obrona; narzędzie walki, oręż'
1. palna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń
Połączenia
- amerykańska, polska, rosyjska...; najnowocześniejsza, nowoczesna, prymitywna; nabita; nielegalna broń; broń atomowa, automatyczna, biologiczna, chemiczna, gazowa, jądrowa, laserowa, nuklearna, pancerna, pneumatyczna, ręczna; ciężka, ostra; długa, krótka; podwodna, pokładowa; myśliwska, obronna, przeciwlotnicza, przeciwpancerna, sportowa, strzelecka, zaczepna; osobista, służbowa; wycelowana w kogoś/coś
- broń dla powstańców
- broń na (ostre) naboje
- broń z celownikiem
- broń i amunicja, broń i sprzęt; broń i zaopatrzenie, broń i żywność; broń i narkotyki, broń i pieniądze; ekwipunek i broń, mundury i broń
- lufa, kolba; szczęk, terkot; arsenał; dostawy, zrzut broni
- handlarz; handel bronią
- amunicja, naboje; dostęp do broni; ostrzał, strzały, wystrzał z broni
- pozwolenie, zezwolenie; embargo na broń
- bandyta; napad, rozbój z bronią (w ręku)
- wyciągnąć; ładować, odbezpieczyć; odłożyć/odkładać, schować; oddać; czyścić broń;
- noszenie, posiadanie; użycie broni
- grozić komuś, wymachiwać bronią
- celować; ostrzelać, postrzelić, zastrzelić kogoś z broni;
- strzelanie z broni
- kłusować z bronią
- coś używane, wykorzystywane jako broń
Cytaty
|
Bandyci są zdesperowani. Trzymają broń gotową do strzału. źródło: NKJP: R.Nadaj: Bandyci zabrali 2 worki z pieniędzmi. Zuchwały napad w Nowym Dworze, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-10 |
|
|
Afgańscy przybysze pozakładali gangi zajmujące się rozbojem, przemytem narkotyków i broni, a nawet zakazaną i wyklętą jako grzech prostytucją. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
|
On był chorobliwie zazdrosny, bił ją, straszył bronią. źródło: NKJP: Adrian Czarnota: Dożywocie dla mordercy, Nowiny Raciborskie, 2007-09-18 |
|
|
Jeżeli [...] będziesz z nami współpracował, oddasz pieniądze i broń oraz wskażesz wspólników, możesz liczyć na łagodniejszy wyrok. źródło: NKJP: Stanisław Maj: Kawiarenka na Sycylii, Detektyw, 1999 |
|
|
Amerykanie opracowali broń nad bronie. I nic o tym sojusznikom nie powiedzieli. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | broń |
bronie |
|
| D. | broni |
broni |
|
| C. | broni |
broniom |
|
| B. | broń |
bronie |
|
| N. | bronią |
broniami |
|
| Ms. | broni |
broniach |
|
| W. | broni |
bronie |
2. grupa oddziałów wojskowych
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia
Połączenia
- broń pancerna, podwodna, pokładowa, rakietowa
- oddziały, pododdziały; dowódca, oficer, podoficer broni
- dowodzić, kierować bronią
Cytaty
|
Artyleria przeciwlotnicza w Polsce była bronią młodą i brakowało w tym zakresie specjalistów. źródło: NKJP: NKJP: Roman Krawczyński: Lotnictwo polskie w latach II Rzeczpospolitej, 2005 |
|
|
W czasie I wojny światowej służył w artylerii, potem w piechocie, by na koniec przenieść się do broni pancernej. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Walczył na froncie rosyjskim, a następnie ukończył kurs dowódców broni maszynowej. źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003 |
|
|
W roku 1967 w ramach uczelni utworzono wydział kształcenia dowódców broni rakietowej. źródło: Bolesław Potyrała: Od zwycięstwa do upadku Siły zbrojne Związku Radzieckiego w latach 1945-1991, 2009 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | broń |
bronie |
|
| D. | broni |
broni |
|
| C. | broni |
broniom |
|
| B. | broń |
bronie |
|
| N. | bronią |
broniami |
|
| Ms. | broni |
broniach |
|
| W. | broni |
bronie |
Składnia
|
+ | broń | + |
JAKA
|
3. przeciw chorobom
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | oręż |
Połączenia
- groźna, skuteczna, straszna broń; broń psychologiczna
- broń przeciw/przeciwko podatnikom, robotnikom, rolnikom...; chorobom, przemocy, terroryzmowi...
Cytaty
|
Zamożny Chińczyk zjawia się u lekarza dysponującego arsenałem nowoczesnych broni przeciw chorobom. źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970 |
|
|
Szybkie przestrajanie jest, jak widać, skuteczną bronią w walce z zakłóceniami, ale też kosztowną. źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999 |
|
|
Gracze Kijewskiego pewnie trafiali nawet z wolnych, a rywalom nie pozwalali wykorzystywać ich groźnej broni - rzutów za 3. źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: Koszykówka. Mistrzostwa Europy, Gazeta Wyborcza, 1997-07-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | broń |
bronie |
|
| D. | broni |
broni |
|
| C. | broni |
broniom |
|
| B. | broń |
bronie |
|
| N. | bronią |
broniami |
|
| Ms. | broni |
broniach |
|
| W. | broni |
bronie |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | broń | + |
(przeciw/przeciwko KOMU/CZEMU)
|