UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lebioda

Chronologizacja

2 połowa XV w., Bańk
XV w., Bor

Pochodzenie

psł. *elboga/*olboga 'roślina z białymi liśćmi'

1. roślina

Definicja

roślina występująca pospolicie jako chwast, o jadalnych liściach zbliżonych kształtem do rombu, osadzonych wzdłuż pojedynczej, wzniesionej łodygi i drobnych, zielonkawych kwiatach tworzących kłosy lub wiechy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  komosa biała
hiperonimy:  roślina

Połączenia

  • lebioda i pokrzywy

Cytaty

W okresie trudnym, zwłaszcza w czasie nieurodzaju, żywiono się też brukwią, rzepą, perzem i lebiodą.

źródło: NKJP: Pamięć o opacie, Dziennik Polski, 2005-04-23

[...] przedarł się przez zbity gąszcz pokrzyw, srebrnolistnej lebiody i postrzępionej bylicy [...].

źródło: NKJP: Agnieszka Szady: Poznaj piszącego po stylu jego, Esensja, 2009-07-02

[...] staję między ogromnymi krzakami lebiod, ostów i piołunów [...].

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Nowy Świat i okolice, 1986

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lebioda
lebiody
D. lebiody
lebiod
C. lebiodzie
lebiodom
B. lebiodę
lebiody
N. lebiodą
lebiodami
Ms. lebiodzie
lebiodach
W. lebiodo
lebiody

2. człowiek

Definicja

pot.  pejorat. 
osoba powolna, niezdarna i nieumiejąca poradzić sobie w życiu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciamajda, ciamcia, ciamciaramcia, ciapa, ciapcia, ciapciak, ciapek, ciapka, ciemięga, fajtłapa, gapa, kapcan, lebiega, niedojda, niedorajda, oferma, sierota

Cytaty

A pije też tęgo, więc chłop jest z mięsa i kości, a nie jakaś inteligencka lebioda.

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Każdy prawdziwy facet powinien umieć się bić. W życiu spotykają nas różne nieprzyjemne sytuacje. Nie chcę się zaliczać do lebiod. Wolę twardo iść przed siebie.

źródło: NKJP: Mateusz Kamiński: Nie lubię zaczepek, Gazeta Krakowska, 2007-07-20

[...] dziewczyny raczej (choć nie zawsze) wybierają facetów, przy których będą się czuły bezpiecznie, a nie jakieś lebiody.

źródło: NKJP: Internet

Teraz kto ma swoją firmę, to już rajdowiec, a potem trzeba tych lebiodów na oesach oglądać.

źródło: Internet: autoklub.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lebioda
lebiodowie
ndepr
lebiody
depr
D. lebiody
lebiodów
C. lebiodzie
lebiodom
B. lebiodę
lebiodów
N. lebiodą
lebiodami
Ms. lebiodzie
lebiodach
W. lebiodo
lebiodowie
ndepr
lebiody
depr

Inne uwagi

Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm lebiod, B. lm lebiedy. Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, możliwe są użycia r. m1, D. i B. lm lebiodów lub r. ż, D. lm lebiod, B. lm lebiody

Data ostatniej modyfikacji: 03.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj