Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | safanduła |
safanduły |
|
D. | safanduły |
safandułów safanduł |
|
C. | safandule |
safandułom |
|
B. | safandułę |
safandułów safanduły |
|
N. | safandułą |
safandułami |
|
Ms. | safandule |
safandułach |
|
W. | safanduło |
safanduły |
Inne uwagi
Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm safanduł , B. lm safanduły . Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B. lm safandułów lub r. ż, D. lm safanduł , B. lm safanduły
Pochodzenie
Etymologia niejasna. Zdaniem Brück. wyraz z przyrostkiem -ula od niejasnej podstawy (jeden z przykładów słowa sztucznego, tak samo jak lafirynda, dyrdymałki i tp.).
Przytoczony przez St. Stachowskiego w Słowniku historycznym turcyzmów w języku polskim (s.v. safandalstwo) cytat z 1874 r.: Czerkiesi gwardjacy, dostawszy się do pałacu padyszacha, wkrótce nabrali najzupełniejszej pogardy dla safandalstwa [sic!] tureckiego i zaczęli lekceważyć swoje obowiązki i dopuszczać się rozmaitych szkandalów, w skutek czego wyprawiono ich do Azji, za Bosfor - zdaje się wskazywać na zapożyczenie z języka tureckiego.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- poczciwy safanduła
Cytaty
[...] siedziały w kucki na dywanie przed telewizorem i pokładając się ze śmiechu, oglądały skecz o safandule, który nie potrafił wykonywać najprostszych czynności domowych, za co żona, herod-baba, ganiała go z wałkiem. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
Tu mamy rodzinę na opak: ojciec safanduła pracuje w damskim sklepie obuwniczym, matka dba o paznokcie i bez przerwy ogląda telewizję, para potomków płci obojga też pewnie nie zrobi w życiu oszałamiających karier. źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Z kogo się śmiejecie, Polityka, 2001-03-31 |
|
[...] Taraki był fajtłapą i safandułą, nigdy nie można było na nim polegać [...]. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
|
Zachowuję się jak panna, która chciałaby kawalera przystojnego i mądrego, ale i safandułę, którym można się opiekować [...]. źródło: NKJP: Agnieszka Celeda, Jacek Sieradzki: Zawsze dużo aniołów, 2002-02-02 |
|
Jest kochana, poczciwa i straszna z niej safanduła. Odnoszę wrażenie, że pozwoliła się całkiem oczarować temu Calverleighowi. źródło: Georgette Heyer: Zakała, 1994 (stream.doci.pl) |