smucić - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

wywoływać w kimś smutek - stan psychiczny

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

	synonimy:	osmęcać osmucać smęcić zasmęcać zasmucać
	antonimy:	cieszyć radować weselić

Połączenia

jakaś kwestia, myśl, czyjaś wypowiedź, zmiana; jakiś fakt, problem smuci kogoś
smucić i martwić

Cytaty

	Smuci mnie, że zyskałem pewnie wielu nowych fałszywych przyjaciół, a dawni niekiedy milkną, gdy dosiadam się do stolika. źródło: NKJP: Agnieszka Celeda, Jacek Sieradzki: Teatr musi boleć, Polityka, 2001-02-10
	Wbrew temu, co myślał Stach, nie smuciło jej, że uliczne dzieciaki widzą w niej wiedźmę z bajek i sztywnieją z przerażenia, gdy idzie w ich stronę. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
	W tym tekście, co jest niewątpliwą zasługą autora, denerwuje nas każda niesprawiedliwość, smuci śmierć postaci, z którą sympatyzujemy i elektryzuje każdy pojedynek, o którego wynik drżymy. źródło: NKJP: Esensja, nr 9, 2007-11
	Bardzo mnie smuci ta jego obojętność. źródło: NKJP: Zofia Milska-Wrzosińska: Para z dzieckiem czyli niezupełnie poprawne politycznie uwagi o rodzicielstwie, 2005
	Nie chciałbym ich smucić tą wiadomością. źródło: NKJP: Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Moje życie nielegalne, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	smucę	smucimy
2 os.	smucisz	smucicie
3 os.	smuci	smucą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smuciłem +(e)m smucił	smuciłam +(e)m smuciła	smuciłom +(e)m smuciło	smuciliśmy +(e)śmy smucili	smuciłyśmy +(e)śmy smuciły
2 os.	smuciłeś +(e)ś smucił	smuciłaś +(e)ś smuciła	smuciłoś +(e)ś smuciło	smuciliście +(e)ście smucili	smuciłyście +(e)ście smuciły
3 os.	smucił	smuciła	smuciło	smucili	smuciły

bezosobnik: smucono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę smucił będę smucić	będę smuciła będę smucić	będę smuciło będę smucić	będziemy smucili będziemy smucić	będziemy smuciły będziemy smucić
2 os.	będziesz smucił będziesz smucić	będziesz smuciła będziesz smucić	będziesz smuciło będziesz smucić	będziecie smucili będziecie smucić	będziecie smuciły będziecie smucić
3 os.	będzie smucił będzie smucić	będzie smuciła będzie smucić	będzie smuciło będzie smucić	będą smucili będą smucić	będą smuciły będą smucić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		smućmy
2 os.	smuć	smućcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	smuciłbym bym smucił	smuciłabym bym smuciła	smuciłobym bym smuciło	smucilibyśmy byśmy smucili	smuciłybyśmy byśmy smuciły
2 os.	smuciłbyś byś smucił	smuciłabyś byś smuciła	smuciłobyś byś smuciło	smucilibyście byście smucili	smuciłybyście byście smuciły
3 os.	smuciłby by smucił	smuciłaby by smuciła	smuciłoby by smuciło	smuciliby by smucili	smuciłyby by smuciły

bezosobnik: smucono by

bezokolicznik: smucić

imiesłów przysłówkowy współczesny: smucąc

gerundium: smucenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	smucenie	smucenia
D.	smucenia	smuceń
C.	smuceniu	smuceniom
B.	smucenie	smucenia
N.	smuceniem	smuceniami
Ms.	smuceniu	smuceniach
W.	smucenie	smucenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: smucący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smucący	smucący	smucący	smucące	smucąca
D.	smucącego	smucącego	smucącego	smucącego	smucącej
C.	smucącemu	smucącemu	smucącemu	smucącemu	smucącej
B.	smucącego	smucącego	smucący	smucące	smucącą
N.	smucącym	smucącym	smucącym	smucącym	smucącą
Ms.	smucącym	smucącym	smucącym	smucącym	smucącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smucący	smucący	smucące	smucące
D.	smucących	smucących	smucących	smucących
C.	smucącym	smucącym	smucącym	smucącym
B.	smucących	smucących	smucących	smucące
N.	smucącymi	smucącymi	smucącymi	smucącymi
Ms.	smucących	smucących	smucących	smucących

imiesłów przymiotnikowy bierny: smucony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	smucony	smucony	smucony	smucone	smucona
D.	smuconego	smuconego	smuconego	smuconego	smuconej
C.	smuconemu	smuconemu	smuconemu	smuconemu	smuconej
B.	smuconego	smuconego	smucony	smucone	smuconą
N.	smuconym	smuconym	smuconym	smuconym	smuconą
Ms.	smuconym	smuconym	smuconym	smuconym	smuconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	smuceni	smuceni	smucone	smucone
D.	smuconych	smuconych	smuconych	smuconych
C.	smuconym	smuconym	smuconym	smuconym
B.	smuconych	smuconych	smuconych	smucone
N.	smuconymi	smuconymi	smuconymi	smuconymi
Ms.	smuconych	smuconych	smuconych	smuconych

odpowiedniki aspektowe: posmucić , osmucić , zesmucić , zasmucić

Składnia

(to), że ZDANIE	+	smucić	+	KOGO
	+	smucić	+	KOGO
	+	smucić	+	KOGO + CZYM

Pochodzenie

Postać z samogłoską -u- prawdopodobnie pod wpływem st.czes. smútiti ‘smucić’. Regularnym kontynuantem psł. *sъ-mǫtiti ‘zmącić, zamącić, zmieszać’ jest postać smęcić (w st.pol. od XIV w. smęcić / smącić ‘martwić, trapić, smucić, zmartwić, strapić, zasmucić; wzburzyć, zatrząść’).