przywyknąć
-
zacząć uważać jakieś sytuacje, osoby lub rzeczy za zwyczajne i normalne pod wpływem dłuższego kontaktu z nimi
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: oswoić się
przyswoić się
przyzwyczaić się
antonimy: odwyknąć
-
- ludzie, Polacy przywykli; oczy przywykły
- przywyknąć do sytuacji, do warunków; do pracy, do życia w luksusie; do luksusu; do samotności; do atmosfery; do języka, do kuchni; do mroku, do widoku czegoś
- przywyknąć od dzieciństwa, od dziecka
- szybko przywyknąć
- musieć, zdążyć przywyknąć
-
Polacy przywykli, że każdej uroczystości rodzinnej, koleżeńskiej, zawodowej czy jubileuszowej towarzyszy alkohol.
źródło: NKJP: Jolanta Talarczyk: Wodzirej nie tańczy, Dziennik Zachodni, 2003-04-18
Przywykł do nienormowanego czasu pracy, bo nie miał innego wyjścia [...].
źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009
Zanim jego oczy przywykły do mroku, letnia noc otuliła go szczelnie, zagarnęła miękko, jak nurt wody zagarnia pływaka.
źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
Dziwne, że lgnęli akurat do Profesora. Może dlatego że obcy. [...] Ale to właśnie dzięki niemu przywykli również do Janka.
źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010
Taka sytuacja literatury nie jest w zasadzie zupełną nowością, zwłaszcza w Polsce, gdzie od kilku pokoleń krytyka i czytelnicy przywykli oceniać literaturę z punktu widzenia użyteczności społecznej.
źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przywyknę
przywykniemy
2 os. przywykniesz
przywykniecie
3 os. przywyknie
przywykną
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przywykłem
+(e)m przywykł
przywykłam
+(e)m przywykła
przywykłom
+(e)m przywykło
przywykliśmy
+(e)śmy przywykli
przywykłyśmy
+(e)śmy przywykły
2 os. przywykłeś
+(e)ś przywykł
przywykłaś
+(e)ś przywykła
przywykłoś
+(e)ś przywykło
przywykliście
+(e)ście przywykli
przywykłyście
+(e)ście przywykły
3 os. przywykł
przywykła
przywykło
przywykli
przywykły
bezosobnik: przywyknięto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przywyknijmy
2 os. przywyknij
przywyknijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przywykłbym
bym przywykł
przywykłabym
bym przywykła
przywykłobym
bym przywykło
przywyklibyśmy
byśmy przywykli
przywykłybyśmy
byśmy przywykły
2 os. przywykłbyś
byś przywykł
przywykłabyś
byś przywykła
przywykłobyś
byś przywykło
przywyklibyście
byście przywykli
przywykłybyście
byście przywykły
3 os. przywykłby
by przywykł
przywykłaby
by przywykła
przywykłoby
by przywykło
przywykliby
by przywykli
przywykłyby
by przywykły
bezosobnik: przywyknięto by
bezokolicznik: przywyknąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: przywykłszy
gerundium: przywyknięcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. przywyknięcie
przywyknięcia
D. przywyknięcia
przywyknięć
C. przywyknięciu
przywyknięciom
B. przywyknięcie
przywyknięcia
N. przywyknięciem
przywyknięciami
Ms. przywyknięciu
przywyknięciach
W. przywyknięcie
przywyknięcia
odpowiednik aspektowy: przywykać
-
+ przywyknąć + (do KOGO/CZEGO)+ przywyknąć + BEZOKOLICZNIK+ przywyknąć + (że ZDANIE) -
Czasownik z przedrostkiem przy- od psł. *vyknǫti 'zaczynać się przyzwyczajać, nabierać przyzwyczajenia, nawyku, wprawy, uczyć się czegoś'