UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kwas

Chronologizacja

XV w., Bor

Pochodzenie

psł. *kvasъ 'zaczyn, zakwas; kwaśny smak; kwaskowaty napój'

1. z kapusty kiszonej

Definicja

substancja o kwaśnym smaku i charakterystycznym zapachu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Połączenia

  • naturalny kwas; kwas cytrynowy, owocowy, kapuściany
  • kwas z cytryny, z kiszonej kapusty

Cytaty

Można też rozwinąć produkcję w wytwórnię aparatury cukrowniczej i uruchomić wytwórnię kwasu cytrynowego. To już kiedyś w Raciborzu funkcjonowało i myślę, że jest realna szansa na reaktywowanie tej działalności.

źródło: NKJP: Grzegorz Wawoczny: Gorycz w słodkim biznesie, Nowiny Raciborskie, 2002-03-13

Najsmaczniejszy jest kapuśniak na mięsie wołowym. Po ugotowaniu jak zwykle rosołu, z dodaniem paru suszonych grzybów, przecedzić go do czysta, wlać kwasu kapuścianego wraz z niewielką ilością kapusty z cebulą poszatkowaną.

źródło: NKJP: Smakosz: Kapuśniak, Dziennik Polski, 2000-10-28

- Czy metoda ta wymaga wcześniejszych przygotowań i specjalnej pielęgnacji po zabiegu? - Tak. Zanim z niej skorzystamy, w domu bądź też w naszym gabinecie, trzeba wykonać eksfoliację delikatnym pilingiem na bazie kwasów owocowych, którym usuwamy martwy naskórek i wydzielinę gruczołów łojowych z powierzchni skóry.

źródło: NKJP: Andrzejkowa opalenizna, Nowiny Raciborskie, 2004-11-16

Od wczoraj Rosjanie nadużywający napojów wyskokowych, nie muszą już domowym sposobem przyrządzać kwasu z kiszonej kapusty, uważanego za najlepsze remedium na kaca. Firma Otczakowo, produkująca piwo i wódkę, wprowadziła ten tradycyjny napój do sprzedaży jeszcze przed świętami Wielkanocy, które są okazją do większego spożycia alkoholu.

źródło: NKJP: (AFP): Kwas na kaca, Dziennik Polski, 2000-04-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kwas
kwasy
D. kwasu
kwasów
C. kwasowi
kwasom
B. kwas
kwasy
N. kwasem
kwasami
Ms. kwasie
kwasach
W. kwasie
kwasy

2. związek chemiczny

Definicja

chem. 
związek chemiczny, występujący najczęściej w postaci cieczy, o właściwościach żrących

Noty o użyciu

Wyraz używany jako składnik terminów chemicznych, np. kwas siarkowy, kwas dezoksyrybonukleinowy.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  substancja

Połączenia

  • (silnie) żrący; stężony; rozcieńczony kwas
  • kwasy i zasady
  • roztwór; stężenie; działanie kwasu
  • skażony kwasem
  • rozpuszczalny w kwasach
  • wylać kwas
  • oblać coś/kogoś kwasem

Cytaty

Obuwie to jest przeznaczone do stosowania na tych stanowiskach roboczych, na których obuwie skórzane nie zapewnia wystarczającej ochrony dla kończyn dolnych przed działaniem wody, solanki, roztworów kwasów i zasad, olejów, rozpuszczalników itp.

źródło: NKJP: Wiesława Kamińska, Praca i Zdrowie, 2008-08-05

Andrzej S., pracownik fizyczny wyszedł do szatni, gdzie najprawdopodobniej znajdowała się plastikowa butelka z niewielką ilością bezbarwnego płynu. Po powrocie przyznał kolegom z nim pracującym, że omyłkowo napił się jakiegoś kwasu.

źródło: NKJP: Współpracownik: Śmiertelne zatrucie płynem do czyszczenia metalu, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-11

W środę, 8 października, przy ul. Bohaterów w Nakle strażacy usuwali skażoną kwasem glebę. Strażacy, którzy przybyli na miejsce stwierdzili, iż dookoła lipy ktoś wylał żrącą substancję.

źródło: NKJP: MN: Przy ul. Bohaterów w Nakle, Nakielski Czas, 2003-10-15,

Opryskiwanie kwiatów z robali, odtykanie zapchanych zlewów. Już wszystko się udało, odetkało i wtedy wlałam z powrotem wiadro wody do zlewu, zapominając o nieprzykręconym kolanku. Żrący kwas chciał przegryźć podłogę.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Poncho z wizerunkiem Matki Boskiej w niebieskich szatach można dziś oglądać w trzeciej, najnowocześniejszej z bazylik wybudowanych dla uczczenia wydarzenia, które odegrało wielką rolę w chrystianizacji dawnego Meksyku. W XX wieku tkaninę poddawano różnorakim badaniom, analizującym jej [...] właściwości. Na materiale nie znać upływu czasu, kolory nie wyblakły, nie ma na nim śladów po przypadkowym oblaniu żrącym kwasem.

źródło: NKJP: W źrenicy Madonny, Dziennik Polski, 2000-07-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kwas
kwasy
D. kwasu
kwasów
C. kwasowi
kwasom
B. kwas
kwasy
N. kwasem
kwasami
Ms. kwasie
kwasach
W. kwasie
kwasy

Skróty

kw.

3. zaczyn

Definicja

kulin. 
zakwaszony roztwór do ciasta chlebowego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaczyn

Cytaty

Piec z sercem - Sukces zależy od kwasu - mówią piekarze. - Bo na proszku nie wyjdzie dobry chleb. A dobry chleb to połączenie wody, mąki i - serca. Aby pieczywo się udało, trzeba włożyć w pracę trochę uczucia.

źródło: NKJP: M. Barwicka: Cztery kilo na zakwasie, Tygodnik Ciechanowski, 2008-01-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kwas
kwasy
D. kwasu
kwasów
C. kwasowi
kwasom
B. kwas
kwasy
N. kwasem
kwasami
Ms. kwasie
kwasach
W. kwasie
kwasy

Inne uwagi

Zwykle lp

4. narkotyk

Definicja

środ. 
w środowisku młodzieży i narkomanów: LSD, narkotyk powodujący omamy wzrokowe, słuchowe i dotykowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  LSD

Połączenia

  • kwas i trawa
  • brać, zażyć/zażywać kwas

Cytaty

Pierwsze doświadczenia z LSD przepaliły mi głowę. Już nigdy po zażyciu kwasu nie będę miała tej lekkości pierwszych przeżyć.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001

Zapalisz? Nie? Próbuję rzucić, ale w tej pracy bez fajki nie ujedziesz. – Zaciągnęła się głęboko. – Niektórzy piją, a inni bardziej nowocześnie: kwas, zioło, co chcesz...

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Narkotyki są w Stanach dość popularne, ale takiego festiwalu nie można robić pod kątem zachęcania publiki do kupowania kwasu i trawy, ale trzeba jej zapewnić trochę muzyki.

źródło: NKJP: None: WOODSTOCK - trzydzieści lat później, Dziennik Polski, 1999-07-23

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kwas
kwasy
D. kwasu
kwasów
C. kwasowi
kwasom
B. kwas
kwasy
N. kwasem
kwasami
Ms. kwasie
kwasach
W. kwasie
kwasy

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

kwas bursztynowy
kwas chlebowy
kwas foliowy
kwas mlekowy
kwas mrówkowy
kwas nikotynowy
kwas pruski
kwas szczawiowy
kwas żółciowy
Data ostatniej modyfikacji: 26.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj